Tránh xung đột pháp luật trong kết luận thanh tra thuế

Ngày 12.11, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi).

Theo Tờ trình của Chính phủ, việc sửa đổi Luật Quản lý thuế ở thời điểm hiện nay là hết sức cần thiết, để hoàn thiện thể chế quản lý thuế, thực hiện cải cách hành chính, tạo môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh, tạo điều kiện phát triển các thành phần kinh tế. Đồng thời, tạo hành lang pháp lý cho việc ứng dụng công nghệ thông tin cho công tác quản lý thuế, trong đó có việc áp dụng rộng rãi phổ biến quản lý thuế điện tử, giao dịch điện tử công khai, minh bạch.

Các thành viên Đoàn ĐBQH tỉnh tại phiên thảo luận tổ về dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi).

Góp ý về xác định mức thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán thuế (Điều 51), Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lê Kim Toàn cho rằng việc xác định mức khoán thuế dựa trên cơ quan thuế và ý kiến của Hội đồng tư vấn thuế xã, phường là không phù hợp với thực tế, dễ dẫn đến nguồn thu thấp hơn, tạo ra kẽ hở thông đồng giữa cán bộ thu thuế với người trực tiếp đề xuất và hộ sản xuất kinh doanh.

Do đó, ông đề nghị cần thiết kế một khoản bổ sung quy định cơ quan thẩm định mức thuế khoán của chính quyền địa phương được giao nguồn thu, ví dụ như mức thuế do Cục thuế tỉnh thu thì phải qua hội đồng thẩm định của các cơ quan tài chính cấp tỉnh. 

Về kết luận thanh tra thuế, Điều 119 dự thảo Luật quy định: trường hợp quyết định xử lý của cơ quan quản lý thuế về việc thực hiện nghĩa vụ thuế phải nộp, hoàn thuế của người nộp thuế có sự khác biệt với kiến nghị của cơ quan kiểm toán nhà nước, kết luận của cơ quan thanh tra nhà nước thì thực hiện theo quyết định xử lý của cơ quan quản lý thuế, đồng thời cơ quan quản lý thuế báo cáo Bộ trưởng Bộ Tài chính để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Trong trường hợp này, theo ĐB Toàn phải căn cứ vào Luật Thanh tra để thực hiện; vì theo quy định của pháp luật về thanh tra, thanh tra thuế là thanh tra chuyên ngành nên quyết định của thanh tra thuế sẽ có hiệu lực thấp hơn quyết định của thanh tra nhà nước về cùng một vấn đề thuế.

Cụ thể, nếu kết luận của Thanh tra Chính phủ có sự khác biệt với quyết định xử lý của Thanh tra thuế (Tổng cục thuế) thì phải thực hiện theo kết luận của Thanh tra Chính phủ. Tương tự nếu Thanh tra của Cục thuế tỉnh có quyết định xử lý khác với kết luận Thanh tra tỉnh thì phải thực hiện theo kết luận của Thanh tra tỉnh.

“Trong những cuộc thanh tra theo kế hoạch, kết luận của Thanh tra Chính phủ có hiệu lực cao hơn vì do Thủ tướng Chính phủ ký công bố, còn kết luận về thanh tra thuế do Bộ trưởng Bộ Tài chính hoặc Tổng cục trưởng Tổng cục thuế ký ban hành có hiệu lực thấp hơn”, ông phân tích.

Riêng đối với kết luận của cơ quan Kiểm toán nhà nước, khác với quan điểm của một số đại biểu, ĐB Toàn cho rằng kiểm toán chỉ có quyền kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, do đó nếu quyết định xử lý của Thanh tra thuế khác với kết luận của cơ quan Kiểm toán nhà nước thì theo ông phải thực hiện theo quyết định xử lý kiến nghị của cơ quan Kiểm toán nhà nước do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành theo Luật Kiểm toán.

Từ đó, ông đề nghị Ban soạn thảo cần rà soát lại để Dự thảo Luật thống nhất với Luật Thanh tra, Luật Kiểm toán nhà nước, tránh xung đột pháp luật.

Đối với chế định xử lý vi phạm đối tượng nộp thuế, ông đề nghị cần phải xử lý cả người thu thuế và cơ quan quản lý thuế.

Trong khi đó, góp ý về các trường hợp được khoanh nợ tiền thuế, tiền chậm nộp (Điều 83), ĐB Nguyễn Hữu Đức (Đoàn Bình Định) cho rằng vẫn còn khả năng thu thuế đối với các đối tượng là người nộp thuế có quyết định giải thể; người nộp thuế không còn hoạt động kinh doanh tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký; người nộp thuế đã bị cơ quan quản lý thuế có văn bản đề nghị cơ quan có thẩm quyền thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, Giấy chứng nhận đăng ký DN, Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.

Theo ĐB Đức, nếu quy định như dự thảo luật sẽ tạo sơ hở, lợi dụng. Do đó, ông đề nghị Ban soạn thảo cần rà soát kỹ, chỉ quy định những đối tượng thực sự không còn khả năng kinh doanh để khắc phục việc lợi dụng quy định này để trốn thuế.

SỸ NGUYÊN