KỶ NIỆM 55 NĂM CHIẾN THẮNG TRẬN ÐẦU CỦA HẢI QUÂN NHÂN DÂN VIỆT NAM:

Mãi tự hào là người lính hải quân

Cách đây 55 năm, trong hai ngày 2 và 5.8.1964, Hải quân Nhân dân Việt Nam đã anh dũng chiến đấu đánh đuổi tàu khu trục Maddox, đánh thắng đòn tập kích mang tên “Mũi tên xuyên” của không quân Mỹ, bắn rơi nhiều máy bay và bắt sống giặc lái Mỹ trên vùng trời, vùng biển miền Bắc, làm nên truyền thống đánh thắng trận đầu của Hải quân Nhân dân Việt Nam.

Chiều 3.8, tại TP Quy Nhơn, Ban liên lạc CCB Hải quân Bình Định tổ chức Lễ kỷ niệm 55 năm chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân (HQND) Việt Nam (1964 - 2019) và 10 năm thành lập CCB Hải quân Bình Định.

Chiến thắng trận đầu

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng hồi ức về trận đánh thắng đầu tiên của HQND Việt Nam mà mình trực tiếp tham gia vẫn còn in đậm trong tâm trí đại tá Trần Thanh Gió (ở phường Lê Lợi, TP Quy Nhơn). Năm nay 87 tuổi, nhưng ông Gió vẫn khỏe mạnh và minh mẫn. Câu chuyện ông kể về những ngày luyện tập, chiến đấu đã tái hiện sống động một thời quá khứ hào hùng chống giặc ngoại xâm của quân và dân ta. Thời điểm năm 1961 đến 1967, ông Gió là thuyền trưởng tàu phóng lôi HQ 439 thuộc Trung đoàn 172 (Bộ Tư lệnh Hải quân), nay là Lữ đoàn 171 (Bộ Tư lệnh Vùng 3 Hải quân).

Đại tá Trần Thanh Gió (bên trái) kể lại trận đánh thắng đầu tiên của HQND Việt Nam cách đây 55 năm với đồng đội là CCB Hải quân Bình Định.

Ông Gió nhớ lại, đêm 31.7, rạng sáng 1.8.1964, tàu khu trục Maddox thuộc biên đội xung  kích 77, Hạm đội 7 của Mỹ đã tiến sâu vào vùng biển miền Bắc Việt Nam và gây ra nhiều tội ác đối với nhân dân ta. Với ý chí quyết đánh, dám đánh và quyết tâm trừng trị kẻ xâm lược, ngày 2.8.1964, các tàu phóng lôi của phân đội 3 thuộc Trung đoàn 172 mang số hiệu HQ 333, HQ 336, HQ 339 được lệnh xuất kích đánh đợt đầu. Còn một phân đội gồm 3 tàu phóng lôi mang số hiệu HQ 433, HQ 436, HQ 439 (ông Gió là thuyền trưởng tàu HQ 439) được lệnh đánh đợt hai. Lực lượng nhỏ bé lại hạn chế về kỹ thuật, chiến thuật, phải chiến đấu độc lập với loại tàu khu trục lớn của Mỹ, nhưng bất chấp sự chống trả của đối phương, với tinh thần quyết chiến, quyết thắng và ý chí làm chủ vùng biển của cán bộ, chiến sĩ, phân đội 3 tàu phóng lôi của HQND Việt Nam đã anh dũng, kiên cường chiến đấu, buộc tàu Maddox phải tháo chạy. Lúc này, phân đội tàu phóng lôi của ông Gió tiếp tục tăng cường đánh đuổi tàu Maddox ra khỏi hải phận miền Bắc nước ta.

Ông Gió kể tiếp, sau trận đánh trên, ngày 4.8.1964, chính quyền Mỹ đã dựng lên cái gọi là “sự kiện vịnh Bắc bộ”, vu cáo HQND Việt Nam cố ý tấn công tàu chiến Mỹ ở vùng biển quốc tế, để lấy cớ ngày 5.8.1964 dùng lực lượng không quân tập kích ác liệt vào lực lượng HQND Việt Nam. Chúng sử dụng biên đội tàu sân bay gồm 40 máy bay với 64 lần cất cánh, bất ngờ tấn công vào các căn cứ Hải quân từ Hòn Gai (Quảng Ninh), Sông Gianh (Quảng Bình), Cửa Hội (Nghệ An) đến Lạch Trường (Thanh Hóa). Tất cả 25 tàu của HQND Việt Nam bị tấn công trên một phạm vi dài 250 hải lý bờ biển. Chúng liên tiếp tấn công 3 đợt, mỗi đợt đánh phá 2 địa điểm gần cùng một lúc, đợt nọ cách đợt kia 2 giờ, nhằm tiêu hao lực lượng tàu chiến đấu, quân cảng, kho tàng, nhiên liệu của HQND Việt Nam trong 1 ngày. Lúc này, HQND Việt Nam đã hiệp đồng chặt chẽ với bộ đội phòng không, CA vũ trang, dân quân tự vệ và quân dân các địa phương đập tan cuộc tập kích bằng không quân của Mỹ, bắn rơi 8 máy bay, bắn bị thương nhiều chiếc khác, bắt sống một trung úy phi công của Mỹ (là phi công đầu tiên của Mỹ bị bắt ở miền Bắc).

Tự hào lính hải quân

“Cùng với thành tích đánh đuổi tàu khu trục Maddox ngày 2.8, chiến thắng ngày 5.8 đã mở đầu trang sử chiến đấu và chiến thắng hào hùng của HQND Việt Nam, khẳng định quyết tâm và ý chí dám đánh, quyết đánh và biết đánh quân xâm lược của ta. Đây là sự kiện lịch sử mà tất cả những người lính hải quân Việt Nam luôn tự hào”, ông Gió nói.

Chợt như nhớ lại chuyện xưa, ông Gió xúc động thổ lộ: Khoảng giữa năm 1964, lúc đó tôi đang là thuyền trưởng của tàu phóng lôi thuộc Trung đoàn 172 (Bộ Tư lệnh Hải quân) thì Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến thăm đơn vị và xuống tận tàu bắt tay tôi, căn dặn: “Tàu chiến và khí tài là của Liên Xô giúp đỡ, đồng chí phải cố gắng giữ gìn thật tốt. Nếu kẻ thù xâm lấn vùng biển mình thì đánh thắng ngay trận đầu”.

CCB tàu không số Nguyễn Văn Đổng (78 tuổi, ở xã Mỹ Hiệp, Phù Mỹ) tiếp lời chia sẻ: “Chiến thắng trận đầu của HQND Việt Nam đã tiếp thêm ý chí, sức mạnh cho những đoàn tàu không số của chúng tôi vượt trùng khơi chở những chuyến vũ khí, đạn dược từ Bắc vào Nam phục vụ kháng chiến, góp phần làm nên chiến thắng lịch sử 30.4.1975, thống nhất đất nước”.

Còn CCB Đào Chiêu (72 tuổi, ở phường Hải Cảng, TP Quy Nhơn), Trưởng Ban liên lạc CCB Hải quân Bình Định, có đến 27 năm trong 34 năm quân ngũ là lính hải quân thuộc Bộ Tư lệnh Vùng 3 Hải quân, nhắc lại: “55 năm ngày chiến thắng trận đầu đã trôi qua, ngày hôm nay chúng ta nhắc lại, để một lần nữa tự hào về truyền thống HQND Việt Nam và cũng để tưởng nhớ những chiến sĩ hải quân đã ngã xuống để bảo vệ lãnh hải thiêng liêng của Tổ quốc. Cùng với thành tích đánh đuổi tàu khu trục Maddox ngày 2.8, chiến thắng ngày 5.8 đã được chọn là ngày truyền thống đánh thắng trận đầu của HQND Việt Nam, đồng thời cũng là ngày đánh thắng trận đầu của quân và dân miền Bắc”.            

 NGUYỄN PHÚC