“Ðà Lạt” của Bình Ðịnh
Nằm ở độ cao 800m so với mực nước biển, Vĩnh Sơn được ví von như “Ðà Lạt thu nhỏ” với 4 mùa trong ngày.
Từ thị trấn Vĩnh Thạnh đi theo đường ĐT 637 khoảng 50 km, ta sẽ lên tới Vĩnh Sơn - một xã miền núi cao của huyện Vĩnh Thạnh. Vĩnh Sơn với rừng già hoang sơ, với hoa, cỏ miền ôn đới sẽ cho bạn trải nghiệm thú vị: Đón 4 mùa trong một ngày.
Rừng già và sương tỏa
Con đường lên Vĩnh Sơn khúc khuỷu đèo dốc, qua mỗi cung đường uốn lượn giữa những cánh rừng rất gần, thi thoảng bạn có cảm giác vươn tay là vọc được sương mù phủ trắng non cao.
Hồ thủy điện Vĩnh Sơn - một điểm tham quan cho du khách khi tới đây. Ảnh: XUÂN DŨNG
Mới rong ruổi trên cung đường lên Vĩnh Sơn thôi, tôi đã ngỡ mình đang vượt đèo Ngoạn Mục hoặc đèo Khánh Lê để lên Đà Lạt khi bắt gặp những vạt dã quỳ nhuộm vàng bờ đất ven đường. Giữa khoảng xanh mênh mông, những nếp nhà sàn khi ẩn, khi hiện khiến tầm mắt bạn trở nên nhẹ thoáng.
Chút nắng hửng lên, khoảng xanh ngút mắt của đại ngàn chợt trong vắt. Người bạn dẫn đường của tôi bảo, không đâu như Vĩnh Sơn này - rừng già tự nhiên, rừng phòng hộ được người dân cùng chăm sóc, bảo vệ. Hiếm có nơi nào ở Bình Định mà diện tích rừng tự nhiên, mật độ che phủ của rừng lớn như ở đây. Đó là kết quả của không biết bao nhiêu là công sức của nhiều lực lượng kết hợp mà nền tảng là sức dân. Rừng là tài sản quý giá, là mạch nguồn sự sống, đặc biệt là với người Bana. Tôi thấy mình như tan ra trước những nụ cười trìu mến của những thiếu nữ Bana dọc hành trình.
“Đặc sản” của Vĩnh Sơn
Bạn phải ở lại một đêm trọn vẹn với Vĩnh Sơn, mới cảm nhận được 4 mùa luân chuyển trong một ngày thế nào. Sớm tinh mơ, khi sương mờ còn giăng phủ bốn bề núi rừng, chúng tôi ra đường với lớp áo đủ dày, đủ ấm. Mặt trời lên, hơi sương lạnh vơi đi, nhường chỗ cho nắng, nắng chiếu qua sương, long lanh trên từng nhành cây, ngọn cỏ. Bạn như thấy mùa xuân đã đến. Hè ghé qua chỉ đôi chút khi nắng lên tới đỉnh đầu con dốc; trời ngả về chiều như thu sang. Bạn sẽ cảm nhận được 4 mùa ngay ở Vĩnh Sơn. Câu chữ thì chỉ đến đấy thôi, bởi tôi muốn tự bạn có trải nghiệm của riêng mình mà không bị cảm xúc của ai khác dẫn dắt!
Hoa đào xứ Bắc ở Vĩnh Sơn.
Khí hậu đặc trưng ôn đới mang tới nhiều khác biệt cho vùng đất này, bởi vậy, ở Vĩnh Sơn bạn sẽ thấy người dân canh tác nhiều loại rau ôn đới, trồng cả dâu tây, đặc biệt là mấy năm gần đây hoa đào được trồng rất nhiều và nhiều giống hoa vốn ít thấy ở miền Trung đang nở rộ ở đây, như: cẩm tú cầu, hoa ban, dã quỳ ... Người bạn dẫn đường của tôi vốn mê hoa, mê rau, khu vườn nhà anh trở thành điểm “check-in” cho khá nhiều nhóm du khách lên Vĩnh Sơn. Anh là người đã sớm trồng được giống đào bích xứ Bắc ở Vĩnh Sơn. Đầu tháng Chạp nhưng hoa đã bung nở đỏ thắm, rung rinh theo gió. Vườn anh mới chỉ có dăm bảy gốc đào, nhưng từng ấy đã đủ níu chân những người khách lạ. Bất ngờ chưa dừng lại ở đó, khu vườn nhỏ phía sau nhà là dâu tây, những luống dâu trổ bông, anh còn bày năm, bảy chậu trên giàn tạo tiểu cảnh. Phía bên kia đồi là một vùng rau ôn đới như cà rốt, cải trắng, su lơ, bắp cải. Anh nói, đó là rau an toàn - sản phẩm mới của người dân Vĩnh Sơn - đang được nhiều người đón nhận khi trở thành sản phẩm hàng hóa trên quầy rau an toàn của hệ thống siêu thị Big C.
Cẩm tú cầu khoe sắc trên đất Vĩnh Sơn.
Bạn tôi khuyên, đã lên Vĩnh Sơn thì nên ngủ lại nhà sàn của người dân địa phương, nhóm lửa trại và nghe những chàng trai, cô gái Bana đánh cồng chiêng. Đêm lửa trại Vĩnh Sơn vui như đêm hội. Anh hứa lần sau sẽ đưa chúng tôi lên thành cổ Tà Kơn, tới di tích Vườn cam Nguyễn Huệ, thác Hang Dơi...
Ðể tới Vĩnh Sơn, bạn di chuyển từ TP Quy Nhơn theo QL 19 tới chân cầu 16 đi theo bảng hướng dẫn về huyện Vĩnh Thạnh khoảng 50 km. Từ thị trấn Vĩnh Thạnh, di chuyển theo đường ÐT 637 đi lên xã Vĩnh Sơn. Cung đường này đèo dốc, nên nếu đi lần đầu, bạn hãy nhờ người dân địa phương dẫn đường để đảm bảo an toàn trong suốt hành trình.
Những địa danh mà bạn nên khám phá khi tới Vĩnh Sơn là cánh đồng sản xuất rau ôn đới; hồ thủy điện Vĩnh Sơn, vùng trồng thử nghiệm giống hoa Mai Anh Ðào (Công ty TNHH Lâm nghiệp sông Côn); thành đá Tà Kơn; Di tích lịch sử Vườn Cam Nguyễn Huệ; thắng cảnh thác Hang Dơi.
THU DỊU