Công trình khí sinh học: Chi phí ít, lợi ích lớn
Chi phí đầu tư không nhiều, nhưng công trình khí sinh học biogas vừa giúp hàng ngàn hộ dân trong tỉnh xử lý hiệu quả nước thải, chất thải trong chăn nuôi, cung cấp thêm một giải pháp đảm bảo vệ sinh môi trường, vừa tạo ra nguồn nhiên liệu, chất đốt sạch.
Nhờ được quản lý tốt nên nhiều năm qua, công trình khí sinh học của hộ ông Nguyễn Văn Năm, ở xã Ân Tường Tây, huyện Hoài Ân luôn phát huy tác dụng.
Nhiều tiện ích
Là một trong những hộ đầu tiên ở địa phương xây dựng công trình khí sinh học (CTKSH), ông Nguyễn Văn Năm, ở xã Ân Tường Tây, huyện Hoài Ân biết rất rõ về tác dụng của công trình này. Ông Năm chia sẻ: “Gia đình tôi thường xuyên nuôi hơn 3 con heo nái và 100 con heo thịt. Dù biết xả nước thải, chất thải (NTCT) của vật nuôi ra vườn sẽ bốc mùi hôi thối ảnh hưởng đến sức khỏe của chính mình và cộng đồng, nhưng không có cách nào khác. Năm 2015, sau khi dự các lớp tập huấn về quản lý chất thải chăn nuôi và được Dự án hỗ trợ nông nghiệp các bon thấp (Low carbon agricultural support Project, viết tắt là LCASP) của tỉnh hỗ trợ 3 triệu đồng, tôi đầu tư thêm 10 triệu đồng xây dựng CTKSH. Từ đó, NTCT đều được xử lý thành chất đốt; nước thải sau khi xử lý được tôi sử dụng để tưới rau phục vụ chăn nuôi. Nhờ vậy, gia đình tôi có điều kiện mở rộng quy mô chăn nuôi. Ngoài ra, mỗi tháng gia đình tôi còn tiết kiệm được khoảng 1 triệu đồng tiền mua gas và các chất đốt khác”.
LCASP do Bộ NN&PTNT làm chủ đầu tư, được thực hiện từ năm 2013, tại các tỉnh: Bình Ðịnh, Lào Cai, Sơn La, Phú Thọ, Bắc Giang, Nam Ðịnh, Hà Tĩnh, Tiền Giang, Bến Tre và Sóc Trăng với 4 hợp phần: Quản lý chất thải chăn nuôi; tín dụng cho các chuỗi giá trị khí sinh học; chuyển giao công nghệ sản xuất nông nghiệp các bon thấp; quản lý DA. Tổng vốn thực hiện DA là 84 triệu USD, trong đó phần vốn do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) hỗ trợ là 74 triệu USD.
Riêng tỉnh Bình Ðịnh, tổng vốn thực hiện DA trên 1,915 triệu USD. Trong đó, vốn vay ADB 1,742 triệu USD, vốn đối ứng của tỉnh 173,5 ngàn USD. Mục tiêu của DA là xây dựng một nền sản xuất nông nghiệp bền vững, hiệu quả và thân thiện với môi trường; tạo nguồn năng lượng sạch; cải thiện sinh kế và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn.
Chính từ lợi ích của CTKSH mang lại, nên ngoài nguồn vốn hỗ trợ từ LCASP, huyện Hoài Ân còn hỗ trợ thêm cho người dân 1 triệu đồng để xây dựng CTKSH. Ông Nguyễn Hữu Khúc, Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Ân, cho biết: Phong trào chăn nuôi ở Hoài Ân phát triển mạnh, nên NTCT chăn nuôi thải ra môi trường là rất lớn. Thời gian qua, Hoài Ân đã triển khai nhiều biện pháp để hạn chế ô nhiễm môi trường ở khu vực nông thôn, trong đó có việc hỗ trợ cho người dân xây dựng CTKSH. Đến nay, có 1.400 chủ trang trại, gia trại, hộ chăn nuôi ở Hoài Ân đã xây dựng được CTKSH. Thực tế, các CTKSH đều phát huy hiệu quả tích cực, góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường, giúp người dân phát triển chăn nuôi theo hướng an toàn, bền vững. Qua đó, giúp địa phương hoàn thành nhiều tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới (XDNTM).
Việc đầu tư xây dựng CTKSH nhằm xử lý NTCT chăn nuôi cũng được chính quyền và người dân các địa phương khác đặc biệt quan tâm. Đáng chú ý là một số hộ dân còn sử dụng khí gas thì CTKSH để phát điện, phục vụ sinh hoạt. Điển hình là trường hợp hộ ông Nguyễn Long Vũ Bảo, ở thôn Đại Hòa, xã Nhơn Hậu, TX An Nhơn. “Lượng nước thải, chất thải hàng ngày từ 10 con heo nái và 100 con heo thịt rất lớn, đủ điều kiện để xây dựng CTKSH quy mô vừa và có thể sử dụng khí gas để làm nhiên liệu của máy phát điện. Sau khi được ngành nông nghiệp tỉnh tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật, đầu năm 2018, tôi đã đầu tư xây dựng CTKSH dung tích hơn 50 m3 và mua, lắp đặt động cơ phát điện công suất 5,5kVA với tổng chi phí 140 triệu đồng, trong đó LCASP của tỉnh hỗ trợ 50 triệu đồng. Từ khi có CTKSH và máy phát điện sử dụng nhiên liệu khí sinh học, tôi không còn phải tốn tiền mua chất đốt, và không phải chi trả tiền điện hàng tháng. Nước thải sau khi được xử lý, còn sử dụng để tưới hoa màu phục vụ đàn heo và 10 con bò, thu nhập do tiết kiệm năng lượng cũng kha khá”- ông Bảo phấn khởi.
Tiếp tục hỗ trợ cho nông dân
Theo Sở NN&PTNT tỉnh, từ năm 2014 đến nay, tỉnh ta đã xây dựng được 8.800 CTKSH, trong đó có 4 công trình có thêm chức năng phát điện. Các CTKSH đã góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường, tạo nguồn năng lượng sạch, cải thiện sinh kế và nâng cao chất lượng đời sống của người dân nông thôn, góp phần thực hiện có hiệu quả Chương trình XDNTM.
Chi phí đầu tư xây dựng CTKSH không lớn, nhưng lợi ích của công trình này mang lại là không hề nhỏ. Vì vậy, năm 2019, dù LCASP đã chấm dứt, ngành chức năng và chính quyền các địa phương vẫn tiếp tục tư vấn, hỗ trợ cho người dân xây dựng thêm 1.060 CTKSH. Bên cạnh đó, tổ chức thêm nhiều lớp tập huấn phương pháp vận hành, quản lý CTKSH và CTNT chăn nuôi.
Ông Đào Văn Hùng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: Chúng tôi sẽ ưu tiên hỗ trợ xây dựng CTKSH tại các địa phương có phong trào chăn nuôi phát triển mạnh như: Hoài Ân, An Nhơn, Tuy Phước, Phù Cát, Hoài Nhơn và các xã phấn đấu hoàn thành xây dựng nông thôn mới trong năm 2019. Sở NN&PTNT chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện tốt công tác tư vấn cho người dân lựa chọn công nghệ và mẫu CTKSH phù hợp với địa hình, quy mô chăn nuôi. Mặt khác lồng ghép các hoạt động của Dự án LCASP với các chương trình phát triển chăn nuôi của tỉnh, gắn với Chương trình XDNTM, đảm bảo quản lý toàn diện CTNT chăn nuôi.
PHẠM TIẾN SỸ