Thi hành án hình sự:

Những tồn tại cần khắc phục

Hàng năm, TAND cấp tỉnh và cấp huyện ra quyết định thi hành án hình sự (THAHS) đối với khoảng trên 1.000 bị cáo. Thời gian qua, liên ngành CA - Viện KSND - TAND tỉnh đã thực hiện tốt quy chế thi hành án hình sự (THAHS). Tuy nhiên, việc thi hành án (THA) phạt tù hiện vẫn còn một số tồn tại, bất cập cần sớm được khắc phục.

Việc thi hành án phạt tù là một trong những biện pháp giáo dục, cải tạo người phạm tội nhằm giữ nghiêm trật tự, kỷ cương xã hội. - Trong ảnh: Các phạm nhân đang thi hành án phạt tù tại Trại giam Kim Sơn, Bộ CA.

Ra quyết định hoãn THA không đúng

Trong năm 2012, các phòng nghiệp vụ CA tỉnh, TAND tỉnh và Viện KSND tỉnh đã tiến hành kiểm tra công tác THAHS cấp huyện tại 3 địa phương: Phù Mỹ, Phù Cát, Tây Sơn và 3 UBND thị trấn thuộc 3 địa phương này. Qua đó, liên ngành đã phát hiện một số tồn tại của TAND cấp huyện trong việc ra quyết định THA phạt tù.

Như TAND huyện Phù Cát, TAND huyện Phù Mỹ quyết định hoãn THA phạt tù cho một số trường hợp chưa đủ điều kiện hoặc tạm hoãn THA quá thời gian quy định theo Nghị quyết số 01/2007NQ-HĐTP về áp dụng một số quy định của Bộ Luật Hình sự về thời hiệu thi hành bản án, miễn chấp hành hình phạt, giảm thời hạn chấp hành hình phạt của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao. Đơn cử, trường hợp bị án Đỗ Thị Hằng (SN 1975, ở thôn Trà Quang, thị trấn Phù Mỹ), bị tuyên phạt 6 tháng tù về tội trộm cắp tài sản, được TAND huyện Phù Mỹ ra quyết định (số 01 ngày 20.3.2007) cho hoãn THA đến khi con đủ 36 tháng tuổi. Đến ngày 30.6.2010, Tòa lại cho Hằng tiếp tục hoãn THA 36 tháng trong khi hồ sơ chỉ có phiếu khám thai và kết quả siêu âm của một cơ sở tư nhân.

Ngoài ra, TAND hai huyện này cũng đã quyết định cho bị án là lao động duy nhất của gia đình được hoãn THA vượt quá quy định, như trường hợp của hai bị án Nguyễn Thị Tuyết Sương (SN 1982, ở xã Mỹ Chánh, Phù Mỹ) và Hà Đình Huấn (SN 1969, ở Cát Tân, Phù Cát) được cho hoãn THA 2 lần, mỗi lần 12 tháng.

Về các trường hợp này, ông Nguyễn Hoàng Chinh, kiểm tra viên chính Phòng kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và THA, Viện KSND tỉnh, cho rằng: “TAND của hai huyện đã vi phạm quy định được nêu tại khoản 7.1, 7.3, điểm b, c, Nghị quyết số 01/2007 NQ-HĐTP: Người bị xử phạt là phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi được hoãn chấp hành hình phạt tù cho đến khi con đủ 36 tháng tuổi. Trong thời gian được hoãn chấp hành hình phạt tù mà người bị kết án lại có thai hoặc phải tiếp tục nuôi con dưới 36 tháng tuổi thì vẫn được hoãn cho đến khi đứa con sau cùng đủ 36 tháng tuổi. Trường hợp bị án Đỗ Thị Hằng có thai được hoãn THA, phải có giấy xác nhận có thai của bệnh viện từ cấp huyện trở lên chứ không thể là của một cơ sở tư nhân được. Đối với trường hợp người bị xử phạt tù là người lao động duy nhất trong gia đình, được hoãn một lần hoặc nhiều lần, nhưng tổng số thời gian được hoãn tối đa là một năm”.

Còn lơi lỏng đối với án treo, cải tạo không giam giữ

Bên cạnh đó, đoàn kiểm tra liên ngành còn phát hiện, đối với hầu hết các trường hợp THA treo và cải tạo không giam giữ, Cơ quan THAHS, CA các huyện Tây Sơn, Phù Mỹ và Phù Cát lập hồ sơ chuyển giao cho CA xã, thị trấn mà không trực tiếp chuyển giao cho UBND xã; một số trường hợp không triệu tập bị án đến để làm cam kết việc thi hành án, lập biên bản bàn giao hồ sơ THA không thống kê tài liệu chuyển giao. Những điều này là trái với quy định tại khoản 2 Điều 15 và khoản 2 Điều 62, Luật THAHS. Mặt khác, các trường hợp hoãn THA, Cơ quan THAHS, CA các huyện Tây Sơn, Phù Cát, Phù Mỹ còn chưa đôn đốc chính quyền địa phương định kỳ báo cáo (3 tháng/lần) việc quản lý cho Cơ quan THAHS để thông báo cho tòa ra quyết định hoãn chấp hành án theo quy định tại khoản 3 Điều 24 Luật THAHS.

Không những vậy, Đoàn kiểm tra liên ngành còn phát hiện UBND thị trấn thuộc 3 huyện Phù Mỹ, Phù Cát, Tây Sơn, vốn có chức năng giám sát các đối tượng thi hành án treo và cải tạo không giam giữ, đã lơi lỏng, thiếu chặt chẽ trong quản lý giám sát. Cụ thể là hồ sơ theo dõi giám sát lập chưa đầy đủ, thiếu bản cam kết, không có bản kiểm điểm tự nhận xét của người chấp hành án, chưa làm các thủ tục rút ngắn thời gian thử thách cho người được hưởng án treo và giảm thời hạn chấp hành án đối với người THA phạt cải tạo không giam giữ khi có đủ điều kiện.

Ông Nguyễn Đình Phùng, Trưởng Phòng kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và THA, Viện KSND tỉnh, cho biết, để công tác THAHS được thực hiện tốt hơn, liên ngành CA-Viện KSND-TAND sẽ tiếp tục kiểm tra liên ngành cấp huyện về công tác THAHS và kiểm tra UBND cấp xã về công tác thi hành án treo, cải tạo không giam giữ và các hình phạt khác.

NGUYỄN SƠN