65 NĂM CHIẾN THẮNG ÐIỆN BIÊN PHỦ (7.5.1954 - 7.5.2019):
Chuyển phương án - một quyết định lịch sử
Ðã 65 năm trôi qua, nhân dân Việt Nam nói riêng và nhân dân yêu chuộng hòa bình, công lý trên thế giới nói chung, luôn tự hào khi nhớ về Chiến thắng Ðiện Biên Phủ - Chiến công chói lọi tạo ra bước ngoặt lịch sử vĩ đại cho dân tộc ta nói riêng và các dân tộc thuộc địa trên thế giới nói chung.
Chiến thắng Điện Biên Phủ do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau. Trong những nguyên nhân ấy, có một nguyên nhân vô cùng quan trọng là: Sự thay đổi phương án của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, từ “Đánh nhanh, giải quyết nhanh” sang “Đánh chắc, thắng chắc”.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp (áo đen) cùng các tướng lĩnh quân đội Việt Nam hoạch định kế hoạch tấn công Điện Biên Phủ tháng 3.1954. Đợt tấn công đầu tiên của bộ đội Việt Nam nhắm vào các điểm chốt Him Lam, Độc Lập và Bản Kéo của quân đội thực dân Pháp diễn ra từ ngày 13.3 đến 17.3.
BỐI CẢNH LỊCH SỬ
Về phía quân Pháp, sau khi cử đại tướng lừng danh nước Pháp - tư lệnh lục quân khối Bắc Đại Tây dương sang chiến trường Đông Dương thay cho Revers, hòng xoay chuyển tình thế nhưng bất thành; thực dân Pháp vội vàng triệu hồi Delattre De Tasigny về nước và cử sang chiến trường Đông Dương một nhân vật quân sự mới - H. Navarre.
Sang chiến trường Đông Dương, H. Navarre đề ra một kế hoạch quân sự mới gồm 2 bước. Mục đích chính là tạo điều kiện cho Pháp rút ra trong danh dự.
Về phía ta, ngay từ khi thực dân Pháp cử Delattre De Tasigny sang Việt Nam, Đảng ta đã đề ra chủ trương với nội dung cốt lõi là: Đẩy mạnh tiến công địch, giữ vững quyền chủ động chiến lược trên chiến trường. Từ đó, ta đã giành được những thắng lợi lớn đặc biệt là Hòa Bình, Tây Bắc và Thượng Lào, làm phá sản hoàn toàn kế hoạch của địch, đẩy địch ngày càng lún sâu vào thế phòng ngự, bị động.
Khi H. Navarre được điều sang chiến trường Đông Dương, tháng 9.1953, Bộ Chính trị đã họp thông qua kế hoạch tác chiến Đông - Xuân 1953 - 1954, với nội dung cốt lõi là: Mở một số cuộc tấn công vào một số hướng quan trọng về chiến lược mà địch tương đối sơ hở, nhằm đạt hai mục đích: tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực của địch; buộc địch bị động, phân tán lực lượng thành nhiều điểm đóng quân khác nhau.
Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị, ta đã tiến hành 5 đòn tiến công chiến lược buộc địch bị động phân tán lực lượng thành 5 nơi đóng quân khác nhau trước khi vào quyết chiến với ta tại Điện Biên Phủ.
Đáng chú ý, khi chúng ta tiến lên Tây Bắc và Thượng Lào, H. Navarre vội cho quân nhảy dù xuống chiếm Điện Biên Phủ, xây dựng thành cụm cứ điểm mạnh. Điện Biên Phủ trở thành điểm mới trong kế hoạch tác chiến của ta cũng là điểm mới trong âm mưu của thực dân Pháp.
Đoàn xe đạp thồ huyền thoại vận chuyển lương thực, vũ khí, đạn dược... phục vụ bộ đội Việt Nam bám trụ tấn công cứ điểm. Các số liệu cho rằng, có đến hơn 260 ngàn người được huy động tham gia đội quân hậu cần này.
QUYẾT ĐỊNH LỊCH SỬ
Ngày 6.12.1953, Bộ Chính trị quyết định chọn Điện Biên Phủ làm điểm quyết chiến giữa ta và địch. Đại tướng Võ Nguyên Giáp được cử làm tổng chỉ huy kiêm Bí thư Đảng ủy, được Đảng và Bác giao toàn quyền quyết định ngoài mặt trận. Vai trò đó là cơ sở để Đại tướng đi đến quyết định lịch sử sau này.
Khi ra trận, lúc này có hai phương án được nêu ra để lựa chọn: Thứ nhất, “đánh nhanh, giải quyết nhanh” (3 ngày). Ưu điểm của phương án này là nhanh, gọn, đỡ tổn thất. Khắc phục được điểm yếu lớn nhất của chúng ta lúc này là hậu cần. Hạn chế của phương án là không bảo đảm chắc chắn thắng lợi. Thứ hai, “đánh chắc, thắng chắc”. Nếu chọn phương án này, ưu điểm của phương án 1 sẽ trở thành hạn chế và ngược lại. Phương án 1 vẫn là phương án được nhiều người, kể cả cố vấn Trung Quốc (Vi Quốc Thanh, Mai Gia Sinh…) đồng tình.
Khi ra trận địa, sát tới giờ nổ súng nhưng Đại tướng vẫn không khỏi băn khoăn: Đánh có chắc thắng như lời căn dặn của Bác trước lúc lên đường hay không? Sau một đêm thức trắng, Đại tướng đã đi đến quyết định lịch sử: Chuyển sang phương án 2 - Đánh chắc, thắng chắc. Và quyết định vô cùng quan trọng này đã góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu.
Bộ đội ta kéo pháo vượt núi tiếp cận chiến trường Điện Biên Phủ.
VĨ THANH
Quyết định lịch sử của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã góp phần quan trọng làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ. Chiến thắng này đã mở ra bước ngoặt trọng đại trong lịch sử dân tộc ta nói riêng và lịch sử phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa và phụ thuộc trên thế giới nói chung.
Chiến thắng Điện Biên Phủ đã để lại cho chúng ta nhiều bài học kinh nghiệm quý ngày nay vẫn còn nguyên giá trị. Với quyết định lịch sử của Đại tướng, cho chúng ta bài học về lựa chọn phương pháp phù hợp thực tiễn. Ngày nay, trong xu thế toàn cầu hóa và quốc tế hóa; sự phát triển như vũ bão của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ; sự phát triển của nền kinh tế tri thức… đã và đang mở ra cho nhân loại nói chung và dân tộc ta nói riêng bao thời cơ và vận hội mới. Do đó, tiếp tục vận dụng sáng tạo bài học nói trên, là hết sức cần thiết và cấp thiết.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng và tinh thần quật khởi của Chiến thắng Điện Biên Phủ, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng rằng: Tiếp tục vận dụng bài học nói trên trong giai đoạn hiện nay, sức mạnh đại đoàn kết của gần 100 triệu dân sẽ tiếp tục được Đảng ta phát huy, kịp thời nắm bắt vận hội mới, đưa đất nước ta vững bước tiến lên theo con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội - con đường mà Đảng, Bác và dân tộc Việt Nam đã chọn.
LÊ VĂN MINH