Sản xuất - tiêu thụ sản phẩm cây ăn quả theo chuỗi
Ðây là một trong những giải pháp để phát triển bền vững cây ăn quả tại 3 huyện phía Bắc tỉnh là Hoài Ân, Hoài Nhơn và An Lão, trong bối cảnh các địa phương này đang phát triển mạnh diện tích trồng bưởi da xanh, bơ, cam, sầu riêng, quýt.
Chưa phát huy tiềm năng
Cả 3 huyện Hoài Ân, Hoài Nhơn và An Lão đều xác định cây ăn quả là một trong những loại cây trồng có thế mạnh của địa phương. Năm 2019, tổng diện tích trồng cây ăn quả của 3 huyện ước đạt gần 2.500 ha; trong đó, huyện Hoài Ân có 1.423 ha, huyện Hoài Nhơn có 637,7 ha, huyện An Lão 352 ha.
Cán bộ Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Hoài Ân trao đổi về cách chăm sóc cây bưởi với nông dân.
Tại huyện Hoài Ân, trong khi diện tích cây ăn quả truyền thống như chuối, đu đủ có xu hướng giảm thì diện tích trồng bưởi da xanh và bơ không ngừng tăng lên. Huyện hiện có 250 ha bưởi da xanh, trong đó khoảng 30 ha đang cho thu hoạch. Ở huyện Hoài Nhơn, bên cạnh diện tích trồng chuối khá lớn, huyện đã phát triển dừa xiêm, bưởi, bơ, cam và xoài. Huyện miền núi An Lão thời gian qua đã phát triển một số loại cây có múi, trong đó trồng nhiều nhất là bưởi da xanh với 79,5 ha, ngoài ra còn có cam, sầu riêng, bơ, quýt.
Mùa mưa ở Bình Định trái với mùa mưa ở các vùng trồng cây ăn quả trọng điểm là miền Đông Nam bộ và miền Bắc. Do đó, thời điểm thu hoạch cây ăn quả ở Bình Định trái vụ tự nhiên với các vùng khác, giúp tránh được sự cạnh tranh trong khâu tiêu thụ.
Theo các chuyên gia của Viện KHKT Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ, điều kiện tự nhiên, đất đai, khí hậu, thị trường tiêu thụ đang là những thế mạnh để phát triển trồng cây ăn quả, nhưng các huyện phía Bắc tỉnh chưa phát huy tốt. Ông Nguyễn Tấn Hưng, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cây lâu năm, Viện KHKT Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ, cho biết tổng diện tích đất nông nghiệp của 3 huyện trên là hơn 30.000 ha. Mùa mưa ở Bình Định trái với mùa mưa ở các vùng trồng cây ăn quả trọng điểm là miền Đông Nam bộ và miền Bắc. Do đó, thời điểm thu hoạch cây ăn quả ở Bình Định trái vụ tự nhiên với các vùng khác, giúp tránh được sự cạnh tranh trong khâu tiêu thụ. “Nhiều tiềm năng phát triển nhưng diện tích sản xuất cây ăn quả ở 3 huyện còn manh mún nên DN rất khó tiếp cận. Chưa nơi nào hình thành chuỗi sản xuất và tiêu thụ khép kín để thuyết phục khách hàng về sự ổn định của chất lượng và nguồn cung”, ông Hưng trao đổi.
Cần liên kết để phát triển
Bên cạnh niềm vui bưởi Hoài Ân liên tục “cháy hàng”, không ít nông dân tỏ ra lo lắng khi biết các tỉnh lân cận như Phú Yên, Khánh Hòa, Gia Lai... cũng đang đầu tư mở rộng diện tích trồng bưởi da xanh. Nông dân Võ Đông Sơ ở thị trấn Tăng Bạt Hổ (huyện Hoài Ân) chia sẻ băn khoăn: “Liệu rằng trong những năm tới, khi tất cả 250 ha bưởi của Hoài Ân đều cho trái thì bưởi có còn “cháy hàng” nữa hay không?”.
Để giải tỏa nỗi trăn trở này, các chuyên gia cho rằng: Cần phải liên kết tiêu thụ theo chuỗi. Ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN&PTNT, nói: Các địa phương cần xác định sản phẩm chủ lực của mình, đăng ký bảo hộ độc quyền sản phẩm, áp dụng tiến bộ KHKT, tạo lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm trên thị trường.
“Sẽ rất khó thuyết phục DN tham gia khi quy mô sản xuất vẫn nhỏ lẻ như hiện tại. Theo tôi, bước đầu có thể hình thành tổ hợp tác sản xuất, sau đó đến hợp tác xã ở các địa phương. Tiếp đó, đẩy mạnh quảng bá sản phẩm. Riêng với việc tạo lợi thế cạnh tranh, tôi lấy ví dụ với cây bưởi da xanh đang được các địa phương trồng nhiều, thử tính toán xem nên xây dựng vùng sản xuất bưởi hữu cơ hay vùng sản xuất bưởi an toàn. Làm ngay từ bây giờ để trong 4 - 5 năm nữa, dù trên thị trường có nhiều loại bưởi chẳng hạn thì Hoài Ân có bưởi sạch hoặc bưởi hữu cơ, giúp tăng được khả năng cạnh tranh...”, Giám đốc Phan Trọng Hổ gợi mở.
NGỌC TÚ