Thực hiện luật thủy sản 2017: Cần được gỡ khó

Luật Thủy sản 2017 đã có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2019, nhưng đến nay việc thực hiện Luật còn vướng mắc, bởi tại nhiều quy định, Bộ NN&PTNT vẫn chưa có hướng dẫn thực hiện.

Khó cho cả đôi bên

Đơn cử, có nhiều quy định trong Luật Thủy sản 2017 liên quan đến việc cấp giấy phép khai thác thủy sản, sổ danh bạ thuyền viên, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình… phải thực hiện theo quy cách, phương pháp mới, nhưng do Bộ NN&PTNT chưa có văn bản hướng dẫn khiến cơ quan quản lý gặp rất nhiều khó khăn. Ông Võ Đình Tâm, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT), phân tích: “Như quy định chức danh, định biên thuyền viên an toàn tối thiểu trên tàu cá dài từ 15 m trở lên phải có một thợ máy. Nhưng từ trước đến nay, ở ta chưa có tổ chức nào đào tạo và cấp chứng chỉ thợ máy cho thuyền viên tàu cá! Nếu căn cứ theo quy định trên thì gần như toàn bộ tàu cá tỉnh ta hiện không đủ điều kiện để cấp sổ danh bạ thuyền viên”.

Ngư dân xã Cát Khánh (huyện Phù Cát) chuẩn bị ngư lưới cụ để ra khơi.

Như đã nói ở trên, Luật Thủy sản 2017 đã có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2019, nếu không chấp hành hoặc chấp hành không đầy đủ có thể xem là “làm trái pháp luật” hoặc “cố ý làm trái các quy định của Nhà nước”. Nhưng trong thời điểm này, việc chấp hành một số điều của luật là bất khả thi vì lý do khách quan.

Ngư dân Phạm Ngọc Châu, ở xã Cát Khánh (huyện Phù Cát), chủ tàu kiêm thuyền trưởng tàu vỏ thép BĐ 99169 TS, chia sẻ: “Bây giờ, tìm cho ra bạn đi biển đã khó, nay thêm quy định phải có thợ máy trên tàu thì hàng loạt tàu cá sẽ không thể đáp ứng được! như vậy là gây khó cho ngư dân”.

Bên cạnh đó, việc cấp mới, cấp lại, gia hạn giấy phép khai thác thủy sản trên biển theo hạn ngạch được công bố, điều chỉnh 60 tháng/lần, nhưng đến nay, Bộ NN&PTNT vẫn chưa phân bổ hạn ngạch khai thác từng loài, khiến hoạt động sản xuất của ngư dân trong tỉnh bị ảnh hưởng. Luật cũng quy định tàu cá có chiều dài từ 24 m trở lên phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, song công tác này cũng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là cả cơ quan quản lý cũng gặp khó không kém ngư dân.

Ông Trần Văn Phúc, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: “Việc nâng cấp trạm bờ và nâng cấp thiết bị VX 1700 lắp đặt trên tàu cá từ 15m đến dưới 24 m để tự động báo về trạm bờ vẫn chưa thực hiện đạt yêu cầu sau 3 lần Công ty CP thiết bị hàng hải Mecom (Bộ NN&PTNT) thử nghiệm không thành công. Trong khi đó, đến nay Bộ NN&PTNT vẫn chưa có hướng dẫn gì hơn”.

Cần được gỡ khó

Ngày 28.3, trả lời băn khoăn của PV về các vướng mắc trong thực hiện Luật Thủy sản 2017, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu cho biết: Thời gian qua, tỉnh ta thực hiện quyết liệt nhiều giải pháp khắc phục cảnh báo của Ủy ban châu Âu về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), đạt nhiều kết quả tích cực. Việc xác nhận nguồn gốc thủy sản tại cảng cá được phân loại, riêng sản lượng thủy sản xuất khẩu sẽ được Ban quản lý các cảng cá thông báo cho DN, chủ mua gom hải sản để truy xuất sản phẩm ngay từ gốc. Tỉnh cũng đã đầu tư kinh phí xây dựng thêm 2 trạm bờ, nâng tổng số trạm bờ trong tỉnh lên 4 trạm để thực hiện quản lý hoạt động khai thác thủy sản”.

Tuy nhiên để thực tế có thể đáp ứng các quy định vẫn còn độ vênh khá lớn. Trong đó khó khăn lớn nhất hiện nay là cơ sở hạ tầng tại các cảng cá chưa đáp ứng nhu cầu; chưa có kinh phí để hỗ trợ nhân sự làm công tác quản lý kiểm tra, kiểm soát tại cảng cá; việc xóa bỏ tàu thuyền hành nghề giã cào chưa thực hiện được do chưa có kinh phí hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề. UBND tỉnh cũng đã kiến nghị Bộ NN&PTNT để hỗ trợ giải quyết, tuy nhiên, đến nay Bộ NN&PTNT cũng chưa có văn bản trả lời.

Dù vậy, cũng đã lóe lên một điểm sáng, là Bộ NN&PTNT vừa công bố danh sách cảng cá chỉ định để xác nhận nguồn gốc thủy sản đã khai thác. Ông Trần Văn Phúc, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, hy vọng: Tại tỉnh Bình Định, cảng cá Quy Nhơn được công bố chỉ định loại I, cảng cá Đề Gi và Tam Quan loại II. Như vậy trước mắt đã có thể tạm “gỡ vướng” để các cảng cá trong tỉnh tiếp tục triển khai các hoạt động xác nhận nguồn gốc thủy sản. Chúng tôi sẽ tích cực tham mưu để UBND tỉnh tiếp tục tác động nhằm đảm bảo hoạt động khai thác thủy sản và các vấn đề khác có liên quan diễn ra thông suốt, tạo thuận lợi cho ngư dân.     

ÐOÀN NGỌC NHUẬN