Gỡ “thẻ vàng” IUU: Nhiều giải pháp nhưng vẫn còn vi phạm
Thời gian qua, tỉnh ta đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp thực hiện một số nhiệm vụ cấp bách về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, nhằm nỗ lực khắc phục “thẻ vàng” thủy sản của Ủy ban châu Âu (EC, thường được gọi là “thẻ vàng” IUU). Dù vậy đến nay hiện tượng vi phạm vẫn chưa chấm dứt hẳn.
Tổ thanh tra, kiểm soát nghề cá tại cảng cá Quy Nhơn kiểm tra thủ tục khi tàu cá xuất, nhập bến.
Để khắc phục “thẻ vàng” IUU, Sở NN&PTNT đã thành lập Văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá và 3 tổ thường trực 24/24 giờ tại các cảng cá: Quy Nhơn, Đề Gi, Tam Quan để thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác thủy sản (KTTS) và xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản. Toàn tỉnh hiện có 6.232 tàu cá thuộc diện đăng ký; trong đó, có 4.374 tàu cá có đầy đủ giấy tờ đăng kiểm. Ngành chức năng tỉnh cũng đã chú trọng triển khai công tác lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá; đăng ký, đăng kiểm tàu cá.
“Dự kiến đến cuối tháng 5, đầu tháng 6.2019, đoàn Thanh tra của Tổng vụ các vấn đề về biển và thủy sản của Ủy ban Châu Âu (EC) sẽ sang Việt Nam kiểm tra việc tuân thủ các quy định về chống khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (gọi tắt là IUU) của Việt Nam. Nếu không giải quyết các vấn đề về khai thác IUU, từ “thẻ vàng” Việt Nam có thể sẽ bị áp dụng biện pháp nặng hơn - “thẻ đỏ” - lúc đó tất cả các sản phẩm hải sản khai thác từ tự nhiên của Việt Nam sẽ bị Liên minh châu Âu (EU) “cấm cửa”. Vì thế, nhiệm vụ thực hiện Luật Thủy sản và Chỉ thị 45 của Thủ tướng Chính phủ về chống vi phạm IUU không chỉ riêng Bình Ðịnh mà là vấn đề hệ trọng của cả nước vì lẽ quan trọng hơn, gỡ “thẻ vàng” còn nhằm hướng đến mục tiêu xây dựng nghề cá bền vững, có trách nhiệm.”
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu
Ngư dân Võ Trung, ở xã Hoài Thanh (huyện Hoài Nhơn), chủ 3 tàu cá BĐ 97189 TS, BĐ 97832 TS, BĐ 96897 TS, bộc bạch: “Chúng tôi thường xuyên được tuyên truyền Luật Thủy sản, ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài. Ngoài ra, phải thực hiện khai báo cho ngành chức năng khi tàu xuất, nhập cảng; ghi nhật ký KTTS khi đánh bắt trên biển…”. Ngư dân Trần Đình Nguyên, ở phường Trần Phú (TP Quy Nhơn), chủ tàu kiêm thuyền trưởng tàu cá BĐ 91018 TS, cho hay: “Bên cạnh việc tuân thủ các quy định về đăng ký, đăng kiểm, tàu đánh bắt xa bờ nào cũng buộc phải trang bị đầy đủ phao cứu sinh, giấy tờ pháp lý; thiết bị thông tin liên lạc, giám sát hành trình tàu cá… trong quá trình KTTS”.
Huyện Hoài Nhơn, địa phương có đội tàu cá lớn nhất tỉnh với hơn 2.400 chiếc, tổng công suất trên 1,149 triệu CV; trong đó, có 2.105 tàu đánh bắt xa bờ có công suất từ 90 CV trở lên. Ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: KTTS là ngành kinh tế quan trọng của huyện, thời gian qua, huyện đã tập trung thực hiện nhiều giải pháp về chống KTTS bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Tuy vậy, lẻ tẻ vẫn còn xảy ra tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.
Bình Định hiện có 521 tàu cá được lắp đặt máy định vị vệ tinh Movimar; trong đó có 68/70 tàu cá trên 24 m được lắp đặt máy Movimar. Ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: Thời gian ngư dân mở máy Movimar chỉ đạt từ 50-70% do nhiều nguyên nhân, Sở sẽ tham mưu UBND tỉnh áp dụng các chế tài xử lý đối với các tàu cá không lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, như: phạt vi phạm hành chính, không cho hưởng chính sách hỗ trợ, không cho ra khơi theo quy định của Luật Thủy sản.
Công tác thực hiện các nhiệm vụ cấp bách về chống khai thác IUU tại tỉnh ta đạt nhiều kết quả tích cực, song đến nay vẫn còn hiện tượng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, tàu cá không có giấy tờ hoặc không đầy đủ giấy tờ hoạt động vẫn cập cảng mua bán sản phẩm, neo đậu trong vùng nước của cảng; đặc biệt là tàu hành nghề giã cào...
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu cho biết: UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan, các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền ngư dân; yêu cầu ngư dân cam kết với chính quyền không được khai thác vi phạm vùng biển nước ngoài và xử lý nghiêm đối với chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Tăng cường kiểm tra tàu cá xuất, nhập bến theo quy định, kiên quyết không cho ra khơi đối với tàu cá không có giấy tờ, không cho hoạt động đối với tàu giã cào. Chú trọng công tác đảm bảo vệ sinh môi trường, xác nhận nguyên liệu nguồn gốc thủy sản tại các cảng cá Quy Nhơn, Đề Gi, Tam Quan... hướng đến phát triển nghề biển bền vững.
BẢO MINH