Chiếu sáng đô thị TP Quy Nhơn:
Nói không với bóng đèn sợi đốt
Đêm Quy Nhơn rực rỡ, lộng lẫy sắc màu trên những con đường đông vui, từ đại lộ Nguyễn Tất Thành xuyên suốt trục Nam-Bắc thành phố, đến đường Tây Sơn nối với đường Hàn Mặc Tử lên đồi Ghềnh Ráng; đường An Dương Vương nối đường Nguyễn Huệ song song đường Xuân Diệu dọc dài bãi biển…, cùng hệ thống công viên, cây xanh được trang trí ánh sáng đầy ấn tượng. Đây là ánh sáng hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường.
Đầu năm 2010, TP Quy Nhơn đón nhận Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận Quy Nhơn là đô thị loại 1, trực thuộc tỉnh Bình Định. Cùng thời điểm đó, hệ thống chiếu sáng đô thị TP Quy Nhơn cũng vừa hoàn tất việc nâng cấp xứng tầm với cảnh quan đô thị và trở thành “điểm nhấn”, niềm tự hào của địa phương khi đón các đoàn khách trong và ngoài nước về với TP biển Quy Nhơn.
Từ tầm nhìn thực tế, khoa học
Thực vậy, với hơn 240 con đường lớn, nhỏ gần 300 km chiếu sáng công cộng, trong đó có 110 km đường hẻm, kiệt sâu vào các khu dân cư, 33 nút đèn tín hiệu giao thông, hàng chục công viên và 260 điểm sinh hoạt công cộng- TP Quy Nhơn về đêm đã khoác lên mình một bộ áo mới bằng việc được trang bị hệ thống chiếu sáng một cách hài hòa, hợp lý, đảm bảo phát huy các công năng trong chiếu sáng với các mục tiêu dân sinh, thẩm mỹ, nghệ thuật, an toàn giao thông, an ninh trật tự và cải thiện môi trường…
Ông Đỗ Đình Phương- Giám đốc Công ty TNHH MTV Công viên, Cây xanh và Chiếu sáng đô thị Quy Nhơn (CVCX-CSĐT) cho biết: “Để có một hệ thống chiếu sáng hiện đại, lan tỏa đến các khu dân cư trong hẻm sâu và ngoại thành, thẩm mỹ mà không lòe loẹt, không tiết kiệm ánh sáng mà tiết kiệm năng lượng và vốn đầu tư… là một bài toán khó mà công ty phải tập trung nỗ lực để tìm đáp số đúng”.
Để giải được bài toán nói trên, các năm qua - nhất là trong năm 2013 - Công ty CVCX-CSĐT Quy Nhơn đã kiên trì ứng dụng tiến bộ kỹ thuật chiếu sáng, áp dụng các biện pháp tối ưu trong đầu tư, phát triển và vận hành hệ thống chiếu sáng đường phố và chiếu sáng trang trí; đưa tiêu chí tiết kiệm năng lượng lên hàng đầu với mục tiêu tiết kiệm được từ 5 - 7% năng lượng tiêu thụ của toàn hệ thống. Mũi đột phá đầu tiên mà Công ty triển khai thực hiện một cách quyết liệt là loại bỏ bóng đèn sợi đốt và bóng đèn cao áp thủy ngân được trang bị trong hệ thống chiếu sáng trước đây.
Những nỗ lực vượt bậc của người trong cuộc
Có một thực tế là trong quá trình đầu tư các dự án xây dựng hệ thống chiếu sáng cho TP Quy Nhơn sau ngày giải phóng, thành phố đã huy động được sự tham gia của nhiều chủ đầu tư, từ nhiều nguồn vốn khác nhau trong và ngoài nước. Khi được UBND TP Quy Nhơn bàn giao quản lý sử dụng các công trình chiếu sáng này, Công ty CVCX-CSĐT Quy Nhơn đã đề ra lộ trình hợp lý để thay thế dần và đi đến “nói không với bóng đèn sợi đốt” trên hệ thống chiếu sáng công cộng, đồng thời phối hợp với Công ty Điện lực Bình Định trong việc vận động người dân loại bỏ bóng đèn sợi đốt trong từng gia đình, khu vực dân cư.
Song song với chiến dịch loại bỏ bóng đèn sợi đốt và các loại bóng cao áp thủy ngân hiệu suất thấp, Công ty CVCX-CSĐT Quy Nhơn đã đưa vào vận hành hệ thống chiếu sáng bằng tủ điều khiển nhiều chế độ tự động đóng tắt, được cài đặt theo cơ số nhạy của thời tiết, hiệu chỉnh giờ vận hành phù hợp, phân đoạn chiếu sáng theo giai đoạn thời gian trong đêm phù hợp theo khí hậu và khu vực. Tủ điện tự động 3 - 4 chế độ đã được lắp đặt trên toàn hệ thống. Trong quá trình bảo dưỡng hệ thống chiếu sáng, Công ty đã thực hiện linh hoạt phương thức thay cuốn chiếu ballast 2 cấp công suất. Cụ thể đối với bóng đèn Natri 210w, khi ballast hỏng thay luôn bằng cụm đèn Son ballast 2 cấp công suất cùng cấp.
Chế độ điều chỉnh thời gian chiếu sáng hợp lý cho các khu vực trong thành phố đã được áp dụng một cách triệt để, giảm thời lượng chiếu sáng các chế độ 100%, nhất là thời lượng cho hệ thống đèn hoa văn trang trí, đèn quảng cáo, các khu vực công viên chỉ vận hành từ 19 giờ đến 21 giờ hàng đêm tùy theo khu vực.
Hiệu quả thiết thực
Nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi vì mục tiêu tiết kiệm năng lượng, loại bỏ bóng đèn sợi đốt của TP Quy Nhơn đã lan tỏa rộng và đem lại hiệu ứng tích cực. Nó được chứng minh bằng những con số đầy thuyết phục: Nếu năm 2009, số lượng điểm chiếu sáng trong thành phố chỉ có 8.139 bộ đèn thì đến năm 2013 đã có gần 10.400 bộ đèn được trang bị. Điểm sáng tăng 280 điểm nhưng điện năng tiêu thụ cho chiếu sáng công cộng giảm 119 ngàn kWh so với năm 2009.
Việc trang bị hệ đèn chiếu sáng hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường, loại bỏ hoàn toàn bóng đèn sợi đốt có thể tính được lượng điện năng tiêu thụ trên một đơn vị chiếu sáng hiện nay của TP Quy Nhơn là 431 kWh/bộ/năm, giảm được 139kWh/bộ/năm so với năm 2009. Đáp số này đã lý giải vì sao chỉ tiêu tiết kiệm điện năm 2013 của Công ty CVCX-CSĐT Quy Nhơn từ 5-7% so với năm 2012 đã hoàn thành trước 2 tháng.
Nếu năm 2009, hệ thống đèn chiếu sáng của TP Quy Nhơn chỉ có 8.139 bộ đèn, trong đó có 1.080 bộ đèn cao áp thủy ngân và hơn 3.600 bóng đèn sợi đốt trang bị ở các hẻm sâu; thì đến đầu năm 2013, những con số tích cực hơn đã xuất hiện: 10.388 bộ đèn chiếu sáng được trang bị trên toàn hệ thống, trong đó loại đèn sợi đốt được thay thế hoàn toàn, riêng bóng đèn cao áp thủy ngân được loại bỏ rốt ráo từ năm 2012. Thay vào đó là hàng loạt bóng đèn hiệu suất cao vừa tiết kiệm điện vừa thân thiện môi trường, như: 5.866 bộ đèn sodium, gần 2.500 bộ đèn compact, 1.500 bộ đèn led và các loại đèn metalhelie…Đặc biệt, với 110 km các ngõ hẻm trong thành phố đã được xúc tiến nhanh việc trang bị hoàn toàn bằng đèn compact và đèn led trong năm 2013.
VĂN THUẬN