Tổng điều tra dân số và nhà ở 2019
Bà Nguyễn Thị Mỹ
Tổng điều tra dân số và nhà ở trên phạm vi cả nước sẽ bắt đầu từ 0 giờ ngày 1.4.2019. Bà Nguyễn Thị Mỹ - Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh, Thường trực Ban Chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 tỉnh (gọi tắt là Tổng điều tra) - cho biết, đây là cuộc tổng điều tra quy mô lớn lần thứ 5 được tổ chức (10 năm/lần) với nhiều điểm mới đáng chú ý.
* Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 hướng đến những mục tiêu nào, thưa bà?
- Tổng điều tra thu thập các thông tin cơ bản về dân số và nhà ở nhằm tổng hợp và biên soạn các chỉ tiêu trong hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia quy định trong Luật Thống kê; phân tích và dự báo tình hình phát triển dân số và nhà ở trên phạm vi cả nước và từng địa phương.
Kết quả điều tra cũng nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin dân số và nhà ở phục vụ đánh giá kết quả thực hiện các kế hoạch phát triển KT-XH giai đoạn 2011 - 2020, xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển đến 2030; phục vụ công tác giám sát thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) về công tác dân số trong tình hình mới; giám sát các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu mà Chính phủ cam kết…
Tổng điều tra lần này sẽ là cơ sở đánh giá chất lượng về dân số, điều kiện sống, nhà ở dân cư chứ không đơn thuần chỉ là chỉ tiêu về mặt số lượng; hướng tới chuyển trọng tâm từ kiểm soát số lượng dân số sang chất lượng, gắn vấn đề dân số với phát triển bền vững, thực hiện Mục tiêu thiên niên kỷ của Liên hiệp quốc. Đây là khác biệt lớn nhất của Tổng điều tra 2019.
Tập huấn nghiệp vụ và công nghệ thông tin cho điều tra viên, tổ trưởng, giám sát viên của TP Quy Nhơn.
* Thưa bà, đâu là điểm mới đáng chú ý của Tổng điều tra lần này?
- Điểm mới đáng chú ý là hình thức thu thập thông tin của Tổng điều tra lần này được cải tiến với ba hình thức: phiếu điều tra trên thiết bị di động, phiếu trực tuyến sử dụng internet và phiếu giấy in sẵn. Công tác quản lý, tổ chức, điều hành Tổng điều tra được phân cấp, phân quyền quản lý toàn bộ bằng phần mềm công nghệ thông tin, xử lý thông tin qua mạng. Điều tra năm nay cũng lược bớt một số công đoạn tốn kém chi phí nhưng hiệu quả không cao như việc vẽ sơ đồ địa bàn điều tra.
Tổng điều tra năm nay tạo đột phá khi lần đầu tiên Tổng cục Thống kê sử dụng triệt để công nghệ thông tin trong cuộc Tổng điều tra.
* Chỉ còn gần 1 tháng nữa là chính thức Tổng điều tra, công tác chuẩn bị được thực hiện như thế nào?
- Đến nay, ban chỉ đạo các cấp cho Tổng điều tra đã được thành lập, bao gồm: Ban chỉ đạo cấp tỉnh do Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Cao Thắng làm trưởng ban; 11 ban chỉ đạo cấp huyện và 159 ban chỉ đạo cấp xã.
Chúng tôi đã hoàn tất vẽ sơ đồ nền 159 xã, phường, thị trấn và phân chia 3.384 địa bàn điều tra (trong đó có 440 địa bàn điều tra đặc thù). Toàn bộ danh sách địa bàn điều tra và sơ đồ nền được xử lý, lưu trữ tại máy chủ Tổng điều tra; hoàn tất công tác lập bảng kê với hơn 4.000 người tham gia. Hiện chúng tôi tập trung tập huấn nghiệp vụ và công nghệ thông tin cho 3.000 điều tra viên, tổ trưởng, giám sát viên cấp huyện.
* Cùng với sự chuẩn bị của ngành Thống kê, cuộc điều tra chắc chắn rất cần sự hợp tác từ phía người dân…
- Thành công của Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 phụ thuộc rất nhiều vào sự quan tâm, chỉ đạo và ủng hộ của chính quyền các cấp, sự cộng tác của người dân. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc của hệ thống chính trị, quan tâm chỉ đạo, kiểm tra thường xuyên của ban chỉ đạo các cấp; công tác thông tin, tuyên truyền giúp người dân nhận thức đúng đắn, đầy đủ mục đích, ý nghĩa, yêu cầu để cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin.
Đặc biệt, chúng tôi chú trọng tuyển chọn điều tra viên và tổ trưởng có trình độ văn hóa, kinh nghiệm, hiểu biết phong tục tập quán địa phương, có đủ khả năng thực hiện công việc, tinh thần trách nhiệm cao; sử dụng thành thạo máy tính bảng, điện thoại thông minh thực hiện phiếu điều tra điện tử. Để ngăn ngừa hiện tượng sao chép thông tin từ sổ sách vào phiếu điều tra, chúng tôi không sử dụng cán bộ đang quản lý tài liệu đăng ký (cán bộ tư pháp, công an xã hoặc cộng tác viên dân số) làm điều tra viên…
* Xin cảm ơn bà!
Đối tượng điều tra của Tổng điều tra
- Tất cả người Việt Nam thường xuyên cư trú trên lãnh thổ tính đến thời điểm điều tra; người Việt Nam được cơ quan thẩm quyền cho phép xuất cảnh nước ngoài trong thời hạn quy định.
- Các trường hợp chết của hộ dân cư xảy ra từ ngày mùng 1 Tết Mậu Tuất 2018 (tức 16.2.2018 dương lịch) đến hết 31.3.2019.
- Nhà ở của hộ dân cư.
(Phương án Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 của Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 Trung ương)
MAI HOÀNG (Thực hiện)