Đối tượng cận nghèo chưa mặn mà với bảo hiểm y tế !
Trong lúc giá các dịch vụ y tế tăng cao, bảo hiểm y tế (BHYT) là một trong những giải pháp hỗ trợ người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp yên tâm về chi phí khám, chữa bệnh. Tuy nhiên, điều khá bất ngờ là dù được Nhà nước hỗ trợ, lượng người có thu nhập thấp, đối tượng cận nghèo tham gia BHYT chưa nhiều.
Tháng 6.2012, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 797/QĐ-TTg về việc nâng mức hỗ trợ tối thiểu đóng BHYT cho người thuộc hộ cận nghèo, trong đó ngân sách hỗ trợ 70%. Khi tham gia khám chữa bệnh, người cận nghèo có BHYT chỉ phải chi trả 20% chi phí. Đặc biệt, mức đóng BHYT sẽ giảm trừ dần khi tất cả thành viên trong hộ cận nghèo tham gia, với mức 10%.
Theo BHXH tỉnh, nhiều bệnh nhân có thẻ BHYT cận nghèo được trả chi phí khám, chữa bệnh mức rất cao, lên đến vài chục triệu đồng/lần.
- Trong ảnh: Bệnh nhân được sử dụng dịch vụ kỹ thuật cao tại BVĐK tỉnh.
Hơn 80% người cận nghèo chưa có BHYT
Theo Bảo hiểm Xã hội (BHXH) tỉnh, năm 2012, có 14.658 trong tổng số 66.796 người dân thuộc nhóm đối tượng cận nghèo của tỉnh Bình Định tham gia BHYT. Như vậy, sau nhiều năm triển khai, tỉ lệ người cận nghèo tham gia BHYT vẫn còn rất ít, chỉ đạt mức 18,79%.
“Với mức phí khá thấp khi mua BHYT, nhiều người cận nghèo vẫn được hỗ trợ trong chi phí khám chữa bệnh, được tiếp cận các dịch vụ kỹ thuật cao. Đây là chính sách có ý nghĩa lớn, góp phần giảm gánh nặng tài chính cho người cận nghèo khi đau ốm”
Bác sĩ HÀ THÚC CHÍ, Phó Giám đốc BHXH tỉnh
Huyện Phù Cát là một trong những địa phương có mức tham gia BHYT tương đối thấp. Khá nhiều người thuộc diện cận nghèo hạn chế khoản chi này do quá khó khăn. Trường hợp của bà Hà Thị Thủy - 57 tuổi, ở thôn Tân Lệ, xã Cát Tân, huyện Phù Cát - là một ví dụ. “Thu nhập từ nghề nông và làm mướn tôi dành để lo cho con gái đang học cao đẳng ở Quy Nhơn. Cố gắng lắm cũng chỉ mua được BHYT cho tôi phòng khi ngặt nghèo; còn hai con trai và con dâu vẫn chưa có vì phải thêm gần cả triệu bạc”, bà Thủy chia sẻ. Ông Võ Thành Phương - 48 tuổi, ở thôn Kiều An, xã Cát Tân lại là một ví dụ khác. Ông Phương cho biết: “Đầu năm 2013, gia đình tôi được xét vào diện cận nghèo. Hai con đang là học sinh nên đã tham gia BHYT từ tháng 9.2012. Riêng tôi thấy mình còn khỏe mạnh nên chưa mua vội, dù biết được hỗ trợ”. “Với những thẻ BHYT có tính đối phó như thế, người bệnh chỉ có thể hưởng được những dịch vụ y tế thông thường. Theo luật, đối với BHYT tự nguyện, thẻ có giá trị sử dụng từ tháng thứ 5 trở đi mới được hưởng các dịch vụ y tế kỹ thuật cao”, ông Nguyễn Văn Tân, Phó Trưởng phòng Thu, BHXH tỉnh, phân tích.
Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Nho, Giám đốc BHXH huyện Phù Cát, trong những lý do để người dân nói chung và đối tượng cận nghèo nói riêng chưa mặn mà với BHYT có nguyên nhân do chất lượng phục vụ tại các cơ sở y tế địa phương, đặc biệt là tuyến xã chưa bảo đảm. Đội ngũ y, bác sĩ tại tuyến xã khá mỏng, phải kiêm nhiệm nhiều việc, thiếu trang thiết bị, nên chất lượng khám chữa bệnh chưa cao. Mặt khác, nhiều người cận nghèo có tâm lý ỷ lại, chờ được hỗ trợ 100% mức phí.
Ngoài ra, công tác điều tra thông tin hộ cận nghèo từ chính quyền địa phương còn nhiều sai sót, phải chỉnh sửa rất phức tạp và mất thời gian. Vì mỗi một lỗi sai họ trong sổ hộ cận nghèo, nên dù thường xuyên đau ốm, bà Trương Thị Ổi, 78 tuổi, ở thôn An Khương, thị trấn Ngô Mây, huyện Phù Cát, vẫn chưa có giấy chứng nhận để được ưu đãi mua thẻ BHYT.
Nỗ lực tháo gỡ
Tháng 10.2012, bệnh nhân Lê Văn Khanh (73 tuổi, ở thị xã An Nhơn) mắc bệnh lý tim mạch phải vào điều trị tại BVĐK tỉnh. Chỉ trong 10 ngày điều trị tại đây, chi phí cho bệnh nhân này đã lên đến 124 triệu đồng, nhờ có thẻ BHYT cận nghèo nên chỉ phải trả 78 triệu đồng (trong đó có một số chi phí dịch vụ kỹ thuật cao). Theo BHXH tỉnh, số trường hợp có thẻ BHYT cận nghèo được trả chi phí khám, chữa bệnh mức cao như ông Khanh không phải ít. Chỉ riêng bệnh nhân chạy thận nhân tạo, chi phí bình quân khoảng 50 triệu đồng/người/năm.
Trong năm 2013, toàn tỉnh có 77.979 người thuộc hộ cận nghèo. Sau 2 tháng đầu năm, có 4.343 người tham gia BHYT, đạt 5,6%, tăng 2,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Để chính sách ưu việt của Nhà nước đến được với đông đảo người dân, cần có sự nỗ lực của ngành BHXH và các ban, ngành, đoàn thể liên quan. “Trong lộ trình BHYT toàn dân, năm 2013, BHXH tỉnh tập trung mở rộng số lượng người tham gia BHYT, trong đó hướng nhiều đến đối tượng cận nghèo. Lãnh đạo của BHXH tỉnh đã được phân công phụ trách các địa phương, thường xuyên đôn đốc, kiểm tra. Các chỉ tiêu thực hiện BHYT toàn dân được đưa vào đánh giá thi đua của các đơn vị. Chúng tôi cũng tăng kinh phí tuyên truyền cho các chương trình BHYT, trong đó có BHYT hộ cận nghèo”, ông Nguyễn Văn Tân cho hay.
Ngành LĐ-TB&XH cũng có nhiều nỗ lực để góp phần tháo gỡ các vướng mắc trong thực hiện BHYT người cận nghèo. Ông Phan Như Hải, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH, cho biết: “Chúng tôi sẽ rà soát và cung cấp kịp thời, chính xác danh sách hộ cận nghèo cho cơ quan BHXH. Đồng thời, phối hợp các ngành liên quan tuyên truyền về quyền, lợi ích của người tham gia”.
Để khắc phục tình trạng tỉ lệ người tham gia BHYT cận nghèo thấp, ngay từ đầu năm, BHXH huyện Phù Cát đã tập trung đại lý thu của các xã, động viên họ đến từng nhà tuyên truyền chính sách và kêu gọi người dân tham gia. Bà Nguyễn Thị Nho cho biết: “Đến nay, nhiều đại lý cho rằng việc vận động đối tượng này đã có phần dễ dàng hơn với chính sách giảm trừ tỉ lệ khi cả gia đình cùng tham gia. Hai tháng đầu năm, tỉ lệ tham gia BHYT cận nghèo của huyện đã đạt 5,35%, dù đây là khoảng thời gian danh sách cận nghèo ở nhiều nơi chưa thật đầy đủ”.
NGUYỄN MUỘI