Dự án “Nguồn lợi ven biển vì sự phát triển bền vững”:
Giúp ngành thủy sản phát triển bền vững
Trong năm 2013, tỉnh ta sẽ triển khai nhiều hoạt động thuộc Dự án (DA) “Nguồn lợi ven biển vì sự phát triển bền vững” (CRSD) do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ vốn. Đây là cơ hội tốt để tỉnh ta nâng cao năng lực quản lý và tăng hiệu quả trên lĩnh vực nuôi trồng, khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản.
Thực hiện Dự án CRSD là điều kiện tốt để tỉnh ta nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản.
- Trong ảnh: Thu hoạch tôm nuôi ở Phù Mỹ.
Triển khai nhiều hoạt động
DA CRSD gồm các hợp phần: Tăng cường năng lực thể chế cho quản lý nghề cá bền vững (A); thực hành tốt trong nuôi trồng thủy sản (NTTS) bền vững (B); quản lý bền vững khai thác thủy sản (KTTS) ven bờ (C); quản lý, giám sát và đánh giá DA (D). DA được triển khai tại 28 xã, phường ven biển, ven đầm có số lượng tàu thuyền khai thác ven bờ lớn và có tiềm năng NTTS của các huyện: Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Phù Cát, Tuy Phước và TP Quy Nhơn.
DA CRSD được thực hiện từ năm 2012-2017 tại 8 tỉnh, gồm: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Sóc Trăng và Cà Mau với tổng kinh phí 117,89 triệu USD, trong đó WB tài trợ 84,8%, vốn đối ứng của Trung ương 0,4%, vốn đối ứng của các tỉnh tham gia DA 9,5% và các đối tượng hưởng lợi từ DA đóng góp 5,3%. Riêng tỉnh Bình Định, tổng kinh phí thực hiện DA này là 9,487 triệu USD, trong đó WB hỗ trợ 7,731 triệu USD.
Mục tiêu tổng quát của DA là cải thiện công tác quản lý nghề cá ven bờ theo hướng bền vững; với mục tiêu cụ thể: Tăng cường năng lực thể chế cho ngành thủy sản trong việc quản lý bền vững các nguồn lợi; thúc đẩy các biện pháp thực hành tốt trong NTTS bền vững; thực hiện các quy trình thực hành tốt vì sự bền vững của ngành đánh bắt thủy sản ven bờ. DA cũng sẽ góp phần đáp ứng được mục đích nâng cao khả năng chống chịu của các vùng ven biển trước biến đổi khí hậu, nâng cao tính bền vững trong các hạng mục đầu tư cơ sở hạ tầng ven biển và thúc đẩy hiệu quả hơn tính cạnh tranh của nền kinh tế dựa vào nguồn lợi tại các khu vực ven biển.
Đối với hợp phần A, năm 2013 tỉnh ta sẽ thành lập tổ công tác quy hoạch liên ngành cấp tỉnh, cấp huyện; đồng thời khảo sát, đánh giá về xã hội, môi trường, nguồn lợi ven biển và đa dạng sinh học ở huyện Hoài Nhơn để tiến hành xây dựng quy hoạch không gian ven biển huyện Hoài Nhơn. Bên cạnh đó, xây dựng quy hoạch chi tiết về khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản vùng ven biển, trong đó chú trọng đến việc nghiên cứu sinh kế thay thế cho ngư dân KTTS ven bờ; xây dựng quy hoạch chi tiết về NTTS nước lợ, nước mặn vùng ven biển. Thiết lập một hệ thống quản lý tri thức phục vụ cho công tác quản lý môi trường và nghề cá; nghiên cứu các chính sách đã được lựa chọn nhằm góp phần vào việc xây dựng và thực hiện quy hoạch tổng thể mới cho ngành thủy sản đến năm 2020.
Hợp phần B, DA hỗ trợ việc xúc tiến và phát triển thực hành tốt trong NTTS ven biển bền vững thông qua các hoạt động như: xây dựng 4 mô hình trình diễn về thực hành tốt và thực hành quản lý tốt NTTS tại các huyện tham gia DA; nâng cấp cơ sở hạ tầng đảm bảo an toàn sinh học ở các vùng NTTS xã Mỹ Chánh, huyện Phù Mỹ; thôn Công Lương, xã Hoài Mỹ, huyện Hoài Nhơn và thôn Đông Điền, xã Phước Thắng, huyện Tuy Phước. Nâng cao việc quản lý chất lượng con giống, tăng cường năng lực hệ thống thú y thủy sản, hỗ trợ đa dạng hóa NTTS và nâng cao việc quản lý môi trường nhằm hỗ trợ NTTS bền vững.
Với hợp phần C, năm 2013 tỉnh ta sẽ thành lập thí điểm mô hình đồng quản lý KTTS ven bờ tại các xã Nhơn Lý, Nhơn Hải, TP Quy Nhơn. Bên cạnh đó, tăng cường năng lực cho hệ thống theo dõi, kiểm soát và giám sát hoạt động KTTS thông qua các hoạt động, như: đóng mới, trang bị thiết bị thông tin liên lạc cho 2 tàu kiểm ngư; xây dựng, nâng cấp các trạm bảo vệ nguồn lợi thủy sản cấp huyện; đẩy mạnh thông tin tuyên truyền và thiết lập đường dây nóng để theo dõi, kiểm soát, giám sát các hoạt động KTTS. Đồng thời, trong năm nay, cảng cá Đề Gi - xã Cát Khánh (Phù Cát); bến cá Tân Phụng - xã Mỹ Thọ (Phù Mỹ) và bến cá xã Nhơn Lý (TP Quy Nhơn) sẽ được nâng cấp, mở rộng với tổng kinh phí 35,49 tỉ đồng, nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, phục vụ tốt hoạt động mua bán, đánh bắt thủy hải sản của ngư dân.
Còn hợp phần D, hỗ trợ việc quản lý DA một cách hiệu quả; tăng cường năng lực thể chế tại cấp tỉnh, huyện và cấp cộng đồng nhằm theo dõi, đánh giá các hoạt động của DA.
Nhiều lợi ích từ DA CRSD
Theo ông Nguyễn Hữu Hào, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh, DA CRSD được triển khai thực hiện tại tỉnh ta sẽ có tác động lớn tới quá trình định hướng các chiến lược phát triển ngành thủy sản theo hướng bền vững và hiệu quả, đặc biệt là trong lĩnh vực NTTS, KTTS. Các kỹ thuật tiến bộ và công nghệ mới được áp dụng trong NTTS và bảo quản sản phẩm sau thu hoạch sẽ góp phần tăng giá trị sản phẩm cho ngành thủy sản của tỉnh, tăng thu nhập cho ngư dân.
Trên lĩnh vực NTTS, thông qua nhiều hoạt động cụ thể, DA sẽ góp phần giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho khoảng 4.000 nông dân trực tiếp NTTS và khoảng 1.000 lao động ở các ngành nghề như: sản xuất giống thủy sản, mua bán thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, và nhiều ngành nghề dịch vụ khác... phục vụ cho lĩnh vực NTTS. DA sẽ góp phần hỗ trợ cải thiện cơ sở hạ tầng vùng NTTS và nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp cho nguồn nhân lực hoạt động trong lĩnh vực NTTS của ngành Nông nghiệp tỉnh và các địa phương tham gia DA. Trên lĩnh vực KTTS, DA sẽ góp phần giảm thiểu cường lực khai thác ven bờ, chuyển đổi khoảng 100 tàu cá ven bờ, thay thế các loại ngư cụ phù hợp... Qua đó hỗ trợ và tạo sinh kế cho 400 lao động là ngư dân”.
Ngoài ra, khi áp dụng mô hình NTTS tổng hợp thân thiện với môi trường, ứng dụng quy phạm thực hành nuôi tốt cho nuôi tôm thẻ chân trắng tại các địa phương..., sẽ hạn chế việc sử dụng thuốc, hóa chất, chế phẩm sinh học, góp phần tăng năng suất, đảm bảo môi trường vùng nuôi bền vững, cụ thể như: khu vực đầm Thị Nại, Đề Gi và khu vực ven biển các địa phương. Cơ sở hạ tầng các cảng cá và bến cá được nâng cấp, đảm bảo cho tàu thuyền neo đậu, hoạt động mua bán sản phẩm, tiếp nhiên liệu... thuận lợi hơn, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm thủy sản, giải quyết việc làm cho cộng đồng dân cư ở các địa phương ven biển.
PHẠM TIẾN SỸ