Ðội nắng mưu sinh
Trước cái nắng nóng khắc nghiệt mùa này, ai cũng tận dụng tối đa cách để tránh, trú, hạn chế ra đường. Song, một bộ phận không thể trốn nắng, đó chính là những người lao động ngoài trời.
Nắng nóng quá sức, nông dân Cát Tài chấp nhận thuê rạp hoặc bỏ công dựng bạt khi thu hoạch đậu phụng.
Thôn Thái Phú, xã Cát Tài (Phù Cát) đang vào mùa thu hoạch đậu phụng. Khắp các cánh đồng trong thôn: Đất Dinh, Đất Nà, Đồng Đạo..., mỗi đám đậu lại có một cái rạp hay tấm bạt được dựng, mắc sẵn. Đó là sáng kiến của nông dân địa phương để đỡ mất sức phần nào khi phải phơi mình ngoài đồng những ngày này.
Thôn trưởng Phan Trọng Quỳnh giải thích: “Làm anh nông dân, quanh năm dãi nắng dầm mưa là thường tình xưa nay, nhưng “đầu hàng” thời tiết, kiệt sức vì nắng nóng đến mức dựng bạt giữa đồng thì đúng là năm nay mới có. Mái che dạng rạp, khung sắt phủ bạt (nhựa) thì đa phần phải thuê, giá khoảng 100 nghìn đồng công mang đến dựng và sử dụng ngày đầu tiên, qua ngày thứ 2 còn 50.000 đồng/ngày, những nhà không thuê cũng đều tự dựng lều, cách đơn giản này không biết từ ai nhưng bà con áp dụng rộng rãi lắm”.
Theo người dân địa phương, đậu phụng hiện nay chủ yếu bán trái tươi sạch tại đám (thay cho cách trước đây là bó mang về nhà, đập hoặc lặt dần, đem phơi khô rồi bán). Tận dụng đặc điểm này, các hộ trồng đều chủ động tìm nhân công để tập trung thu hoạch. Có tấm bạt che nắng, mọi khâu từ nhổ đậu, đập, làm sạch, vào bao, cân… khá tốn công sẽ đỡ mất sức hơn. Lều được dựng bằng 4 trụ khá đơn giản, nên cứ làm xong khoảnh nào thì lại “hò dô ta nào” nhổ lên, khiêng đến khoảnh chưa thu hoạch, cứ vậy cho hết đám. Bà Nguyễn Thị Hớn, một hộ trồng đậu ở Đất Dinh, nói vui: “Bà con chúng tôi đang đùa nhau là mùa này chỉ có người trồng đậu phụng là nhàn nhất, ra đồng mà vẫn được làm trong bóng râm!”.
Thời tiết như ngày càng khắc nghiệt với nông dân, với những loại cây trồng cần chăm sóc hằng ngày như ớt, dưa, người trồng bớt một khoảnh đất nhỏ để dựng lều, dầu sao có chút bóng mát giữa đồng để khi say nắng quá thì vào nghỉ mệt cũng rất đỡ.
Được biết, bên cạnh những mẹo kiểu dựng nhà tạm tránh nắng ngoài đồng, bà con nông dân còn điều chỉnh thời gian ra đồng, sinh hoạt thường ngày để ứng phó. Theo đó, cách phổ biến nhất là câu điện, dùng pin, đèn tích điện để làm ban đêm những việc cần thiết, bắt đầu ra đồng sớm, tầm 4 giờ sáng, 10 giờ về, buổi chiều từ 14 giờ đến 18 giờ…
Thợ xây dựng gần như toàn bộ thời gian phải làm việc ngoài trời.
- Trong ảnh: Tốp thợ tại một công trình xây dựng trên đường Tây Sơn (Quy Nhơn).
Đặc thù công việc không thể chủ động, linh động giờ giấc như nông dân, thợ xây dựng có lẽ là bộ phận lao động ngoài trời chịu vất vả nhất. Ông Nguyễn Thanh Tùng (ở phường Nhơn Bình, TP Quy Nhơn), thợ kiêm quản lý cho một công trình đang xây dựng trên đường Tây Sơn (Quy Nhơn), cho biết: Hiện ngày công của thợ chính là 330 nghìn đồng, thợ phụ là 250 nghìn đồng (tự túc ăn uống). Mức thu nhập như vậy là cũng khá, song tâm lý người trong nghề không vui lên nổi vì điều kiện làm việc ngày càng khắc nghiệt.
“Người khỏe mấy cũng không làm đủ tháng, cứ làm liên tục chừng 5 ngày thì phải xin nghỉ 1 ngày để dưỡng sức. Cái nón lá, khẩu trang là của mấy chị em phụ hồ, đàn ông nắng lắm mới đội cái mũ lưỡi trai dăm mươi phút, vậy mà nay thợ xây đều chơi khẩu trang trùm kín, đội nón lá hết. Trời nắng nóng khủng khiếp thế này làm thợ hồ chúng tôi càng ám ảnh việc bị tai nạn lao động, nên anh chị em bảo nhau không được chủ quan”, ông Tùng tâm sự.
* * *
Có một điều rất đáng nói là, tất cả những người lao động ngoài trời - nông dân, công nhân cây xanh, thợ hồ, phụ hồ, nhân viên giao hàng - mà tôi gặp khi làm việc đều có một điểm chung: không hề kể khó than khổ về đặc thù mưu sinh của mình. Họ vẫn từng giờ trần mình dưới cái nắng nóng để làm việc với suy nghĩ giản dị: “mỗi người mỗi nghề mà...”.
SAO LY