Nhật ký của một người cầm bút
NXB Văn hóa - Văn nghệ TP Hồ Chí Minh vừa phát hành tập sách “Nhật ký chiến trường” của nhà văn, nhà báo - liệt sĩ Dương Thị Xuân Quý, nhân kỷ niệm 50 năm ngày chị hy sinh (8.3.1969 - 8.3.2019).
“Nhật ký chiến trường” dày gần 200 trang, trong đó có khoảng 130 trang nhật ký của Dương Thị Xuân Quý và phần phụ lục, thơ Dương Thị Xuân Quý, một số hình ảnh tư liệu và một số bài viết, bài thơ của người bạn đời của chị - nhà thơ Bùi Minh Quốc.
Sách giới thiệu những trang nhật ký của nhà văn ghi từ ngày chuẩn bị rời Thủ đô Hà Nội lên đường hành quân (10.4.1968) cho đến ngày nhà văn chuẩn bị rời căn cứ của cơ quan Ban Tuyên huấn Khu 5, ở miền núi Tây Quảng Nam đi chuyến công tác đầu tiên và cũng là cuối cùng xuống vùng mặt trận trọng điểm Quảng Đà (15.12.1968). Ở phần Phụ lục, sách giới thiệu những tư liệu quý, như: Đơn tình nguyện vào Nam chiến đấu của Dương Thị Xuân Quý, bức thư cuối cùng của Dương Thị Xuân Quý gửi chồng - Bùi Minh Quốc, thư của Dương Thị Xuân Quý gửi nhà văn Chu Cẩm Phong; bút tích thơ của Dương Thị Xuân Quý viết tặng con gái Hương Ly.
Từ những trang nhật ký của Dương Thị Xuân Quý, cuộc sống, cuộc chiến đấu đầy gian khổ nhưng anh dũng, hào hùng của quân dân Quảng Đà trong kháng chiến chống Mỹ, thời điểm sau Tết Mậu Thân - 1968 đã hiện lên một cách sinh động. “Nhật ký chiến trường” cũng là những minh chứng hùng hồn về tinh thần chiến đấu quả cảm, tinh thần lao động sáng tạo nghệ thuật của văn nghệ sĩ trong chiến tranh và trên chiến trường. Và có thể nói, qua đó đã góp phần khẳng định tư cách của người cầm bút.
Theo “Nhật ký chiến trường”, trong thời gian ở Quảng Đà, Dương Thị Xuân Quý cùng đồng đội nỗ lực chống chọi với những trận đói, những cơn sốt rét, chị cũng gùi gạo, đào hầm và chống những đợt càn quét của địch... Đặc biệt, trong hoàn cảnh gian khổ đó, Dương Thị Xuân Quý vẫn tranh thủ viết và làm nên những tác phẩm: Truyện ngắn “Hoa rừng” và nhiều bút ký, như “Tiếng hát trong hang đá”, “Gương mặt thách thức”, “Niềm vui thầm lặng”...
Nhà văn, nhà báo Dương Thị Xuân Quý (SN 1941) sinh ra trong một gia đình trí thức yêu nước nổi tiếng ở Văn Giang, Hưng Yên. Năm 1961, sau khi tốt nghiệp khóa Báo chí do Ban Tuyên huấn Trung ương mở, chị về làm phóng viên Báo Phụ nữ Việt Nam. Tháng 4.1968, Dương Thị Xuân Quý xung phong vượt Trường Sơn vào miền Nam chiến đấu. Đêm 8.3.1969, tại thôn Thi Thại, xã Xuyên Tân (nay là Duy Thành), huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, trong một trận càn ác liệt của lính Nam Triều Tiên, Dương Thị Xuân Quý đã anh dũng hy sinh. Khi đó, chị vừa tròn 28 tuổi...
VIẾT HIỀN