Xác nhận nguồn gốc của nguyên liệu thủy sản: Nghiêm túc, hiệu quả và có trách nhiệm

Sản phẩm được khai thác trên vùng biển hợp pháp, đảm bảo nguyên liệu thủy sản có nguồn gốc rõ ràng là những điểm rất quan trọng để “bộ hồ sơ” sản phẩm thủy sản đáp ứng các quy định của Ủy ban châu Âu (EC). Chính vì vậy, thời gian qua, ngành chức năng của tỉnh tập trung kiểm tra, giám sát và hỗ trợ ngư dân, hướng tới phát triển nghề cá hiệu quả và có trách nhiệm.

Tổ thanh tra, kiểm soát nghề cá tại cảng cá Quy Nhơn kiểm tra, xác nhận nguồn gốc thủy sản cho tàu cá của ngư dân cập cảng.

Để thực hiện công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản từ cảng cá, Sở NN&PTNT đã thành lập Văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá và 3 tổ thường trực tại các cảng cá: Quy Nhơn, Đề Gi, Tam Quan để thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác thủy sản (KTTS) và xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản.

Ông Nguyễn Anh Dũng, Phó Giám đốc Ban Quản lý cảng cá Bình Định - phụ trách cảng cá Quy Nhơn, cho biết: “Ngoài việc kiểm tra các giấy tờ, tổ thường trực tại cảng cá Quy Nhơn còn kiểm tra thực tế khi tàu cập bến để xác nhận nguồn gốc thủy sản”.

Sau chuyến biển 20 ngày, tàu cá BĐ 97534 TS của ngư dân Nguyễn Dăng (ở xã Hoài Hải, huyện Hoài Nhơn), cập cảng cá Quy Nhơn để bán sản phẩm. Ông Dăng cho hay: “Theo quy định, giờ đây, mỗi khi cập cảng, tôi phải đến báo cáo chi tiết với ngành chức năng về hoạt động KTTS, hành trình chuyến biển, tổng sản lượng khai thác được, sản lượng từng loại sản phẩm… Tất cả đã được ghi đầy đủ trong sổ nhật ký KTTS, phải đảm bảo đúng quy định thì mới được xác nhận sản phẩm thủy sản hợp pháp”.

Trước khi tàu xuất bến, chủ tàu phải trình các giấy tờ về đăng ký, đăng kiểm, giấy phép KTTS, danh bạ thuyền viên, thuyền trưởng, máy trưởng…

Có thể khẳng định, giờ đây câu chuyện “thẻ vàng EC” và “sản phẩm thủy sản hợp pháp” đã tác động đến sinh kế của từng ngư dân. Ông Võ Trung (ở xã Hoài Thanh, Hoài Nhơn), chủ tàu cá BĐ 97189 TS, bộc bạch: “Trước khi tàu xuất bến, mình phải khai báo các giấy tờ về đăng ký, đăng kiểm, giấy phép KTTS, danh bạ thuyền viên, thuyền trưởng, máy trưởng… Khi đánh bắt trên biển phải ghi nhật ký KTTS về tọa độ vùng biển đánh bắt, sản lượng khai thác được để khi tàu cập cảng sẽ được ngành chức năng kiểm tra thực tế, xác nhận nguồn gốc thủy sản. Không nghiêm túc, minh bạch như thế là không được!”.

Theo ông Nguyễn Minh Khải, Giám đốc Ban Quản lý cảng cá Tam Quan, các bước thực hiện công tác xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác được Tổ thường trực thanh tra, kiểm soát nghề cá tại cảng cá Tam Quan thực hiện rất chặt chẽ. Đến nay ngư dân cũng đã tuân thủ tốt các quy định về xuất trình hồ sơ thủ tục để ngành chức năng kiểm tra, theo dõi trước khi tàu xuất, cập bến.

Theo ông Trần Văn Phúc, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, việc xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản tại tỉnh ta được thực hiện theo các quy trình rất nghiêm ngặt, nhằm giám sát hoạt động KTTS, nỗ lực triển khai Luật Thủy sản năm 2017 cùng các giải pháp cấp bách về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), nhằm góp phần xóa bỏ “thẻ vàng” của EC. Tuy nhiên, công tác này hiện đang gặp nhiều khó khăn do vướng các quy định của Luật Thủy sản 2017 và Thông tư 21 ngày 15.11.2018 của Bộ NN&PTNT, với quy định cảng được xác nhận nguồn gốc thủy sản phải đáp ứng tiêu chí của cảng cá loại I hoặc II; trong khi đó, cảng cá Quy Nhơn hiện đang quy hoạch cảng cá loại I; cảng Đề Gi, Tam Quan được quy hoạch cảng cá loại II. Căn cứ quy định nêu trên thì các cảng cá trong tỉnh chưa đủ điều kiện để được xác nhận nguồn gốc thủy sản vì chưa được công bố cảng đạt tiêu chí mà chỉ mới là quy hoạch.

“Để thực hiện đúng Luật, Sở đã báo cáo UBND tỉnh về những vướng mắc trong việc xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản. UBND tỉnh cũng đã có văn bản đề nghị Bộ NN&PTNT sớm có văn bản hướng dẫn các cảng cá tiếp tục triển khai các hoạt động xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác trước ngày 1.1.2019 để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của ngư dân và DN xuất khẩu thủy sản. Song, đến nay Bộ NN&PTNT vẫn chưa có phản hồi. Chúng tôi đang tiếp tục tác động để đảm bảo việc KTTS và các hoạt động có liên quan diễn ra thông suốt, thuận lợi cho ngư dân và DN”, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Trần Văn Phúc cho biết thêm.

ĐOÀN NGỌC NHUẬN