Khám phá đầm Thị Nại
Ngay ở Quy Nhơn, có rất nhiều điểm đến để bạn vừa thực hiện chuyến nghỉ dưỡng của mình, vừa khám phá cuộc sống xung quanh. Ðầm Thị Nại cùng rất nhiều điều thú vị đang chờ bạn tạo nên một tour du lịch hấp dẫn.
Đi để hiểu hơn lịch sử
Nếu bạn từng chiêm ngưỡng những khẩu thần công đặt trong khuôn viên Bảo tàng tỉnh Bình Định (đường Nguyễn Huệ, TP Quy Nhơn) - hiện vật lịch sử gắn với trận thủy chiến trên đầm Thị Nại giữa quân đội Tây Sơn và quân đội nhà Nguyễn vào đầu thế kỷ XIX - hẳn có lúc bạn sẽ muốn lượn một vòng trên đầm Thị Nại. Từ dấu nối ở Bảo tàng ra tới thực tế đầm Thị Nại là một câu chuyện lịch sử dài về lẽ hưng vong, sự thịnh suy của những triều đại đã qua.
Thuê chiếc ghe của ngư dân ở bến đò Hàm Tử (phường Hải Cảng, TP Quy Nhơn), chậm rãi rẽ nước trên đầm nước bao la này, ngay khi chỉ có mỗi một mình bạn, đã có thể là một cuộc vui rồi.
Vùng đầm quanh làng chài Hải Minh và phía sau là ngọn núi Tam Tòa.
Đi từ bến đò tới sát làng chài Hải Minh, dãy núi trên cao phía có tượng đài Đức Thánh Trần Hưng Đạo là điểm bắt đầu của lũy cổ phòng thủ trên núi Tam Tòa. Nếu người lái ghe là dân Hải Minh (mà có đến chín phần mười những người nhận lời lái ghe đưa bạn đi chơi trên đầm sẽ là dân Hải Minh đấy) họ sẽ kể bạn nghe về lũy đá phòng thủ, chuyện người xưa giữ biển ra sao. Ngay dưới chân tượng đài Đức Thánh Trần có đặt chốt phòng thủ, từ đây có thể quan sát bao quát trong và ngoài vịnh Quy Nhơn. Đây cũng là cứ điểm quan trọng cả về quân sự lẫn giao thương.
Đầm Thị Nại - tên đầy đủ của nó gọi theo tiếng Chăm là Thi Lị Bi Nại - từng là nơi tọa lạc thương cảng quan trọng nhất của vương quốc Vijaya. Trên đầm Thị Nại, năm 1801 đã diễn ra trận thủy chiến giữa quân đội nhà Tây Sơn và nhà Nguyễn. Bên nào làm chủ được cửa biển này sẽ làm chủ suốt một dải đất dài Trung Trung bộ. Đó là lý do vì sao nơi đây từng diễn ra nhiều trận thủy chiến chứ không chỉ mỗi một trận năm 1801.
Câu chuyện về những cuộc chiến này, bạn có thể đọc trong nhiều tài liệu, sách báo, còn người lái ghe sẽ nối vào đó chuyện những năm kháng chiến chống Mỹ. Ngày đó, vùng đầm này là nơi những chiến sĩ cách mạng “chém vè”, từ những cánh rừng ngập mặn họ xâm nhập vào thành phố. Tiếng thuyền máy rẽ nước êm êm, chầm chậm khiến phong vị câu chuyện bật lên nhiều sắc thái thú vị mà nếu ngồi đọc sách ở nhà, trong thư viện, có khi bạn sẽ khó cảm nhận hết.
Thư giãn và khám phá
Rong chơi, tìm hiểu về đầm Thị Nại như ở trên là một hình thức du lịch bắt đầu được nhiều người để ý - staycation - nghĩa là thư giãn và khám phá chính nơi mình đang sống.
Nếu bạn muốn trải nghiệm - khám phá - đối chiếu - so sánh - trao đổi và lưu giữ những gì bạn quan tâm về đầm Thị Nại, tất cả những gì tôi vừa kể chỉ là một mẩu rất rất nhỏ so với những gì mà vùng nước này chất chứa trong lòng, từ địa lý tự nhiên, sản vật, môi trường sinh thái, lịch sử, văn hóa dân gian… có rất nhiều điều thú vị chờ bạn khám phá. Nếu có thêm một ít thời gian, bạn có thể lên thuyền cùng ngư dân thả lưới đánh cá chiều, soi cua những đêm thủy triều xuống. Khoảnh khắc tuyệt vời là hoàng hôn loang loáng đổi sắc trên mặt đầm, vài ba chiếc ghe tĩnh lặng, bên cạnh là những chồ rớ điểm xuyết, cảnh đẹp như tranh và hiếm có ở đâu sắc hoàng hôn lại diễm tình như trên mặt đầm này.
Hoàng hôn trên đầm Thị Nại.
Rong chơi trên đầm khi màn đêm đã buông là một trải nghiệm tuyệt vời. Chỉ có điều, nếu bạn là khách lạ, nếu bạn không có một lời giới thiệu tốt, có lẽ hơi khó để có thể thuyết phục ngư phủ dong thuyền đi trong đêm, giúp bạn có cơ hội lắng nghe nhịp sống của đầm đêm.
Sóng trong đầm bao giờ cũng nhẹ, chỉ gợn để thuyền đêm đủ trôi vào hư ảo. Sẽ thật tuyệt nếu lướt thuyền trong một đêm trăng. Bạn sẽ nghe những tiếng gõ mạn thuyền đuổi cá, đó là cách ngư dân ven đầm giữ gìn và bảo vệ nguồn lợi thủy sản bằng những phương thức đánh bắt truyền thống như nghề đánh lưới. Tôm, cá, cua tươi rói được gỡ ra, cho vào những giỏ tre trên thuyền. Những chuyến thuyền về bến lúc sớm mai, sản vật của đầm được bày bán trên những khu chợ thôn dã ven đầm.
Rừng ngập mặn ven đầm Thị Nại.
Đã đi đầm Thị Nại, điều không nên bỏ lỡ là hòa mình vào thiên nhiên, chiêm ngưỡng vẻ đẹp của rừng ngập mặn Cồn Chim - rừng trên mặt đầm, rừng trong lòng phố, “đặc sản” của phố biển Quy Nhơn. Nắng sớm lên bạn sẽ thấy những bãi bồi lộ ra, những thân đước, mắm vươn cao, lên xanh và bồi ra thêm những vùng đất mới, dệt lại màu xanh cho vùng đầm. Chiều xuống, là cảnh chim, cò về quần cư trên những thân cây lớn. Và, khi bạn tự cho mình những trải nghiệm mới mẻ này, bạn đã có những cuộc vui trọn vẹn theo cách của riêng mình.
THU DỊU