Thiết tha giai điệu trái tim

Về hưu đã 4 năm nay, nhưng nhạc sĩ Ðào Minh Tâm vẫn bận rộn với công việc sáng tác, dàn dựng mà các cơ quan, đơn vị “đặt hàng”. Và nhiều khi, cũng chính anh tự “đặt hàng” cho mình rồi ký thác trên những khuôn nhạc dòng cảm xúc, nỗi trăn trở, tiếng lòng đầy tha thiết của mình với quê hương, cuộc sống.

Nhạc sĩ Đào Minh Tâm thuộc thế hệ những nghệ sĩ hoạt động sôi nổi sau năm 1975, sớm định hình phong cách, khẳng định tài năng của mình trong âm nhạc. Năm 1977, anh tham gia vào Đoàn ca múa nhân dân Nghĩa Bình (sau đổi tên thành Đoàn ca múa nhạc Chim Yến), là đoàn nghệ thuật có tiếng của khu vực miền Trung bấy giờ. Đào Minh Tâm tuy không được đào tạo trong môi trường nghệ thuật chính quy nào nhưng anh là cây guitar bass vững vàng của Đoàn. Có lẽ nhờ chuyên cần, ham học hỏi nên năng khiếu bẩm sinh, cái duyên sân khấu đã giúp anh không chỉ thành công trong âm nhạc mà còn lấn sang cả lĩnh vực sân khấu.

Nhạc sĩ Đào Minh Tâm (bìa phải) khi còn là thành viên của Đoàn ca múa nhạc Chim Yến.

Cùng tham gia vào Đoàn ca múa nhạc Chim Yến một thời với Đào Minh Tâm, nghệ sĩ Hoàng Việt kể: “Anh Tâm là người bình dị, miệt mài sáng tạo, được anh em nghệ sĩ rất quý mến. Anh là một nghệ sĩ đi lên và tự khẳng định bằng tài năng thật sự của chính bản thân. Nhạc sĩ Đào Minh Tâm khá đa tài, anh chơi nhạc, sáng tác ca khúc, có năng khiếu diễn xuất, viết được kịch bản và làm đạo diễn nhiều chương trình”.

Thành công ở nhiều lĩnh vực, nhưng với âm nhạc, Đào Minh Tâm mới là chính mình. Ở nơi đó, người ta thấy sự thăng hoa, sáng tạo và tâm huyết của anh một cách rõ rệt. “Anh khá thành công với các sáng tác sử dụng các chất liệu âm nhạc hát bội và dân ca, bài chòi. Trong đó có 2 ca khúc sử dụng chất liệu này khá tốt như Hát bội đêm xuân và Con gái xứ Nẫu”, nhạc sĩ Hữu Thuần chia sẻ. Hai ca khúc mà nhạc sĩ Hữu Thuần nhắc đến, đã được khẳng định khi đạt giải cao trong các kỳ Liên hoan âm nhạc toàn quốc: Hát bội đêm xuân đoạt giải xuất sắc năm 2011 và Con gái xứ Nẫu đoạt giải B năm 2017.

Bên cạnh đó, Đào Minh Tâm còn khá thành công trong lĩnh vực sáng tác các tác phẩm âm nhạc múa dân gian đương đại. Những tác phẩm ấy phần nhiều viết về Bình Định với tất cả những yêu thương nồng đượm, tiêu biểu như: Lung linh một cõi trời văn, Ngọt tình chợ nón Gò Găng, Hương dừa… Chất liệu âm nhạc của nhạc sĩ Đào Minh Tâm là yếu tố quan trọng giúp các biên đạo múa dàn dựng, phối kết âm nhạc và nghệ thuật tạo hình, tạo nên nhiều xúc cảm thăng hoa, để lại dấu ấn đậm nét trong nhiều cuộc thi, hội diễn. Điển hình như tiết mục nhạc múa Hương dừa đã được biên đạo múa Châu My dàn dựng đoạt HCV Liên hoan múa không chuyên toàn quốc năm 2013.

Bìa sách Tình khúc 18 của nhạc sĩ Đào Minh Tâm.

Thưởng thức những tác phẩm âm nhạc múa của Đào Minh Tâm, ta như được nghe kể những câu chuyện về đất, về người quê hương. Có lần anh tâm sự: “Địa phương nào cũng có những nét văn hóa độc đáo riêng. Cho nên nếu nói tự hào về văn hóa Bình Định, nói muốn gìn giữ và giới thiệu được cái nét độc đáo của quê hương mình thì trước tiên phải xác định được nét đặc trưng của Bình Định là gì, rồi mới đến những bước tiếp theo. Tôi luôn nghĩ vậy và luôn học hỏi không ngừng, càng học hỏi sáng tác lại càng thu nạp thêm nhiều niềm vui bất ngờ, thú vị lắm!”.

Đào Minh Tâm sáng tác khá nhiều ca khúc, nhưng sau hơn 40 năm gắn bó, anh chỉ lưu giữ lại non trăm. Với mỗi tác phẩm được viết ra, anh luôn tự hỏi rằng mình đã cố gắng hết sức chưa, mình có thể làm tốt hơn không? Dạo gần đây, anh viết nhiều và đều. Lần tìm trong ký ức, Đào Minh Tâm muốn dựng lại thời gian, không gian đã trôi vào quá vãng trên những khuôn nhạc. Mới vừa rồi, anh cho ra mắt ấn bản Tình khúc 18 (NXB Văn hóa - Văn nghệ, 2019). Tuyển nhạc này gồm 30 ca khúc được nhạc sĩ sáng tác cả nhạc và lời trong năm 2018. Tập nhạc tạo được ấn tượng bởi ngoài những giai khúc tha thiết trữ tình còn có những ca từ sáng, giàu chất thơ. Nhà phê bình âm nhạc Nguyễn Quang Long nhận xét: “30 tình khúc với nhiều cung bậc tình yêu say đắm, lãng mạn, giàu chất âm nhạc về một thời hoài niệm, nhưng nó vẫn tỏa sáng riêng biệt, không trộn lẫn, hòa tan với dòng nhạc xưa, bất hủ đã tồn tại gần thế kỷ qua của các nhạc sĩ bậc tiền bối tài hoa. Trong thế giới của Tình khúc 18, dường như nhịp điệu, tiết tấu, giai điệu cùng với ca từ đầy chất thi vị… đã quyện vào nhau một cách nhuần nhuyễn như tự bản thân nó, quy luật của trái tim đang nồng cháy yêu thương tuôn ra vậy”.

Hơn nửa đời gắn bó với nghệ thuật, vẫn từng ngày miệt mài sáng tạo, chất nghệ sĩ trong nhạc sĩ Đào Minh Tâm ngày càng được đắp bồi. Tôi lặng yên chia sẻ khi lắng nghe anh tâm sự da diết: “Trả lại tôi dòng sông tuổi thơ/ Lang thang câu hò khua mái chèo thưa/ Thương con sông dập dềnh mùa lũ/ Chở nặng phù sa bên lở bên bồi” (Trả lại tôi dòng sông tuổi thơ).

VÂN PHI