Dạt dào cảm thức Mẹ...
60 năm chút đời thường (NXB Văn hóa - Văn nghệ TP Hồ Chí Minh) là tập thơ của tác giả Phạm Mai vừa ấn hành. Sách tập hợp 117 bài thơ như những trang nhật ký ghi lại những cảm xúc của ông trong hành trình đời người.
Phạm Mai viết nhiều về hoài niệm tuổi thơ, tình yêu quê hương, tình yêu lứa đôi, những đồng cảm với phận đời nhiều cay đắng…. Ở thể tài nào, người đọc cũng dễ nhận ra sự chân thành, đáng yêu hiện lên trong thơ ông. Phạm Mai viết nhiều, nhưng gây ấn tượng trước tiên là thơ viết về mẹ.
Đó là hình ảnh người mẹ chân quê, một nắng hai sương lam lũ cần cù luôn lo nghĩ về gia đình, hết mực chăm lo yêu thương con cái: “Mẹ ngồi nhen nhóm thâu đêm/ Tro tàn ấm lại bếp thêm đỏ hồng/ Nỗi lo gánh vác bên chồng/ Đôi vai mẹ vẫn gánh gồng nuôi con”(Cha mẹ). Và đâu đó, nó thấm đượm trong hát ầu ơ ăn sâu vào tiềm thức: “Con thức dậy đất nước từ đây/ Tiếng đạn bom đau thương từ ấy/ Câu ầu ơ mẹ mang lên rẫy/ Thành câu thơ móc võng lưng đồi”(Đời mẹ chắt chiu).Hình ảnh người mẹ trong thơ Phạm Mai dung dị gần gụi bật lên da diết điệu vần: “Thương đời cha vật lộn cánh đồng/ Xót đời mẹ vừa ru con chằm nón/ Làm mía chưa xong muỗng thùng úp gọn/ Đường mật ra đi địa chủ rút bòn” (Quê nghèo ấu thơ).
Người mẹ trong những năm tháng chiến tranh cũng hiện diện khá nhiều trong thơ Phạm Mai. Ở đó, nỗi đau của người phụ nữ như chất chứa, dồn nén rồi neo trải mênh mông trong bi kịch mất chồng, mất con. Người mẹ muôn đời xưa nay vẫn thế, luôn nhận phần thiệt thòi về mình trong tình yêu thương bao la với con cái. Một ngày tóc trắng mẹ xưa, tác giả bỗng chạnh lòng về tháng năm đời mẹ: “Chỉ có dòng sông muôn đời mãi thật/ Nuôi cánh đồng nặng hạt phù sa/ Chỉ có dòng sông còn nhớ xuân qua/ Mới hiểu tóc mẹ mỗi ngày mỗi bạc/ Mùa xuân mẹ hồn tan theo câu hát/ Lắng đọng, thâm trầm, phơ phất nhớ mong” (Mùa xuân mẹ).
Phạm Mai viết không dè dặt, hồn nhiên những tâm tình, nên thơ vừa khoáng đạt vừa chất phác đôn hậu.Anh làm thơ không phải để thành nhà thơ mà chỉ để trải nỗi lòng mình.Với những gì đã thể hiện, người đọc dễ đồng cảm với anh, cảm tình với một tâm hồn đầy trăn trở yêu thương.
VÂN PHI