Còn nhiều vướng mắc trong công tác cấp sổ đỏ

Những năm qua, các địa phương và ngành chức năng có nhiều cố gắng trong lĩnh vực cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (gọi tắt là sổ đỏ) cho công dân. Tuy vậy, công tác này vẫn còn một số vướng mắc cần sớm được tháo gỡ để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người dân.

Đến nay, nhiều địa phương chưa đo đạc bản đồ, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai nên khi thực hiện cấp sổ đỏ cho người dân gặp nhiều khó khăn. - Trong ảnh: Một góc khu dân cư xã Nhơn Tân (TX An Nhơn).

Cấp trễ hẹn, chưa được cấp

Theo thống kê của Sở TN&MT, từ ngày 1.7.2014 đến 30.6.2019, toàn tỉnh tiếp nhận 52.135 hồ sơ đề nghị cấp sổ đỏ thuộc nhóm đất nông nghiệp, đã giải quyết 52.110 hồ sơ, chưa giải quyết 25 hồ sơ. Trong đó, gần 98% hồ sơ được giải quyết đúng hẹn, hơn 2% trễ hẹn. Đối với nhóm đất phi nông nghiệp, toàn tỉnh tiếp nhận 94.210 hồ sơ; đã giải quyết 90.437 hồ sơ, chưa giải quyết 3.773 hồ sơ. Trong số hồ sơ đã giải quyết, có hơn 88% đúng hẹn, gần 12% trễ hẹn.

Kết quả này cho thấy, dù chiếm tỷ lệ không cao, nhưng tình trạng cấp sổ đỏ trễ hẹn vẫn còn xảy ra. Bên cạnh đó, trong thực tế, còn rất nhiều hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp và phi nông nghiệp, có nhu cầu làm sổ đỏ nhưng chưa thể thực hiện.

Đơn cử, nhiều hộ gia đình, cá nhân ở phường Bùi Thị Xuân, Trần Quang Diệu (TP Quy Nhơn) sử dụng đất có nguồn gốc từ một số cơ quan, đơn vị chuyển giao để xây dựng nhà ở. Những trường hợp này thuộc diện giao đất không đúng thẩm quyền nên người dân dù đã sử dụng đất lâu dài vẫn chưa thể làm sổ đỏ. Ngoài ra, nhiều hộ gia đình ở các xã ven biển như Nhơn Lý, Nhơn Hải (TP Quy Nhơn) cũng chưa được cấp sổ đỏ do chưa có sự thống nhất về các loại quy hoạch giữa Luật Đất đai và Luật Đê điều.

Hay tại huyện Hoài Nhơn và TX An Nhơn, trước kia, nhiều hộ gia đình được cân đối giao quyền sử dụng đất theo Nghị định 64/CP của Chính phủ có diện tích đất ở trên 500 m². Tuy vậy, theo các quy định hiện hành, hạn mức giao đất ở tại 2 địa phương này không quá 300 m² nên các hộ không được giải quyết cấp sổ đỏ đúng diện tích đất ở đã được giao quyền.

Còn ở huyện Hoài Ân, gần 300 hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định và có tên trong sổ địa chính lập năm 1997 nhưng chưa được cấp sổ đỏ. Bởi theo quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 100 Luật Đất đai năm 2013, hộ gia đình, cá nhân được cấp sổ đỏ phải có tên trong sổ đăng ký ruộng đất, sổ địa chính trước ngày 15.10.1993.

Ông Lê Văn Tùng, Giám đốc Sở TN&MT, cho biết: Đến nay, 6/11 địa phương trong tỉnh là TP Quy Nhơn, TX An Nhơn và các huyện Vân Canh, Vĩnh Thạnh, Hoài Ân, Hoài Nhơn chưa đo đạc bản đồ, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai nên khi thực hiện cấp sổ đỏ cho người dân gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, công tác đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận thời kỳ trước đây chưa gắn liền với việc cập nhật, chỉnh lý biến động về đất đai nên hồ sơ không thống nhất. Việc áp dụng hạn mức giao đất, hạn mức công nhận trong thực hiện cấp sổ đỏ còn nhiều lúng túng do pháp luật về đất đai chưa hướng dẫn cụ thể để phù hợp thực tiễn tại địa phương.

Sớm được tháo gỡ

Tại đợt giám sát của Đoàn giám sát Ban Pháp chế HĐND tỉnh về thi hành Luật Đất đai năm 2013 trên lĩnh vực cấp sổ đỏ mới đây, đại diện Sở TN&MT và chính quyền một số địa phương đã chỉ ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng cấp sổ đỏ trễ hẹn. Trong đó, nguyên nhân từ phía người sử dụng đất là chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc hồ sơ thiếu giấy tờ về pháp lý. Nguyên nhân từ ngành chức năng là: Cơ quan thuế chậm xác định nghĩa vụ tài chính; UBND cấp xã xác định nguồn gốc đất chậm, không rõ ràng; cơ quan trực tiếp giải quyết hồ sơ đất đai chậm trễ.

Bên cạnh đó, đại diện các địa phương đề nghị các cấp, các ngành từ tỉnh đến Trung ương sớm tháo gỡ những vướng mắc trên lĩnh vực cấp sổ đỏ. Ông Lê Anh Sơn, Phó Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn, kiến nghị: Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh (thuộc Sở TN&MT) sớm tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết các trường hợp có nguồn gốc đất giao không đúng thẩm quyền ở phường Bùi Thị Xuân và Trần Quang Diệu. Trung ương cần thống nhất các loại quy hoạch giữa các ngành luật (Luật Đất đai, Luật Đê điều) để sớm cấp sổ đỏ cho người dân xã Nhơn Lý, Nhơn Hải.

Còn ông Hoàng Phi Long, Chủ tịch UBND huyện Hoài Ân, đề nghị: Trung ương cần sửa đổi điểm b, khoản 1, Điều 100 Luật Đất đai năm 2013 để hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định và có tên trong sổ địa chính lập năm 1997 (sau ngày 15.10.1993) được cấp sổ đỏ. Hoặc có văn bản hướng dẫn cấp sổ đỏ cho các trường hợp đã có tên trong sổ địa chính lưu 3 cấp nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân.

Giám đốc Sở TN&MT Lê Văn Tùng cho biết, thời gian tới, Sở đầu tư kinh phí thực hiện công tác đo đạc, lập hồ sơ địa chính, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai tại một số địa phương. Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác cấp sổ đỏ, nhất là việc kết nối, liên thông hệ thống thông tin giữa các cơ quan phối hợp (UBND các cấp, cơ quan thuế). Tiếp tục cùng UBND các huyện, thị xã, thành phố nâng cao hiệu quả phối hợp giữa bộ phận tiếp nhận và trả kết quả tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh với các phòng chuyên môn và các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai nhằm giải quyết tốt hơn việc cấp sổ đỏ cho người dân. Đồng thời, đề nghị Bộ TN&MT có văn bản hướng dẫn giải quyết kịp thời các vấn đề vướng mắc về chính sách pháp luật đất đai đã được UBND tỉnh phản ánh thời gian qua.

VĂN LỰC