Hoa nở trên vùng đất “chết”

Sau chiến tranh, vùng căn cứ địa cách mạng Hoài Châu Bắc (Hoài Nhơn) chỉ còn cát trắng mênh mông với chi chít hố bom. Người dân kéo về làng xây dựng lại cuộc sống với hai bàn tay trắng. Ðau thương, cơ cực rồi cũng qua. Bây giờ,  vùng đất hoang tàn ngày xưa đã trở nên trù phú.

1. Dẫn chúng tôi đi “mục sở thị” sự phát triển của quê hương, ông Ngô Văn Thành, Bí thư Đảng ủy xã Hoài Châu Bắc, kể: “Trong chiến tranh, xã Hoài Châu Bắc là một trong những vùng chiến sự ác liệt nhất tỉnh Bình Định. Đầu năm 1965, quân đội Mỹ chiếm gò Màng Thang - 2 ngọn đồi nằm kề nhau để lập chốt điểm làm lá chắn bảo vệ chi khu quận lỵ Tam Quan và trấn giữ phía Bắc Bình Định. Chốt điểm này được lấy tên là Đồi 10. Từ đây, cả vùng đất mênh mông trở thành hoang mạc. Xóm làng bị san bằng bởi bom đạn từ Đồi 10 trút xuống, nhằm triệt tiêu cơ sở cách mạng, bảo vệ an toàn cho chốt điểm”.

Một trong 2 tuyến đường khang trang nhất của Hoài Châu Bắc, chạy từ trung tâm xã nối với xã Hoài Châu dài 2 km.

Sau những trận “mưa pháo” là những trận càn “mưa đạn”, cả xã chỉ còn sót lại mấy cây dừa nhưng cây nào cũng bị mảnh đạn băm nát, vậy mà người dân vẫn kiên cường bám trụ xây dựng cơ sở cách mạng để bộ đội chính quy và du kích hoạt động. Hồi ấy, Hoài Châu Bắc được mệnh danh là “phố Đông Ba”, bởi dưới lòng đất là hệ thống hầm bí mật được đào chi chít để che giấu cán bộ. Đồi 10 là chứng tích lịch sử ghi nhận sự hy sinh xương máu của người dân xã Hoài Châu Bắc nói riêng với 850 liệt sĩ, 189 mẹ Việt Nam anh hùng, 838 thương bệnh binh. “Ngày 31.3.2006, Đồi 10 được Bộ Văn hóa ra quyết định xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia”, ông Thành tự hào về truyền thống của quê hương cách mạng.

2. Hòa bình lập lại, cứ tưởng người dân Hoài Châu Bắc khó lòng xây dựng lại cuộc sống trên vùng đất cát bạc màu, đến cả cây mì cũng không phát triển nổi. Ấy vậy mà, bằng sự năng động, đến nay họ đã thật sự đổi đời. Xác định không thể bấu víu vào đất để phát triển, nên từ rất sớm người dân ở đây đã khôi phục lại nghề truyền thống trồng cói, dệt chiếu. Thời cực thịnh, sản phẩm chiếu cói của Hoài Châu Bắc được xuất khẩu mạnh sang thị trường Đông Âu. Hồi ấy, nghề chiếu cói chỉ làm thủ công, đến năm 2004 người dân bắt đầu tiếp cận với máy dệt và ngày càng nhân rộng.

Hoài Châu Bắc hiện có 220 máy dệt chiếu cói. - Trong ảnh: Một cơ sở dệt chiếu bằng máy ở thôn Gia An Nam.

“Kinh tế Hoài Châu Bắc đang phát triển theo hướng tổng hợp. Hiện toàn xã có 8 công ty TNHH và DN tư nhân đăng ký sản xuất kinh doanh, 5 làng nghề dệt chiếu cói với 240 máy dệt chiếu và 300 hộ dệt thủ công, 3 HTX và 4 cơ sở sản xuất cơ khí, dầu đậu phụng, dầu mè và trên 750 cơ sở sản xuất kinh doanh, thương mại - dịch vụ cùng hàng chục hộ có điều kiện đầu tư mua sắm phương tiện vận chuyển hàng hóa và hành khách. Nếu như năm 2017 thu nhập bình quân của người dân trong xã là 36 triệu đồng/người/năm thì năm 2018 đã tăng đến 41 triệu đồng/người/năm”, Bí thư Thành cho hay.

3. Điều khiến tôi ngạc nhiên nhất là người dân ở đây đã khiến vùng đất cát bạc màu nở hoa. Làng Gia An Nam, vùng quê nằm sát cạnh Đồi 10 từng bị băm nát bởi bom đạn chiến tranh hiện có trên 140 hộ trồng hoa, trong đó khoảng 40 hộ trồng hoa bán quanh năm. Ông Nguyễn Văn Quả (SN 1956, ở xóm 3), người tiên phong và hiện đang sở hữu hơn 1 ha đất trồng hoa ở thôn Gia An Nam, cho biết: “Mỗi đợt tôi trồng 9.000 - 10.000 cây giống, chủ yếu là hoa cúc đồng tiền và hoa vạn thọ. Mỗi tháng trồng 2 đợt, ngày nào gia đình tôi cũng có hoa cung cấp cho thị trường. Ngày thường thì thu hoạch vài ba trăm bụi, thu nhập từ 500 nghìn đến 1 triệu đồng; ngày rằm, mùng một thu hoạch cả nghìn bụi cũng không đủ hàng để bán. Để phục vụ thị trường Tết, tôi còn trồng thêm các loại hoa ly, lay ơn... mỗi vụ cho thu nhập hàng trăm triệu đồng. Đầu tư trồng hoa, tôi mua máy cơ giới làm đất và gắn hệ thống tưới tự động để đỡ đần sức lao động”.

Đời sống của người dân Hoài Châu Bắc đi lên từ những con người biết làm cho vùng đất chết năm xưa nở hoa để quê hương thêm giàu, thêm đẹp như gia đình ông Quả.

Diệp Bảo Sương