XÉT XỬ CÁC VỤ ÁN DÂN SỰ TRÊN ÐỊA BÀN HUYỆN HOÀI ÂN:

Vướng mắc trong định giá tài sản, cung cấp tài liệu

Gần đây, việc xét xử các vụ án dân sự liên quan đến tranh chấp quyền sử dụng đất, tài sản tại TAND huyện Hoài Ân gặp một số vướng mắc trong công tác thẩm định, định giá tài sản, cung cấp tài liệu, chứng cứ. Thực trạng này khiến việc giải quyết các vụ án kéo dài, gây bức xúc cho đương sự.

Vướng khâu thẩm định, định giá tài sản

Theo TAND huyện Hoài Ân, khoảng đầu năm 2018 đến nay, đơn vị gặp không ít khó khăn, vướng mắc trong công tác thẩm định, định giá tài sản khi xét xử các vụ án dân sự (DS) liên quan đến tranh chấp quyền sử dụng đất (QSDĐ) và tài sản là công trình xây dựng trên đất. Nguyên nhân là bởi cơ quan TN&MT cấp huyện không tham gia Hội đồng thẩm định (HĐTĐ), Hội đồng định giá (HĐĐG) tài sản có liên quan đến QSDĐ.

Thời gian qua, việc xét xử các vụ án dân sự trên địa bàn huyện Hoài Ân gặp nhiều vướng mắc trong công tác thẩm định, định giá tài sản, cung cấp tài liệu, chứng cứ. - Trong ảnh: Quang cảnh một phiên xét xử tại TAND huyện Hoài Ân (ảnh minh họa).

Một thẩm phán của TAND huyện Hoài Ân cho biết: Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự (BLTTDS) năm 2015, đối với các vụ án DS liên quan đến tranh chấp QSDĐ và tài sản là công trình xây dựng trên đất, sau khi có yêu cầu của đương sự hoặc thẩm phán tòa án (TA) xét thấy cần thiết thì thành lập HĐTĐ, HĐĐG tài sản để xem xét, thẩm định, định giá tài sản tại chỗ. Thành phần của Hội đồng là các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cùng cấp, gồm: Đại diện cơ quan Tài chính làm Chủ tịch Hội đồng, các cơ quan khác như Phòng TN&MT, Phòng Kinh tế - Hạ tầng.

Tuy nhiên, sau khi Sở TN&MT có văn bản số 2198/STNMT-CCQLDĐ ngày 27.12.2017, thì Phòng TN&MT huyện Hoài Ân từ chối tham gia đo vẽ với HĐTĐ, HĐĐG tài sản có liên quan đến QSDĐ. Bởi theo đơn vị này, Sở TN&MT đã đề nghị TAND cấp tỉnh, cấp huyện thuê đơn vị tư vấn đo đạc và bản đồ có chức năng thực hiện việc đo đạc (trích đo) địa chính hiện trạng đất phục vụ công tác xem xét, thẩm định tại chỗ. Do đó, cơ quan TN&MT chỉ tham gia với tư cách “giám sát việc đo vẽ của TA”.

Điều này khiến việc xét xử các vụ án DS liên quan đến tranh chấp QSDĐ và tài sản là công trình xây dựng trên đất kéo dài, gây tồn đọng án và bức xúc cho đương sự. Bởi lẽ, ngoài Phòng TN&MT thì không có cơ quan nào thuộc thành phần được quy định trong BLTTDS có chuyên môn đo vẽ khi tham gia HĐTĐ, HĐĐG tài sản là QSDĐ do TA tiến hành. Ngoài ra, những tranh chấp về ranh giới liền kề, tranh chấp về quyền thừa kế, quyền sở hữu tài sản mà giá trị không lớn thì không thể thuê cơ quan đo vẽ  thực hiện.

Chậm cung cấp tài liệu, chứng cứ

Bên cạnh đó, thời gian qua, TAND huyện Hoài Ân còn gặp khó khăn trong việc yêu cầu cơ quan, tổ chức cung cấp tài liệu, chứng cứ khi xét xử các vụ án DS trên địa bàn huyện. Theo quy định tại khoản 3,

Điều 106 BLTTDS năm 2015, khi giải quyết các vụ án liên quan đến việc giao cấp QSDĐ, TAND huyện Hoài Ân đã ban hành nhiều quyết định yêu cầu UBND huyện Hoài Ân - cơ quan có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án dân sự - cung cấp tài liệu, chứng cứ liên quan.

Tuy nhiên, UBND huyện Hoài Ân không cung cấp, mà đề nghị TA liên hệ với Văn phòng Đăng ký đất đai Chi nhánh huyện Hoài Ân để được tiếp cận tài liệu, chứng cứ. Đáng nói, Văn phòng Đăng ký đất đai Chi nhánh huyện Hoài Ân căn cứ Quyết định số 75/2016/QĐ-UBND ngày 19.12.2016 buộc TA hợp đồng sao lục theo danh mục và thu lệ phí như các cá nhân khác. Điều này khiến công tác thu thập tài liệu, chứng cứ phục vụ việc xét xử gặp trở ngại, quá trình giải quyết các vụ án kéo dài.

Ngoài ra, theo quy định tại các Điều 91, 94, 96, 97 của BLTTDS, khi xét xử các vụ án DS liên quan đến giao cấp QSDĐ, TAND huyện Hoài Ân đã ban hành các văn bản gửi UBND cùng cấp để được giải thích, trả lời một số mâu thuẫn, vướng mắc trong việc giao cấp QSDĐ. Song, thời gian UBND cùng cấp phúc đáp công văn của TA quá chậm; thường sau 4 - 6 tháng, thậm chí có vụ đến 1 năm hoặc hơn 1 năm. Thời gian trả lời của UBND cùng cấp quá lâu, khiến việc giải quyết vụ án bị kéo dài, gây bức xúc cho đương sự.

“TAND huyện Hoài Ân rất mong các cấp, các ngành chức năng liên quan của huyện, tỉnh xem xét, phối hợp giải quyết những vướng mắc mà đơn vị đã và đang gặp trong công tác thẩm định, định giá tài sản, cung cấp tài liệu, chứng cứ đối với việc xét xử các vụ án DS. Việc giải quyết những vướng mắc này sẽ giúp công tác xét xử các vụ án DS trên địa bàn huyện được nhanh chóng, thuận lợi, đúng quy định pháp luật”, một thẩm phán của TAND huyện Hoài Ân kiến nghị.  

VĂN LỰC