Ứng dụng CNTT trong mạng lưới thư viện:

Còn nhiều hạn chế

Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong hệ thống thư viện huyện ở tỉnh ta vẫn chưa theo kịp tốc độ phát triển của xã hội. Hầu hết các thư viện huyện vẫn hoạt động theo phương thức truyền thống, từ công tác nghiệp vụ đến phục vụ bạn đọc đều dựa trên thao tác thủ công là chính.

Toàn tỉnh hiện có 9 thư viện huyện, 1 thư viện thị xã; 66 thư viện, phòng đọc sách cơ sở. Riêng cấp cơ sở có 21 thư viện - tủ sách của ngành văn hóa, 1 thư viện tư nhân, 35 thư viện - tủ sách Hội Nông dân, 9 thư viện - tủ sách biên phòng. Tổng số vốn tài liệu của 10 thư viện huyện, thị xã là 101.544 bản sách và 150 loại báo tạp chí, hầu hết đều được xử lý nghiệp vụ thư viện, tổ chức hệ thống tra cứu phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và giải trí của nhân dân địa phương.

Bạn đọc tìm sách qua tủ mục lục tại Thư viện thị xã An Nhơn.

Nhiều hạn chế

Năm 2003, thư viện huyện Hoài Nhơn là đơn vị đi đầu trong ứng dụng CNTT vào hoạt động thư viện. Đây là một trong những thư viện huyện hoạt động hiệu quả nhất, không chỉ phục vụ tốt bạn đọc tại chỗ mà còn phát triển được 14 thư viện và tủ sách cơ sở. Sau Hoài Nhơn, thư viện huyện Tây Sơn cũng ứng dụng CNTT vào năm 2005. Đến năm 2010, Hoài Ân được bổ sung vào danh sách thư viện huyện ứng dụng CNTT, khi địa phương này được Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam tài trợ 10 máy tính và 1 máy in, thư viện cũng đã nối mạng cho bạn đọc tra cứu.

Tuy nhiên, hoạt động ứng dụng CNTT vào thư viện để phục vụ bạn đọc cũng chỉ dừng ở đó. Thư viện thị xã An Nhơn có trụ sở khang trang, được trang bị 1 máy tính nhưng chưa có phần mềm quản trị dữ liệu thư viện, chưa có sự đầu tư và ứng dụng CNTT vào hoạt động và cũng chỉ là một thư viện truyền thống. Vì thế, thư viện chưa thu hút nhiều bạn đọc và hiệu quả hoạt động chưa như mong muốn.

Riêng đối với 3 thư viện huyện miền núi do đầu tư còn hạn chế, chưa được ứng dụng CNTT. Chỉ có thư viện huyện Vân Canh được đầu tư có trụ sở riêng, hoạt động có nhiều khởi sắc. Còn 2 thư viện huyện An Lão và Vĩnh Thạnh, trụ sở làm việc được bố trí 1 phòng nhỏ (ở trong Trung tâm VH-TT-TT huyện) vừa là kho chứa sách vừa là nơi phục vụ bạn đọc. 

Thêm cơ hội

Hiện nay, các thư viện gặp rất nhiều khó khăn trong triển khai hoạt động. Kinh phí đầu tư bổ sung vốn tài liệu quá ít và không thường xuyên, nhiều nhất là thư viện thị xã An Nhơn (25 triệu đồng/năm). Cơ sở vật chất của các thư viện phát triển không đồng đều, vấn đề ứng dụng CNTT trong hoạt động thư viện được đặt ra từ năm 2003, nhưng đến nay mới có 3 thư viện huyện ứng dụng, nhưng cũng chỉ mới sử dụng máy tính vào việc nhập dữ liệu, in phích, làm thư mục. Việc tra cứu và khai thác nguồn thông tin trực tuyến trên các mạng máy tính còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu bạn đọc.

Rõ ràng, để tồn tại và phát triển thành các trung tâm thông tin, thư viện điện tử phục vụ đông đảo tầng lớp nhân dân, mạng lưới thư viện huyện, cơ sở cần phải có sự quan tâm, hỗ trợ, giúp đỡ về nhiều mặt.

Năm 2014, Dự án “Nâng cao khả năng sử dụng máy tính và truy cập internet công cộng tại Việt Nam” do Quỹ Bill & Melinda Gates tài trợ được thực hiện tại tỉnh ta. Theo kế hoạch, trong tháng 10.2014 sẽ triển khai công tác lắp đặt các thiết bị CNTT tại các điểm truy cập. Thư viện tỉnh được lắp đặt 40 máy tính và 1 máy in, mỗi thư viện huyện được lắp đặt 10 máy tính và 1 máy in, mỗi thư viện cơ sở được lắp đặt 5 máy tính và 1 máy in.

Từ giữa tháng 10.2013, Sở VH-TT&DL đã làm việc với các huyện Tây Sơn, Vân Canh, Vĩnh Thạnh, An Nhơn, Hoài Nhơn… về việc nâng cao khả năng sử dụng máy tính và truy cập Internet công cộng do Quỹ Bill & Melinda Gates tài trợ. Trong điều kiện kinh tế khó khăn, không có kinh phí để đầu tư thì đây là cơ hội, là cú hích để các thư viện huyện, cơ sở có điều kiện ứng dụng CNTT, giúp người dân tiếp cận CNTT, cập nhật miễn phí các thông tin về kinh tế - xã hội, khoa học kỹ thuật thông qua thư viện công cộng.

LÊ THỊ HUỆ (Thư viện tỉnh)