Ung thư phổi và những vấn đề liên quan
Ung thư phổi gây tử vong cao hàng đầu trong các căn bệnh ung thư ở cả nam và nữ giới. Có 60-70% các trường hợp mắc ung thư phổi được phát hiện ở các giai đoạn muộn, rất khó chữa trị. Năm 2012, có 368 bệnh nhân được khám và điều trị ung thư phổi tại BVĐK tỉnh.
Ung thư phổi thường gặp ở nam hơn nữ, vì 90% bệnh nhân ung thư phổi là do hút thuốc lá. Những người nghiện thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư phổi cao 20-40 lần so với người không hút. Tiếp xúc lâu dài với khói thuốc thụ động cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Ngoài ra, còn có những yếu tố nguy cơ khác liên quan đến ung thư phổi như: tiếp xúc với bụi silic, tia phóng xạ, uranium...
Triệu chứng hay gặp của ung thư phổi là ho kéo dài, ho có đờm lẫn máu và đau ngực. Khi bệnh diễn tiến về sau, người bệnh có thể gầy sút, mệt mỏi, thở nông, khàn giọng, khó nuốt, đau xương, thở khò khè và tràn dịch màn phổi. Có khoảng 13% bệnh nhân không biểu hiện bất cứ triệu chứng nào đến khi phát hiện ra ung thư phổi. Bệnh nhân thường đến bệnh viện ở giai đoạn trễ nên có thể xuất hiện các triệu chứng của di căn như di căn hạch thượng đòn, di căn não gây tăng áp lực nội sọ và liệt thần kinh khu trú, di căn xương gây đau ở vị trí di căn…
Tùy giai đoạn bệnh và thể trạng mà bệnh nhân có thể được điều trị một hoặc phối hợp nhiều phương pháp. Với khối u nhỏ và chưa có di căn, bệnh nhân có thể trạng tốt được phẫu thuật lấy toàn bộ khối u. Bệnh nhân được điều trị bằng hóa chất (hóa trị) để diệt tế bào ung thư còn lại trong cơ thể sau phẫu thuật, kiểm soát sự phát triển của khối u hoặc làm giảm triệu chứng bệnh. Trong khi đó, xạ trị (dùng tia phóng xạ có mức năng lượng cao để tiêu diệt khối u) có thể phá hủy khối u còn nhỏ và không có di căn; làm giảm sự phát triển của những khối u lớn. Điều trị chăm sóc nâng đỡ áp dụng cho bệnh nhân giai đoạn muộn không điều trị được bằng các phương pháp kể trên, bao gồm chăm sóc bệnh nhân, điều trị triệu chứng và làm giảm đau.
Hiện nay, BVĐK tỉnh đã áp dụng được các phương pháp phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và chăm sóc nâng đỡ. Đối với phẫu thuật, chi phí cho một đợt điều trị khoảng 7-8 triệu đồng. Đối với hóa trị, bệnh nhân thường được điều trị 6-8 chu kỳ, mỗi chu kỳ cách nhau từ 3-4 tuần, chi phí cho một đợt điều trị khoảng 3-15 triệu đồng tùy theo phác đồ. Đặc biệt, năm 2011, khoa Ung bướu đã được trang bị máy xạ trị gia tốc thẳng, bệnh nhân được xạ trị khoảng 6 tuần, mỗi tuần 5 ngày, chi phí cho một ngày xạ trị khoảng 200 ngàn đồng, thấp hơn rất nhiều so với các bệnh viện khác.
Để phát hiện sớm ung thư phổi nên kiểm tra sức khỏe định kỳ. Đối với người trên 40 tuổi chưa có bất cứ triệu chứng gì, nên chụp X-quang phổi định kỳ 6-12 tháng. Khi phát hiện các triệu chứng ho kéo dài, ho có đờm lẫn máu, đau ngực, người bệnh nên đi khám ngay.
Yếu tố quan trọng nhất trong việc phòng ngừa ung thư phổi là giảm số lượng người hút thuốc lá. Cần tạo môi trường sống trong lành, điều trị khỏi các bệnh của phế quản, phổi như viêm phế quản mạn, lao phổi.
Bác sĩ NGUYỄN MINH TRÍ