Sau 2 năm thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi:
Không quyết tâm cao, khó về đích đúng hạn
So với tiến độ chung của cả nước, tỉnh ta khởi động phổ cập giáo dục mầm non (GDMN) cho trẻ 5 tuổi chậm hơn 1 năm. Từ thực tế triển khai tại các địa phương trong 2 năm qua cho thấy, nếu không quyết tâm đẩy nhanh tiến độ tỉnh sẽ khó về đích vào năm 2015.
Theo tổng hợp của Sở GD&ĐT, trong 5 tiêu chuẩn phổ cập, nhiều địa phương đang bị vướng tiêu chuẩn đảm bảo đủ phòng học kiên cố, đồ dùng, đồ chơi, thiết bị tối thiểu và 85-90% trẻ được học 2 buổi/ngày. Thống kê cho thấy, toàn tỉnh đang thiếu 190 phòng học và 494 bộ thiết bị cho trẻ 5 tuổi. Các địa phương thiếu nhiều như Phù Mỹ (43 phòng, 111 bộ), Phù Cát (33 phòng, 122 bộ), An Nhơn (16 phòng, 82 bộ)...
Vướng cơ sở vật chất và học 2 buổi/ngày
Không đủ phòng học thì không thể triển khai dạy 2 buổi/ngày. Ông Phạm Văn Trung, Phó Chủ tịch UBND thị xã An Nhơn, nêu thực tế: “Nguồn kinh phí đầu tư thực hiện Đề án phổ cập GDMN cho trẻ 5 tuổi chủ yếu dựa vào nguồn bán đấu giá quyền sử dụng đất, nhưng 3 năm qua việc này hầu như không thực hiện được. Toàn thị xã có 17 trường mầm non, mẫu giáo với 2.561 trẻ 5 tuổi. Để tất cả trẻ được học 2 buổi/ngày, thị xã cần thêm 13 phòng học nữa. Số phòng hiện tại chỉ đủ cho khoảng 70% số trẻ học. Giải pháp trước mắt là cho trẻ học nhờ phòng của trường tiểu học và trụ sở khu vực”.
Hầu hết các huyện, thị xã, thành phố đều kiến nghị Trung ương và tỉnh rót kinh phí theo đúng tỉ lệ đã quy định là 80% từ ngân sách Trung ương theo Chương trình mục tiêu Quốc gia; 15% từ ngân sách của tỉnh, huyện; 5% còn lại huy động từ các nguồn khác
Vì nguyên nhân tương tự, hiện nhiều địa phương khác như An Lão, Phù Cát, Phù Mỹ, Tây Sơn, Tuy Phước tỉ lệ trẻ học 2 buổi/ngày chỉ đạt 60-70%. Ông Trần Hữu Tường, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Tuy Phước, trăn trở với chuyện đại đa số trường mầm non trên địa bàn có từ 6-15 điểm trường. Chưa thể tổ chức học bán trú đã gây khó cho công tác huy động trẻ 5 tuổi từ nhiều điểm trường khác nhau trong xã về 1-2 điểm tập trung để học vào buổi chiều. Còn theo ông Đỗ Văn Lợt, Phó Chủ tịch UBND huyện Tây Sơn, tiêu chuẩn trẻ học 2 buổi/ngày quả là áp lực vì muốn đảm bảo chất lượng và hiệu quả dạy-học, cần đầu tư kinh phí xây sân chơi, mua sắm trang thiết bị trong khi ngành học mầm non có rất nhiều điểm trường; rồi phải tính đến chuyện chi trả cho giáo viên dạy buổi thứ hai, nhất là số chưa vào biên chế.
Tại Hội nghị sơ kết 2 năm phổ cập GDMN cho trẻ 5 tuổi trên địa bàn tỉnh, hầu hết các huyện, thị xã, thành phố đều kiến nghị Trung ương và tỉnh rót kinh phí theo đúng tỉ lệ đã quy định là 80% từ ngân sách Trung ương theo Chương trình mục tiêu Quốc gia; 15% từ ngân sách của tỉnh, huyện; 5% còn lại huy động từ các nguồn khác.
Linh hoạt sử dụng các nguồn hỗ trợ, ưu tiên
Theo Đề án phổ cập GDMN cho trẻ 5 tuổi của tỉnh Bình Định giai đoạn 2011-2015, đến năm 2012 TP Quy Nhơn sẽ đạt chuẩn phổ cập. Năm 2013 có 4 huyện, thị xã: An Nhơn, Hoài Nhơn, Tây Sơn, Hoài Ân; năm 2014 có 3 huyện: Tuy Phước, Vĩnh Thạnh, Vân Canh và toàn tỉnh sẽ về đích vào năm 2015.
Thực tế, năm 2012 TP Quy Nhơn đã đạt chuẩn phổ cập; 3 huyện Hoài Ân, Hoài Nhơn, Vân Canh đang làm hồ sơ đề nghị kiểm tra công nhận trong năm 2013.
Ông Nguyễn Công Thành, Phó Giám đốc Sở KH-ĐT, cho biết: “Đến nay đã hơn nửa đoạn đường phổ cập, tỉnh mới nhận được 20% kinh phí từ Trung ương rót về. 2 năm qua, tổng mức đầu tư từ ngân sách tỉnh cho việc này là 66,5 tỉ đồng, và năm 2013 sẽ chi thêm khoảng 26,5 tỉ đồng. Như vậy kinh phí từ nguồn ngân sách của tỉnh, huyện đầu tư thực tế đã lớn hơn ngân sách Trung ương hỗ trợ cho tỉnh”.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Mai Thanh Thắng, Trưởng Ban chỉ đạo phổ cập GDMN cho trẻ 5 tuổi cấp tỉnh, khẳng định: “Làm tốt công tác phổ cập sẽ tạo tiền đề nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy-học ở các cấp phổ thông. Thời gian qua, lãnh đạo một số địa phương chưa nhận thức được vấn đề này nên thấy khó là chùn bước ngay, không nỗ lực tìm cách tháo gỡ. Thêm vào đó, công tác tham mưu của ngành Giáo dục với cấp ủy đảng, chính quyền chưa kịp thời và sâu sắc”.
Để hoàn thành phổ cập GDMN vào năm 2015, ngành Giáo dục và các địa phương cần tranh thủ các nguồn hỗ trợ, tài trợ, vận dụng linh hoạt và ưu tiên các nguồn vốn cho việc phổ cập, đặc biệt là các huyện miền núi có nhiều chương trình ưu đãi. Huyện Vân Canh đã thực hiện tốt điều này nên đã về đích vào năm 2013, sớm hơn 1 năm so với dự kiến. Phó Chủ tịch Mai Thanh Thắng đề nghị, các địa phương phải soát xét những việc đã làm được, chưa làm được, nguyên nhân và giải pháp. Giao Giám đốc Sở GD&ĐT phối hợp với một số ngành liên quan tổng hợp tình hình triển khai thực hiện tại các địa phương, trình UBND tỉnh xem xét trước ngày 15.12.
NGỌC TÚ