Dú dẻ ơi…
Tôi hay kể với con trai tôi, dú dẻ là món quà mà thượng đế dành tặng cho những đứa trẻ quê, đặc biệt những đứa trẻ chăn bò, chả là đi chăn bò ngoài đồi, gò thì cơ may được ăn dú dẻ sẽ nhiều hơn những đứa ở nhà. Hồi nhỏ, suốt mùa hè, ngày nào tôi cũng được ăn dú dẻ, đến nỗi tôi nghĩ mấy đứa không được đi chăn bò là thiệt thòi lớn.
Mùa hè là mùa dú dẻ chín. Những bụi dú dẻ lẩn khuất dưới những tán cây to - trái luôn căng mọng, vàng ươm, nếu may mắn sẽ gặp những chùm dú dẻ trái to như ngón chân cái người lớn, bọn tôi hay gọi đó là những “nải dú dẻ”. Ðứa nào tìm được những nải ấy sẽ để dành, đem khoe, đến khi chín rục mới đánh chén.
Tôi chẳng biết dùng từ gì để diễn đạt tối đa cái khoan khoái của cảm giác nằm ngửa ra cỏ, dưới bóng râm của tàng cây mù u, cẩn thận lấy từng trái dú dẻ ngắm nghía, đưa lên mũi ngửi rồi nhẹ nhàng cho vào miệng nhai thật chậm để vị thanh ngọt của nó từ từ tan ra, thấm vào từng tế bào vị giác. Mà không, là cố tình nhai thật chậm vì sợ trái dú dẻ sẽ biến mất nếu ăn vội, tiếc đứt ruột, có những trái căng múp, chỉ muốn để ngắm chứ không dám ăn. Vỏ của trái dú dẻ hơi sần nhưng khi chín vàng da sẽ căng mỏng, bỏ vào miệng sẽ có cảm giác nhám nhưng không sao, vị ngọt thơm của dú dẻ sẽ bù khuyết cho phần vỏ bị lỗi ấy.
Trái dú dẻ khi chín vàng ruộm còn hoa dú dẻ có màu vàng nhạt, rất nhạt. Khi tỏa hương, mùi thơm dú dẻ nồng nàn và khó lẫn. Nồng nàn nhưng không gắt. Ðến nỗi buổi tối ở trong nhà nhưng có thể nghe mùi hương dú dẻ ngoài bờ rào, ngạt ngào, khiến người ta phải căng mũi ra để hít.
Quê kiểng bây giờ thay đổi nhiều. Ðường sá đúc bê tông, thảm nhựa gần hết. Dọc đường làng tìm mỏi mắt không thấy bóng cây dú dẻ. Rừng thì ở bên kia sông, xa quá để về lại tuổi thơ. Lâu rồi tôi không được ăn dú dẻ nhưng cứ đến hè là trong đầu lại bần thần hương dú dẻ, thấy nhớ những chùm dú dẻ vàng hươm, thèm được căng mũi hít mùi hương đậm đặc của những chùm hoa dú dẻ.
NGUYỄN THỊ BÍCH NHÀN