Ngày thanh toán không dùng tiền mặt 16.6: Chủ trương đúng, lợi ích lớn
Ngày 16.6 hàng năm được chọn là “Ngày thanh toán không dùng tiền mặt”. Chủ trương đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt nhằm thu hẹp các hoạt động kinh tế ngầm, mở rộng khả năng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính - ngân hàng tới người dân.
Quẹt thẻ tín dụng mua hàng tại siêu thị. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Thanh toán điện tử 13 tỷ USD/ngày
Thực tế gần đây, rất nhiều trang bán hàng online trang bị máy mPOS (máy quẹt thẻ di động) để người giao hàng mang theo cho khách cà thẻ thay vì trả tiền mặt. Chị Minh Oanh, chủ một cửa hàng chuyên bán hàng xuất khẩu trên mạng, cho biết, 2 tháng nay, sau khi trang bị máy mPOS, doanh thu của shop tăng nhiều hơn.
“Tôi mạnh dạn trang bị thiết bị mPOS vì đang được hỗ trợ giảm giá thiết bị. Ngoài ra, khách hàng quẹt thẻ ATM qua mPOS cũng được hỗ trợ giảm phí còn 0,2% thay vì 0,5%; đồng thời khách hàng có thể được trả góp lãi suất 0% khi cà thẻ nên khách hàng thanh toán qua thẻ nhiều hơn”, chị Oanh cho hay.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng trong năm 2018 đã xử lý hơn 73 triệu tỷ đồng, gấp 13 lần GDP. Bình quân mỗi ngày có hơn nửa triệu giao dịch thực hiện thành công với giá trị khoảng 289.000 tỷ đồng, tương đương 13 tỷ USD. Giá trị thanh toán qua thiết bị di động trong năm 2018 tăng trưởng xấp xỉ 170% so với năm 2017.
Khảo sát của hãng kiểm toán PwC đối với 27 nước đã ghi nhận Việt Nam là thị trường tăng trưởng nhanh nhất về thanh toán di động với tỷ lệ người tiêu dùng thanh toán di động ở Việt Nam tăng từ 37% lên 61%. Trong 3 tháng đầu năm 2019, hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng đã xử lý trên 37 triệu giao dịch với giá trị gần 21 triệu tỷ đồng, tăng tương ứng khoảng 23% số giao dịch và 17% giá trị giao dịch so với cùng kỳ năm 2018.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, các ngân hàng thương mại đã tích hợp thêm nhiều tính năng, tiện ích vào thẻ ngân hàng để sử dụng cho chi trả hàng hóa, dịch vụ tại điểm bán, thanh toán hóa đơn tiện ích, thanh toán mua hàng trực tuyến. Đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ, độ an toàn, bảo mật trong thanh toán thẻ. Đơn cử như sử dụng thẻ xác thực sinh trắc học (vân tay, khuôn mặt); thanh toán trên nền mã phản hồi nhanh (QR Code); thanh toán an toàn, thuận tiện qua mã hóa thông tin thẻ (Tokenization); thanh toán phi tiếp xúc (contactless payment), tốc độ và tiện lợi; giải pháp chấp nhận thanh toán linh hoạt trên thiết bị di động (mPOS)…
Bên cạnh đó, hạ tầng thanh toán của nhiều ngân hàng đã kết nối, tích hợp và hỗ trợ phần lớn các giao dịch thanh toán cho dịch vụ của ngành hải quan, thuế, điện lực, viễn thông... Theo NHNN, tính đến cuối năm 2018, có 50 ngân hàng phối hợp thu phí hải quan và 99% doanh nghiệp đăng ký nộp thuế điện tử.
Ngay trong “Ngày thanh toán không dùng tiền mặt” (16-6), các ngân hàng đưa ra nhiều khuyến mãi để thu hút khách hàng thanh toán không dùng tiền mặt. Trong ngày 16-6, chủ thẻ tín dụng VIB sẽ được giảm từ 30%-35% trên tổng hóa đơn tại các điểm ăn uống và mua sắm có liên kết với VIB; giảm 8% khi đặt qua Agoda với 10 khách sạn lớn...
Tiện ích thay đổi thói quen tiêu dùng
Tỷ lệ thanh toán điện tử và di động tại Việt Nam không ngừng tăng, nhưng thực tế tiền mặt vẫn được sử dụng chủ yếu trong các giao dịch nhỏ lẻ. Hiện thanh toán không dùng tiền mặt chỉ chiếm dưới 10% tổng lượng thanh toán của toàn ngành thương mại điện tử Việt Nam, thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Thống kê của Hiệp hội Thương mại điện tử (VECOM) cho biết, 90% người mua hàng online (trực tuyến) vẫn trả bằng tiền mặt.
Ông Trần Tuấn Anh, Giám đốc điều hành sàn thương mại điện tử Shopee Việt Nam, cho rằng, không chỉ do thói quen của người tiêu dùng mà là sự trải nghiệm không dùng tiền mặt hiện chưa thực sự thuận lợi. Chẳng hạn, trên ứng dụng (app) của những đơn vị thanh toán ví điện tử, nếu tích hợp ví điện tử thì theo quy định người dùng phải thực hiện 8 bước. Sự phức tạp này sẽ thách thức tính kiên nhẫn của khách hàng, trong khi đó, số tiền thanh toán cho mỗi đơn hàng trị giá không cao.
Ông Nguyễn Anh Đức, Phó Tổng Giám đốc thường trực Saigon Co.op, cho biết, tỷ lệ khách hàng thanh toán không tiền mặt hiện chỉ khoảng 5%. Khảo sát cho thấy, nhiều khách hàng đánh giá thanh toán không tiền mặt chưa tiện lợi, ngại sử dụng do chưa thực sự hiểu và biết hết các loại hình thanh toán không tiền mặt cũng như tiện ích của thanh toán không tiền mặt mang lại.
“Để đẩy mạnh thanh toán không tiền mặt, cần có các chính sách hỗ trợ phí, thuế thanh toán, chuẩn chung kết nối kỹ thuật giữa các ví điện tử, nâng cấp cơ sở hạ tầng... Hiện nay có quá nhiều đầu mối, cần quy hoạch lại hệ thống thanh toán cho đồng bộ, tập trung”, ông Nguyễn Anh Đức nói.
Đại diện VECOM cho biết, phần lớn người mua hàng online không mặn mà với thanh toán qua thẻ là do thiếu niềm tin. Họ muốn thấy hàng mới chịu trả tiền, ngại thanh toán qua mạng vì sợ lộ thông tin thẻ… Do đó, thay vì nhận tiền mặt, người giao hàng có thể cầm theo máy quẹt thẻ để người mua hàng cà thẻ trả tiền hoặc thanh toán bằng ví điện tử, quét mã QR.
Theo Hạnh Nhung (SGGP)