Một gia tộc giàu truyền thống cách mạng
Gia tộc ông Trần Cừu, ở thôn Dương Thiện, xã Phước Sơn (Tuy Phước) có 3 thế hệ đều tham gia cách mạng, đóng góp to lớn trong hai cuộc kháng chiến cứu quốc. Gia tộc có 15 người đã anh dũng hy sinh, được Nhà nước công nhận liệt sĩ và 5 người được phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng.
Truyền thống cách mạng hào hùng của gia tộc ông Trần Cừu (đã qua đời) đã thôi thúc chúng tôi tìm kiếm các tư liệu liên quan, nhân chứng. Một trong số những người cháu của ông Trần Cừu mà chúng tôi gặp được là bà Trần Thị Mười (SN 1939, thương binh hạng 2/4, hiện trú tại thị trấn Tuy Phước, huyện Tuy Phước) là cháu gọi ông Cừu bằng ông nội. Nay đã 80 tuổi nhưng bà Mười còn khá minh mẫn, nhớ rõ quá trình tham gia, hoạt động cách mạng của bản thân và các thế hệ trong gia tộc.
Bà Trần Thị Mười kể tác giả nghe quá trình tham gia hoạt động cách mạng của bản thân và gia tộc.
Bà Mười hồi tưởng: Ông nội tham gia kháng chiến chống Pháp khi bà chưa ra đời, chỉ biết được qua lời kể của cha, mẹ và các bác, chú trong gia đình. Ông Cừu có 4 người con trai là Trần Kim Anh, Trần Thuần (cha bà Mười), Trần Thể và Trần Hạo. Cả 4 người đều noi gương cha tham gia hoạt động cách mạng trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Nối tiếp truyền thống yêu nước của gia đình, những người cháu của ông Cừu, trong đó có bà Mười, tiếp tục tham gia cách mạng, người làm liên lạc, nuôi giấu cán bộ cách mạng ở tại địa phương, người thoát ly, trực tiếp đi chiến đấu.
Bà Mười kể: “Trong 2 cuộc kháng chiến, nhà ông nội, nhà cha tôi và nhà các chú, bác là cơ sở hoạt động, nuôi giấu nhiều cán bộ của Tỉnh ủy Bình Định, Huyện ủy Tuy Phước và xã Phước Sơn. Bản thân tôi là cán bộ giao liên của Huyện ủy Tuy Phước, được tổ chức phân công phụ trách đường dây bí mật đưa đón cán bộ từ vùng kháng chiến vào hoạt động trong lòng địch; nắm tình hình hoạt động của địch, rồi báo cho mật cứ. Ngoài ra, tôi còn làm nhiệm vụ cất giấu vũ khí, tải thương, tiếp tế lương thực cho cách mạng. Trong một lần đưa Đại đội đặc công Đ10 đánh chiếm đồn địch, tôi đã bị thương”.
Trong kháng chiến chống Mỹ, mặc dù bị địch khủng bố ác liệt, nhưng những người con, cháu của ông Cừu không nề nguy hiểm, tiếp tục tham gia hoạt động cách mạng, làm cơ sở vững chắc nuôi giấu cán bộ, trong đó có đồng chí Nguyễn Trung Tín - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định.
Suốt 2 cuộc kháng chiến giành lại độc lập tự do cho dân tộc, 15 người con, cháu trong gia tộc ông Cừu đã anh dũng hy sinh. Ghi nhận công lao này, Nhà nước công nhận liệt sĩ cho những người đã ngã xuống; đồng thời phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng cho 5 người là bà Nguyễn Thị Đức (vợ ông Trần Thuần, có 5 con là liệt sĩ); Đoàn Thị Mắn (vợ ông Trần Thể, có 3 con là liệt sĩ); Nguyễn Thị Nhơn (vợ ông Trần Hạo, có 2 con là liệt sĩ); Trần Thị Khang (con ông Trần Thể, có chồng và 2 con là liệt sĩ); Huỳnh Thị Nguyệt (con ông Trần Thuần, có chồng và 2 con là liệt sĩ).
Hiện nay, tại thôn Dương Thiện - nơi ở trước kia của ông Cừu - chỉ còn ông Trần Ngọc Minh (cháu gọi ông Cừu bằng ông cố nội) sinh sống; những người cháu khác đang sinh sống tại thị trấn Tuy Phước, huyện Vân Canh và TP Quy Nhơn. Với những đóng góp to lớn vào phong trào cách mạng của quê hương, gia tộc ông Trần Cừu xứng đáng là “địa chỉ đỏ” tại xã Phước Sơn nói riêng, huyện Tuy Phước nói chung.
CÔNG LUẬN - XUÂN THỨC