Tết từ phía mẹ…
Tạp bút của TRẦN VĂN THIÊN
Những thanh âm cuối năm luôn khiến lòng người dâng lên niềm chộn rộn, xốn xang, như là giục giã, hối thúc ta tìm về với hơi ấm quê nhà.
Ví như tiếng còi tàu hun hút xuyên qua màn sương lạnh, chở những giấc mơ sum vầy về với mái ấm yêu thương. Hay là tiếng lao xao, rủ rỉ của các cô, các bác cùng xách giỏ đi chợ sắm Tết, chuẩn bị làm hũ tôm chua, dưa ngọt, bánh cốm, bánh in, mà tôi nghe được trước con ngõ nhỏ khi mặt trời vừa thức dậy. Ngồi dưới mái hiên, nghe tiếng gió thì thào trên những tán cây, tiếng chim én gọi nhau về ríu rít, tôi thấy lòng mình bắt đầu nôn nao. Tết sắp về rồi, mùa xuân đang đứng trước cánh cổng thời gian mà vẫn còn ngập ngừng chưa bước qua, chỉ ghé mắt vào từng nhà xem đã sắm sửa thế nào. Từ trong mỗi ngôi nhà, những thanh âm chuẩn bị đón vị khách mùa xuân vang lên sinh động, tạo thành một điệp khúc rộn ràng cuối năm. Cũng là những thanh âm quen thuộc của mọi ngày, nhưng đến dịp cận Tết, chúng bỗng khác lạ và tươi mới.
Vườn xuân Trung Nam Bắc. Tranh của NGUYỄN GIA TRÍ (trích đoạn)
Bắt đầu là thanh âm tất bật, khẩn trương, vang lên trong những ngày cả gia đình dọn nhà đón Tết. Mẹ bê chồng chén bát quanh năm chỉ dùng vào những dịp cúng giỗ, được đặt trong chiếc tủ chạn, ra bờ giếng ngồi rửa từng cái. Tiếng chén bát chạm vào nhau lanh canh, tiếng nước chảy vô chum réo rắt, thỉnh thoảng, tiếng gầu va vào thành giếng vọng lên trong veo. Chị tôi tranh thủ chút nắng cuối mùa vừa hửng lên, đem chiếu chăn ra giặt, tiếng bàn chải loạt xoạt, nhịp nhàng cùng tiếng xối nước, tiếng hát thầm khe khẽ, vui tươi. Bên hiên nong kiệu vừa cắt xong đang hứng nắng cùng cà rốt, củ cải… chị Hai vừa tỉa để làm dưa.
Vào độ tháng Chạp, về nhà ngồi trong căn bếp ấm, sẽ được nghe bao thanh âm giòn giã vang lên xung quanh mình. Bàn tay mẹ thoăn thoắt khuấy bột, rang đậu, giã cốm, tiếng cối chày vang lên nhịp nhàng, đều đặn. Lửa trong lò reo vui tí tách, nhành củi khô bén gió cháy xì xèo. Mẹ tảo tần làm mứt dừa, mứt gừng, đúc bánh thuẫn, bánh in, những thức quà quê dân dã, thơm phức. Những ngày cuối năm, mẹ luôn tay nấu nướng, dọn dẹp, sàng sảy, góc bếp nhỏ nhộn nhịp, chật ních niềm háo hức của bọn trẻ trước những chiếc bánh tinh tươm. Rồi tới 28, 29 tháng Chạp, cũng trong căn bếp ấm, cả nhà lại ngồi quanh nồi bánh tét bập bùng ánh lửa, nước sôi ùng ục, tiếng cười nói râm ran. Góc bếp nhỏ cuối năm vang lên bản hòa ca tất bật, rộn rã.
Cuối năm, ngoài đồng lúa đang lên xanh sau mùa mưa lụt. Trẻ con ùa ra đường làng náo nức vui đùa, nghêu ngao khúc đồng dao. Tiếng sóng sông quê yên ả, rì rào, vỗ vào bờ cỏ ì ọp. Vườn nhà ai đàn gà con tíu tít theo mẹ tìm mồi, bàn tay ai quét lá khô xạc xào ngõ vắng. Tôi ở nơi phố thị mà lòng dìu dặt bay bổng về nơi chôn nhau cắt rốn, lắng lòng nghe thanh âm bình dị, chất phác, thấy lòng mình yêu da diết quê hương…
Tôi đang đi giữa vô vàn thanh âm cuối năm ăm ắp yêu thương, nồng đượm ân tình. Sống chậm lại, cho bản thân giây phút an nhiên, để học cách lắng nghe những xao động quanh mình. Mẹ ơi, mẹ có thể đón xe về phố, vừa dạo chơi siêu thị vừa đón Tết về nhà mình cho nhàn nhã. Nhưng mẹ không thích vậy. Mẹ không thích vậy vì mẹ chiều con cái. Mẹ biết con mình muốn có hẳn một không gian thật sự đầm ấm kiểu quê kiểng xưa cũ… Mẹ ơi, con cảm ơn mẹ, con cảm ơn chị…
T.V.T