BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT:
Nhiều chính sách có lợi cho người dân
Sau thời gian thực hiện, quy định chính sách mới về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất đã khắc phục được nhiều vướng mắc quan trọng, theo hướng có lợi cho dân.
Quy định mới tạo được sự đồng thuận của người dân khi Nhà nước thu hồi đất, sớm bàn giao mặt bằng để triển khai thi công xây dựng công trình đúng tiến độ.
- Trong ảnh: Đường Xuân Diệu (TP Quy Nhơn) sau khi được mở rộng.
Theo Phó Giám đốc Sở TN&MT Huỳnh Quang Vinh, quá trình thực hiện Quyết định số 13/2015/QĐ-UBND ngày 7.7.2015 quy định chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh đã phát sinh vướng mắc trong thực tiễn. Chẳng hạn, chưa có quy định xử lý đối với trường hợp tài sản gắn liền với đất hình thành sau ngày 1.7.2014, bồi thường di chuyển tài sản đối với tổ chức; quy định về bồi thường tài sản có trên đất của tổ chức chưa cụ thể. Mức bồi thường đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở so với trước đây còn thấp...
Trên cơ sở quy định của pháp luật hiện hành, căn cứ vào tình hình thực tế của tỉnh, Sở TN&MT đã phối hợp với các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 04/2019/QĐ-UBND ngày 14.2.2019 quy định chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh.
● So với các quy định trước đây, chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo Quyết định số 04/2019/QĐ-UBND có điểm mới nào đáng chú ý, thưa ông?
- Đối với vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở nhưng không được công nhận là đất ở (hoặc thửa đất vườn, ao riêng lẻ) thì ngoài việc được bồi thường theo giá đất vườn, ao còn được hỗ trợ thêm 50% giá đất ở bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB) của thửa đất đó (hoặc giá đất ở bồi thường, GPMB của thửa đất liền kề với thửa đất vườn, ao riêng lẻ) đối với diện tích đất bị thu hồi. Trường hợp diện tích thửa đất vườn, ao bị thu hồi trên 500 m2 thì diện tích đất được hỗ trợ theo giá đất ở là 500 m2.
“Ðối với các phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đang thực hiện dở dang thì tùy theo tình hình thực tế, hội đồng bồi thường, GPMB có trách nhiệm xem xét, thống nhất trình cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án bồi thường cụ thể cho phù hợp”.
Phó Giám đốc Sở TN&MT HUỲNH QUANG VINH
Mức hỗ trợ chuyển đổi nghề và tạo việc làm từ 2 lần như trước đây được tăng lên 3 lần giá đất nông nghiệp cùng loại trong bảng giá đất do UBND tỉnh quy định đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp thu hồi; diện tích được hỗ trợ không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp.
Về bồi thường, hỗ trợ tài sản gắn liền với đất, nhà và công trình không được phép xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng, nhưng đã xây dựng trên đất có đủ điều kiện được bồi thường về đất ở, đất xây dựng công trình khi giải tỏa thì được bồi thường 100% giá trị nhà, công trình nếu xây dựng trước ngày 1.7.2004. Nếu xây từ ngày 1.7.2004 đến trước ngày 1.7.2014 thì được hỗ trợ 90% giá trị về nhà, công trình (quy định trước đây không được bồi thường, hỗ trợ; người có nhà và công trình phải tự tháo dỡ). Nếu xây từ ngày 1.7.2014 trở về sau thì không được hỗ trợ, người có nhà và công trình phải tự tháo dỡ.
Với nhà, công trình xây dựng trên đất không đủ điều kiện bồi thường đất ở, đất xây dựng công trình khi giải tỏa thì được hỗ trợ 80% giá trị nhà, công trình nếu xây dựng trước ngày 1.7.2004 (mức hỗ trợ trước đây là 50% giá trị nhà, công trình). Nếu xây từ 1.7.2004 đến trước 1.7.2014 thì được hỗ trợ 50% giá trị nhà, công trình (trước đây không bồi thường, hỗ trợ; người có nhà và công trình phải tự tháo dỡ). Xây dựng từ 1.7.2014 trở về sau thì không được hỗ trợ; người có nhà và công trình phải tự tháo dỡ.
Khi phải di chuyển chỗ ở trong thời gian xây dựng, sửa chữa nhà ở, mỗi hộ gia đình, cá nhân được hỗ trợ từ 3 - 6 tháng với mức 1,5 triệu đồng/tháng.
● Thời gian qua, dù đã có nhiều nỗ lực, song công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi giải phóng mặt bằng có nơi có lúc vẫn chưa mang lại sự đồng thuận trong nhân dân, làm ảnh hưởng đến tiến độ của một số dự án. Theo ông, những thay đổi theo Quyết định số 04/2019/QĐ-UBND có vai trò, ý nghĩa như thế nào để khắc phục tình trạng trên?
- Những thay đổi theo Quyết định số 04/2019/QĐ-UBND đã khắc phục được những vấn đề bất cập trong chính sách bồi thường tại Quyết định số 13/2015/QĐ-UBND nhưng vẫn đảm bảo về pháp luật theo quy định. Qua đó, tạo cơ sở để xử lý được tình trạng khiếu nại, khiếu kiện trong công tác bồi thường, GPMB. Đặc biệt là tạo được sự đồng thuận của người dân khi Nhà nước thu hồi đất, sớm bàn giao mặt bằng để triển khai thi công xây dựng công trình đúng tiến độ, góp phần ổn định tình hình ANTT, tạo thuận lợi trong việc đầu tư phát triển KT-XH ở địa phương.
● Xin ông cho biết ngành TN&MT triển khai thực hiện Quyết định số 04/2019/QĐ-UBND như thế nào để đảm bảo các quy định đi vào cuộc sống, góp phần đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người dân và DN khi thực hiện các dự án?
- Sở TN&MT đã in sao Quyết định số 04/2019/QĐ-UBND gửi đến các sở, ngành, UBND cấp huyện, phòng TN&MT cấp huyện và các tổ chức làm công tác bồi thường, GPMB để tổ chức thực hiện.
Sở TN&MT cũng phối hợp phổ biến, tuyên truyền về quy định mới này trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân và DN hiểu về quyền lợi, nghĩa vụ khi thực hiện các dự án. Đồng thời, đăng tải chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh và các văn bản quy phạm pháp luật về đất đai có liên quan trên trang thông tin điện tử của Sở để người dân và DN dễ dàng tra cứu.
● Xin cảm ơn ông!
NGUYỄN VĂN TRANG (Thực hiện)