Thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt
Thanh toán không dùng tiền mặt là xu hướng tất yếu, nhưng đến nay việc thực hiện vẫn gặp nhiều khó khăn. Trả lời phỏng vấn của PV Báo Bình Ðịnh, ông Phan Phú Hải, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước - Chi nhánh Bình Ðịnh cho biết, kế hoạch phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2018 - 2020 là cơ sở để thúc đẩy phát triển phương thức thanh toán tiện lợi và minh bạch này.
Khách hàng sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại một siêu thị trên địa bàn TP Quy Nhơn.
* Đánh giá kết quả trong thực hiện các giải pháp để đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua, điểm nổi bật nhất là gì, thưa ông?
- Hiện nay, hành lang pháp lý cho hoạt động TTKDTM ngày càng hoàn thiện; cơ sở hạ tầng và công nghệ phục vụ thanh toán tiếp tục được chú trọng; công tác đảm bảo an ninh, an toàn thanh toán điện tử được coi trọng và tăng cường.
Số lượng máy ATM và POS trên địa bàn tỉnh tăng nhanh với doanh số, khối lượng giao dịch TTKDTM ngày càng tăng trưởng mạnh mẽ. Các ngân hàng đã mở rộng điểm chấp nhận thẻ, gia tăng dịch vụ tiện ích như: thanh toán dịch vụ điện, nước, điện thoại, mua thẻ điện thoại trả trước, gửi tiết kiệm có kỳ hạn, chuyển tiền, thanh toán vé máy bay...; phát triển mạnh dịch vụ ngân hàng trực tuyến như: Bank Plus, Internet Banking, MobileBanking, Smart Banking… Nhiều ngân hàng đã áp dụng, giới thiệu những giải pháp công nghệ mới, hiện đại như sử dụng mã OTP, xác thực vân tay, QR code...
Cùng với phát triển số lượng thẻ, chất lượng dịch vụ cũng ngày càng hoàn thiện. Các NHTM phối hợp hiệu quả với cơ quan Hải quan, Kho bạc nhà nước, bảo lãnh thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu bằng phương thức điện tử... Các dịch vụ, phương tiện TTKDTM, nhất là thanh toán điện tử phát triển mạnh và đa dạng với nhiều sản phẩm, phương tiện mới, an toàn, tiện lợi, đáp ứng tốt hơn nhu cầu thanh toán của khách hàng, phù hợp xu thế chung. Đến 31.10.2018, toàn tỉnh có 29 chi nhánh cấp 1 của 25 ngân hàng; 120 chi nhánh, phòng giao dịch trực thuộc, 209 máy ATM, 946 POS.
Tuy nhiên, các máy ATM, POS phân bổ chủ yếu ở thành phố, thị trấn, khu công nghiệp..., thiếu các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán hoạt động mang tính chuyên nghiệp, phục vụ cho một số đối tượng, một số lĩnh vực hoặc vùng sâu, vùng xa, nông thôn...
* Với kế hoạch phát triển TTKDTM trên địa bàn tỉnh từ nay đến năm 2020, tỉnh đặt ra những mục tiêu nào?
- Trên cơ sở Đề án phát triển TTKDTM tại Việt Nam giai đoạn 2016 - 2020 của Chính phủ, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch phát triển TTKDTM trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2018 - 2020. Mục tiêu quan trọng nhất là đến cuối năm 2020 đảm bảo 90% các siêu thị, trung tâm mua sắm có thiết bị chấp nhận thẻ cho phép người tiêu dùng TTKDTM khi mua hàng; 70% đơn vị cung cấp dịch vụ điện, nước, viễn thông và truyền thông chấp nhận thanh toán hóa đơn của các cá nhân, hộ gia đình qua các hình thức TTKDTM... Kế hoạch hướng đến mục tiêu lợi ích cho tất cả các bên tham gia: người tiêu dùng - người bán hàng - ngân hàng và tổng thể nền kinh tế.
* Những giải pháp nào được chú trọng để cụ thể hóa thanh toán không dùng tiền mặt thời gian tới?
- Rõ ràng, ưu tiên hàng đầu vẫn là công tác thông tin, tuyên truyền để người dân thấy được tiện ích của TTKDTM; vận động, khuyến khích cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thay đổi dần thói quen sử dụng tiền mặt, tăng cường sử dụng các phương tiện TTKDTM. Tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng, phát triển bố trí hợp lý mạng lưới ATM, POS đảm bảo hoạt động thông suốt, hiệu quả; triển khai lắp đặt thiết bị POS, mPOS, ứng dụng các sản phẩm, dịch vụ thanh toán điện tử mới tại đơn vị hành chính, sự nghiệp công để thực hiện việc thu phí, lệ phí thủ tục hành chính, dịch vụ công. Tăng cường các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn và bảo mật trong thanh toán điện tử và thanh toán thẻ.
Vấn đề quan trọng của Kế hoạch là gắn phát triển TTKDTM với xây dựng chính quyền điện tử. Trong đó, đẩy mạnh ứng dụng thanh toán điện tử phục vụ chi tiêu công; mở rộng chi trả lương cho các đối tượng hưởng lương từ ngân sách. Thực hiện thu BHXH tự nguyện, BHYT thông qua các phương tiện thanh toán điện tử; đẩy mạnh kết nối với Kho bạc nhà nước, các NHTM thực hiện thu/chi trả BHXH, chi trả trợ cấp xã hội, lương hưu vào tài khoản cho các đối tượng thụ hưởng; các khoản thuế, hóa đơn định kỳ (điện, nước, học phí) và viện phí… Muốn vậy, các NHTM cần ứng dụng thêm hình thức, phương thức thanh toán hiện đại, phù hợp với đặc thù thanh toán của mỗi loại hình dịch vụ công; mở rộng hợp tác với các đơn vị cung ứng dịch vụ công.
* Xin cảm ơn ông!
Bảo vệ người sử dụng dịch vụ
Ông Phan Phú Hải: “Thói quen, tâm lý sử dụng tiền mặt của phần lớn người dân, DN còn phổ biến do ngại tiếp cận công nghệ mới, ngại công khai thu nhập, sợ rủi ro. Mạng lưới máy ATM, POS đến nay phân bổ chưa đồng đều, nên các dịch vụ TTKDTM chỉ tập trung phát triển tại khu vực đô thị, khu công nghiệp; tình trạng thu phụ phí và phân biệt giá đối với các giao dịch thanh toán bằng thẻ khi mua hàng hóa dịch vụ của một số đơn vị chấp nhận thẻ… Sự thiếu liên kết giữa các ngành cũng là một trở ngại không nhỏ; bên cạnh đó là tội phạm trong lĩnh vực TTKDTM như gian lận tài khoản thẻ và thẻ giả, tội phạm nước ngoài sử dụng công nghệ cao để ăn cắp từ các tài khoản cá nhân… Ðiều này đòi hỏi, cùng với thông tin, tuyên truyền, phát triển dịch vụ, yếu tố quan trọng là phải bảo vệ người sử dụng dịch vụ”.
MAI HOÀNG (Thực hiện)