Một đại lộ của thi ca
Nhà xuất bản Văn học vừa cho ra mắt Tuyển tập “30 năm thơ”. Tập sách được ấn hành nhân kỷ niệm 30 năm xuất bản báo Nhân Dân Cuối tuần (1989 - 2019). Ngay ở trang đầu tiên của Tuyển tập, trong bài viết “Trên một đại lộ của thi ca”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nhận xét: “Khi đọc xong tuyển tập các tác phẩm thơ in trên Nhân Dân Cuối tuần trong suốt 30 năm qua (1989 - 2019) tôi nhận thấy: Đó thật sự là một đại lộ của thi ca”.
Thật vậy, Tuyển tập “30 năm thơ” giới thiệu 150 bài thơ tiêu biểu của 150 nhà thơ qua nhiều thế hệ… Từ các bậc “trưởng lão” như: Khương Hữu Dụng, Huy Cận, Tố Hữu, Tế Hanh, Nguyễn Xuân Sanh, Hoàng Cầm… cho đến Hữu Thỉnh, Phạm Tiến Duật, Nguyễn Đức Mậu, Phạm Ngọc Cảnh, Trần Đăng Khoa, Trần Quang Quý, Đặng Huy Giang, Trần Hùng, Mai Văn Phấn và những cây bút trẻ như Trần Hoàng Thiên Kim, Bình Nguyên Trang, Bùi Thị Tuyết Mai…
Cũng theo nhà thơ Nguyễn Quang Thiều “Chặng đường thơ 30 năm qua trên Nhân Dân Cuối tuần thật sự đã phản ảnh được một thời đại mới của thi ca Việt Nam. Một thời đại mới không phải chỉ của một thế hệ nào đó mà là kết quả từ sự thay đổi lớn lao của dân tộc đã làm cho sáng tạo thi ca trở nên vô cùng phong phú và mang một tinh thần mới”.
Điểm khiến người viết đặc biệt chú ý là trong Tuyển tập có khá nhiều nhà thơ quê Bình Định, hoặc đã từng sống và làm việc tại Bình Định, như: Phạm Hổ, Ngô Thế Oanh, Thanh Thảo, Lê Văn Ngăn, Bùi Thị Xuân Mai, Từ Quốc Hoài, Nguyễn Thanh Mừng, Trần Thị Huyền Trang, Ngô Liêm Khoan…
Theo đó, qua những tác phẩm của mình, các nhà thơ miền “Đất Võ - Trời Văn” đã gửi gắm tâm tư, tình cảm của mình đối với Tổ quốc, quê hương và Bác Hồ kính yêu. Tiêu biểu trong số này là bài thơ “Dòng chảy tâm linh” của nhà thơ Xuân Mai viết về Hồ Chủ tịch, với câu: “Một trăm lẻ ba mùa xuân của Bác/Đã chia đều hơi ấm cho dân/Và nhân lên mấy chục triệu lần/Hồn Tổ quốc thắm trong tim người Anh hùng Dân tộc”. Hay như cái nhìn sâu sắc của Ngô Thế Oanh về tư cách, vị thế của thi sĩ: “thơ đâu phải là nơi thanh minh/thơ đâu phải là nơi đính chính/ôi làm sao trút đi gánh nặng nhà thơ phải mang đi cho đến trọn đời mình/nhưng duy nhất/có lẽ trong những giờ cay đắng/chỉ thơ an ủi anh/thơ giúp nguôi dịu đời anh” (Nhà thơ)…
Đáng lưu ý là những câu lục - bát tài tình của Nguyễn Thanh Mừng: “Hỏi chim bói cá Cham-pa/Hỏi mùa én nhạn của nhà Tây Sơn/Ngôi đền kinh sách rập rờn/Ở thềm lân phụng chờn vờn vượn hươu…./ Vọng phu vẫn rất vọng phu/Cù Lao Xanh vẫn rất cù lao xanh/Rêu rong đâu nệ thác gành/Không cam bé mọn phải đành đại dương” (Mật ngữ Quy Nhơn). Hay những câu thơ mộc mạc, thô ráp nhưng đầy năng lượng của nhà thơ trẻ Ngô Liêm Khoan: “Bắt đầu từ đôi chân/Bước chập chững sà vào vòng tay mẹ/Cảm giác lẫn dần vào tháng, vào năm/Bắt đầu từ bầu trời đêm sáng trong/Được cha nâng lên vai bằng đôi tay chai sần vì nhát cuốc/Những ngôi sao gần với tôi hơn”… (Cội rễ)…
Có thể nói, các nhà thơ miền “Đất Võ - Trời Văn” đã góp phần để Tuyển tập ”30 năm thơ” thực sự là “một đại lộ của thi ca”.
VIẾT HIỀN