Nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố, kiểm sát: Chống oan sai, bỏ lọt tội phạm

Nhờ làm tốt công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, việc khởi tố, truy tố của viện KSND 2 cấp đảm bảo đúng quy định pháp luật, chất lượng xét xử các vụ án được nâng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm trên địa bàn.

Sự tham gia tranh tụng giữa KSV, bị can, luật sư tại các phiên tòa hình sự, góp phần làm rõ hành vi phạm tội của từng bị can, từ đó đưa ra bản án phù hợp, đúng quy định pháp luật.

Với mục tiêu “nâng cao chất lượng công tố, gắn công tố với hoạt động điều tra” và “nâng cao chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên tại phiên tòa”, thời gian qua, ngành kiểm sát luôn yêu cầu mỗi kiểm sát viên (KSV) phải theo sát vụ việc ngay từ tin báo đến khởi tố và suốt quá trình tố tụng. Bởi nắm chắc vụ việc từ đầu sẽ hạn chế đến mức thấp nhất việc bỏ lọt tội phạm, không để oan người vô tội. Xác định rõ mục tiêu này nên thời gian qua viện KSND 2 cấp đã áp dụng nhiều biện pháp kiểm sát chặt chẽ, như: tăng cường phối hợp với cơ quan điều tra rà soát, phân loại, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm; thường xuyên kiểm tra tiến độ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm; yêu cầu xác minh trước khi khởi tố vụ án, khởi tố bị can, hỏi cung bị can trước khi phê chuẩn. Bên cạnh đó, hoạt động phê chuẩn quyết định bắt, tạm giữ, tạm giam trong giai đoạn điều tra, truy tố cũng được thực hiện hết sức chặt chẽ nhằm không để xảy ra trường hợp phê chuẩn lệnh bắt giữ người trong trường hợp khẩn cấp và gia hạn tạm giữ sau đó không xử lý hình sự. Ông Đỗ Tấn Phước, Trưởng phòng kiểm sát điều tra án trị an - an ninh - ma túy, Viện KSND tỉnh, cho rằng: “Các KSV ngoài việc phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, nắm vững các quy định của pháp luật về áp dụng các biện pháp ngăn chặn thì cần có sự phối kết hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng để có sự thống nhất từ đầu trong quan điểm pháp luật về thời hạn giữa KSV-ĐTV, nhằm tránh trường hợp phê chuẩn bắt sai (theo quy định của pháp luật)”.

Chính việc chủ động giám sát vụ việc từ đầu mà ngành đã yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố nhiều vụ có dấu hiệu tội phạm; hủy bỏ nhiều lệnh, quyết định không có căn cứ; đồng thời phát hiện nhiều vi phạm của cơ quan điều tra và đã ban hành nhiều bản kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm. Năm 2018, ngành đã kiểm sát 1.108 tin báo, tố giác về tội phạm, đã giải quyết 1.044 tin (đạt 94,2%, tăng 1,2% so với cùng kỳ, vượt 4,2% so với chỉ tiêu). Đặc biệt, nhiều vụ việc phức tạp, được dư luận quan tâm đều được tập trung giải quyết tốt. Cùng với đó, Viện KSND tỉnh đã chỉ đạo tổ chức nhiều phiên tòa xét xử các vụ án hình sự, dân sự, hành chính… trực tuyến đến  viện KSND 2 cấp thông qua hệ thống camera giám sát phiên tòa. Cũng trong năm qua, không xảy ra trường hợp nào viện kiểm sát truy tố mà tòa án tuyên không phạm tội.

Phát huy những thành tích đạt được, năm 2019 ngành kiểm sát đã đề ra mục tiêu  kiểm sát chặt chẽ việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn, kiên quyết từ chối phê chuẩn các quyết định không có căn cứ hoặc chưa thực sự cần thiết; kiểm sát 100% vụ án hình sự ngay từ giai đoạn tin báo đến khởi tố và suốt quá trình tranh tụng; không để xảy ra trường hợp đình chỉ điều tra do bị can không phạm tội, đình chỉ miễn trách nhiệm hình sự đối với bị can không đúng quy định.

Với phương châm toàn ngành kiểm sát tập trung làm tốt nhiệm vụ chống oan sai, chống bỏ lọt tội phạm, ngành đã chủ động đề ra nhiều giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân và bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. Để thực hiện thành công mục tiêu này, Viện trưởng Viện KSND tỉnh Trần Văn Sang nhấn mạnh: “Nếu để xảy ra trường hợp Viện kiểm sát truy tố, sau đó Tòa tuyên bị cáo không phạm tội hoặc bản án bị hủy để điều tra, xét xử lại, có trách nhiệm của KSV thì cán bộ, KSV có liên quan phải kiểm điểm trách nhiệm. Đây cũng là một trong những căn cứ xem xét khi bổ nhiệm, bổ nhiệm lại chức danh tư pháp”.

K.ANH