Quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước: Ðông nhưng không mạnh
Toàn tỉnh có 15 quỹ tài chính ngoài ngân sách huy động nguồn lực tài chính từ xã hội, cùng với ngân sách nhà nước giải quyết một số nhiệm vụ phát triển KT-XH và đảm bảo an sinh xã hội. Tuy nhiên, nhiều quỹ quy mô nhỏ, trùng lắp… rơi vào tình trạng đông nhưng không mạnh.
Công ty TNHH Nam Phát Bình Định được BDDIF hỗ trợ khoản vay 60 tỉ đồng góp phần vốn đầu tư hạ tầng dự án khu đô thị Bắc sông Tân An.
- Trong ảnh: Thi công phần hạ tầng kỹ thuật khu đô thị Bắc sông Tân An.
Nhiều quỹ…
Năm 2018, dự án khu công viên nghĩa trang tư nhân đầu tiên của tỉnh là Bình Định An Viên được khởi công tại phường Bùi Thị Xuân (TP Quy Nhơn), tổng đầu tư trên 200 tỉ đồng. Chia làm 3 giai đoạn, riêng năm 2018 cần đến 95 tỉ đồng đầu tư hạ tầng kỹ thuật, ông Vũ Hồng Quân - Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Dịch vụ Nghĩa trang An Lộc Phát tìm đến vốn vay của Quỹ Đầu tư Phát triển tỉnh (BDDIF). 40 tỉ đồng được Quỹ giải ngân để DN xây dựng các hạng mục giao thông, thoát nước, điện nước, các phân khu chức năng. “Với ưu điểm lãi suất ưu đãi, ổn định, điều kiện cho vay hợp lý, giải ngân nhanh, DN dễ dàng tiếp cận vốn vay từ Quỹ. Chính sách vay vốn thậm chí vượt trội các ngân hàng ở một số điểm ưu đãi lãi suất, điều kiện trả nợ”, ông Vũ Hồng Quân cho hay.
Cũng tìm đến BDDIF, năm 2018, Công ty TNHH Nam Phát Bình Định được hỗ trợ vay 60 tỉ đồng góp phần vốn đầu tư hạ tầng dự án khu đô thị Bắc sông Tân An (TX An Nhơn). Đại diện chủ đầu tư dự án này cũng chính là chủ dự án đầu tư hạ tầng khu công nghiệp Nhơn Hòa, cho biết: Năm 2014 thông qua BDDIF, dự án đầu tư mở rộng khu công nghiệp Nhơn Hòa đã được giải ngân vay hơn 41 tỉ đồng.
“Có 20 dự án đã được Quỹ giải ngân cho vay theo đúng danh mục công trình đầu tư ưu tiên của tỉnh. Dư nợ cho vay đến nay lên hơn 282 tỉ đồng trong số 503 tỉ đồng vốn chủ sở hữu, đáp ứng tiêu chí “vốn mồi” hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân, giảm gánh nặng ngân sách”, Giám đốc Quỹ BDDIF Nguyễn Bạo cho biết.
Phó Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Văn Hưng cho hay, 15 quỹ tài chính ngoài ngân sách xét về tính chất hoạt động tạm chia thành 3 nhóm, gồm: các quỹ hoạt động như mô hình của một tổ chức tín dụng; các quỹ có tính chất thu hộ, chi hộ theo từng mục tiêu và ít nhiều có nguồn thu từ ngân sách; các quỹ có tính chất xã hội, từ thiện.
Nhưng không mạnh!
3 năm trước, anh V.T.L (huyện Hoài Ân) thành lập DN sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn. Ngoài khoản vay từ ngân hàng, anh L. gõ cửa nhiều nguồn quỹ khác trong đó có Quỹ Phát triển KH&CN tỉnh, nhưng quỹ này đã “đóng băng” để giải quyết “nợ xấu” hơn 7,8 tỉ đồng của các dự án vay trước đó. Năm 2018, tiếp tục đi vay Quỹ, anh L. đành thoái lui vì lãi suất vay của quỹ hỗ trợ được tính theo lãi suất cho vay tín dụng đầu tư của nhà nước, nhưng hạn mức vay rất thấp.
Trong các quỹ tài chính ngoài ngân sách hoạt động như một quỹ tín dụng, nhiều quỹ không thể bao phủ hết đối tượng theo phạm vi, mục đích cho vay, tài trợ vì vốn quá ít. Đơn cử như Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX lập năm 2018 với 10 tỉ đồng, nhưng với cả trăm HTX thì mục tiêu cho vay đầu tư, hoặc hỗ trợ phát triển sản xuất kinh doanh chỉ như “muối bỏ biển”. Hay Quỹ Bảo lãnh tín dụng DN vừa và nhỏ vướng lãi suất, cơ chế cho vay không thể giải ngân được dự án nào…
Mặt khác, được thành lập và tổ chức hoạt động tại nhiều thời điểm, theo những chuyên ngành, lĩnh vực khác nhau, hầu hết các quỹ thiếu quy trình nghiệp vụ tối thiểu của tổ chức tín dụng như: quy chế cho vay, quy chế thẩm định dự án, quản lý rủi ro... Không có căn cứ để xử lý khoản cho vay, tài trợ khi xảy ra rủi ro, nguy cơ mất vốn, thực tế đã có quỹ phát sinh “nợ xấu”. Một số quỹ trùng lắp về đối tượng cho vay, tài trợ, nhất là các quỹ do hội, đoàn thể quản lý…
Giám đốc Quỹ Phát triển KH&CN tỉnh Lê Công Nhường cho hay, mỗi quỹ có đặc thù hoạt động, đối tượng riêng, nhưng liên quan đến tín dụng cho vay nên để ngân hàng tổ chức thực hiện; còn quỹ tập trung hoạt động tài trợ, hỗ trợ.
“Sở Tài chính đang rà soát các quỹ tài chính ngoài ngân sách để đánh giá. Chúng ta huy động nguồn lực nhưng phải tập trung nguồn lực và phải tạo môi trường đầu tư tốt. Quá nhiều quỹ sẽ tạo gánh nặng cho người dân và DN, tăng sức ép quản lý và phân tán nguồn lực của xã hội và ngân sách nhà nước”, ông Nguyễn Văn Hưng nhấn mạnh.
MAI HOÀNG