Một tấm lòng với Mẹ Việt Nam anh hùng
Nghe một đồng nghiệp kể về chuyện chị Nguyễn Thị Thúy Hằng, nhân viên bảo tàng của Trung tâm VH-TT&TT TX An Nhơn tự làm tập sách ảnh về mẹ Việt Nam anh hùng TX An Nhơn, tôi tìm cách gặp chị.
Khi tôi tìm đến nhà, chị Hằng đang tập trung chỉnh, sửa tập sách ảnh của mình. Tôi không nghĩ tập sách ảnh quy mô lớn đến vậy cho đến khi nhìn thấy. Chị cười hiền chia sẻ: Cả năm nay chồng tôi “tình nguyện” lo chuyện cơm nước hàng ngày để tôi tập trung hoàn thành tập sách ảnh này vì chỉ còn ít nữa là nghỉ hưu rồi.
Chị Nguyễn Thị Thúy Hằng đang chỉnh sửa tập sách ảnh tại nhà trước khi bàn giao cho TX An Nhơn.
Chị Hằng bắt đầu làm Tập sách ảnh Mẹ Việt Nam anh hùng từ năm 1995, vào dịp TX An Nhơn công bố danh sách Mẹ Việt Nam anh hùng đợt 1. Đến nay, TX An Nhơn có tổng cộng 282 mẹ Việt Nam anh hùng. Để lấy thông tin, tư liệu, hình ảnh của mỗi mẹ, chị Hằng phải đi lại 3 - 4 lần, có gia đình đến tận 8 lần mới làm việc được. Không chỉ vậy, chị còn phải đi nhiều xã, phường khác nhau mới lấy đầy đủ tư liệu vì con cháu mỗi người giữ một phần kỷ niệm. Ròng rã như vậy trong thầm lặng, năm 1995 chị Hằng tổ chức được thông tin và chụp ảnh được 77 mẹ, đến năm 2018 thêm được 65 mẹ nữa và năm 2019 với nhiều nỗ lực, chị viết thêm được 140 mẹ.
Với thông tin tư liệu, hình ảnh 282 mẹ Việt Nam anh hùng, chị Thúy Hằng làm thành 20 tập ảnh, tư liệu, hình ảnh hiện vật của mẹ và liệt sĩ. Đồng thời chị làm thêm 2 tập ảnh về mẹ Việt Nam anh hùng để trưng bày ở Chi bộ Hồng Lĩnh và lưu kho của Trung tâm. Tập ảnh Mẹ Việt Nam anh hùng do chị Hằng làm rất đầy đặn từ thông tin chi tiết cho đến hình ảnh. Đó thật sự là 282 câu chuyện sâu nặng tình cảm về các mẹ Việt Nam anh hùng.
Trước khi bắt tay vào làm sách ảnh, chị Nguyễn Thị Thúy Hằng tìm đến từng nhà, lắng nghe và chép lại từng câu chuyện của mẹ kể về các con, hay kể về cuộc đời cách mạng của mình. Chị ưu tiên ghi chép những mẹ còn sống trước, cẩn thận chụp ảnh các mẹ ở nhiều góc máy, sắc độ. Những mẹ đã qua đời, chị xin chụp lại hình ảnh do gia đình lưu giữ, đồng thời chụp cả các tư liệu gia đình còn giữ được có liên quan về mẹ và liệt sĩ, những hiện vật gắn bó khi làm cách mạng. Tất cả đều được đưa vào tập ảnh. Cầm tập ảnh trên tay, nhiều người sẽ nghĩ chị Hằng thuê thợ làm, nhưng không, tất cả các khâu đều tự tay chị làm. Chị chọn giấy bìa cứng làm sườn, sau đó dùng giấy decal dán thêm 1 lớp cho chắc chắn. Chị làm gáy và bìa sách như một thợ đóng sách chuyên nghiệp.
“Có những gia đình bảo, thôi nhà tôi khỏi đi cô, chụp làm gì đâu. Có những gia đình xích mích nhau nên không cung cấp thông tin và cũng không cho tôi chụp, do vậy có những mẹ không có hình. Rất may mắn là những gia đình như vậy rất ít, phần nhiều là những gia đình còn tặng lại để Trung tâm lưu giữ những kỷ vật liên quan đến mẹ. Đến nay còn 10 mẹ có con cháu đi xa, không còn ở địa phương nên chưa thu thập được tư liệu. Những mẹ này tôi vẫn ghi tên, chừa chỗ để sau này bổ sung”, chị Hằng vui vẻ chia sẻ.
Có rất nhiều việc dù không được phân công, nhưng trong khả năng, trách nhiệm chuyên môn của mình, chị Nguyễn Thị Thúy Hằng đều tự nhận lãnh, tự làm. Nhờ đó chị góp phần ngăn chặn và tìm lại được một số hiện vật Champa bị mất trộm.
Năm 2017, chị và một số người quen mong muốn phục dựng Ðền thờ Châu - Trần nhị thị (ở phường Nhơn Hưng, TX An Nhơn). Ðây là 2 phụ nữ có công “dẫn thủy nhập điền” giúp ruộng lúa của nhiều gia đình ở An Nhơn, Tuy Phước, Phù Cát thoát khỏi cảnh khô hạn. Chuyện về người phụ nữ này khiến vua Minh Mạng cảm động, sắc phong thần và sắc tứ Châu - Thị - Ngọc - Mã và Trần - Thị - Ngọc - Lân.
Trong một lần tình cờ, ông Lưu Thế Nhân (ở TP Hồ Chí Minh) biết ước mong của chị Hằng và người dân địa phương nên động viên và hỗ trợ 6 triệu đồng để sử dụng cho việc phục dựng Ðền thờ. Nhận được sự động viên đúng lúc, chị Hằng vận động thêm được 10 triệu đồng nữa và tự bỏ ra thêm 4 triệu để xây móng Ðền thờ. “Hồi đó tôi nghĩ phải khởi công thì người ta mới biết lòng mà xúm giúp. Và thực tế, một thầy giáo về hưu ở địa phương đã chung tay giúp đỡ. Mới đây ông thông báo đã có thêm người bảo trợ cho đến lúc hoàn thành công trình nên cứ yên tâm mà làm. Giờ là mùa mưa nên qua Tết sẽ làm”, chị Nguyễn Thị Thúy Hằng vui mừng chia sẻ.
THẢO KHUY