Chăm sóc mắt trẻ em: Mở cánh cửa cho trẻ tự tin vào đời

Không chỉ điều trị bệnh lý, giảm tỷ lệ mù lòa và cải thiện thị lực cho trẻ em tại Bình Ðịnh và các tỉnh lân cận, thành công của dự án “Phát triển dịch vụ chăm sóc mắt trẻ em tại Bình Ðịnh” đến từ Tổ chức Orbis Việt Nam, đã mở thêm cánh cửa cho trẻ tự tin vào đời.

Mắc bệnh từ nhỏ, nhưng hoàn cảnh gia đình khó khăn, mãi đến năm ngoái, em Đỗ Trần Anh Trinh (xã Hoài Hương, huyện Hoài Nhơn) mới được phẫu thuật mắt, khi khoa Mắt trẻ em (Bệnh viện Mắt) đi vào hoạt động. Sau ca phẫu thuật mắt thời gian, một ngày cuối tháng 12.2019, các bác sĩ khoa Mắt trẻ em bất ngờ gặp lại bệnh nhân của mình với lời cảm ơn. “Sau khi mổ mắt, con vui vì có điều kiện học tốt hơn. Không chỉ vậy, con còn lấy lại được sự tự tin bởi không bị bạn bè chọc ghẹo là lé nữa”, Anh Trinh chia sẻ niềm vui.

Chuyên gia về chỉnh thị của Tổ chức Orbis Quốc tế đào tạo khám, phẫu thuật mắt ở trẻ em cho các bác sĩ khoa Mắt trẻ em, Bệnh viện Mắt.

Một trong 6 trung tâm điều trị chuyên sâu

Câu chuyện của Anh Trinh không phải là cá biệt, kể từ thời điểm năm 2018, khi khoa Mắt trẻ em (Bệnh viện Mắt) chính thức đi vào hoạt động.

Bé Lê Nguyễn Hà My (7 tuổi, ở xã Hoài Xuân, huyện Hoài Nhơn) được mẹ đưa vào Bệnh viện Mắt khám mắt do bị lé từ nhỏ. Mẹ bé cho hay, khoảng 3 tuổi, mắt bé bắt đầu nhìn lệch sang một bên, nhưng chỉ nghĩ do con hay nhìn theo hướng bóng điện nên không có ý định đưa đi khám. Chỉ đến khi bé My chuẩn bị vào lớp 1, một bên mắt bị mờ, đến bệnh viện kiểm tra mới phát hiện bị lé, bác sĩ chỉ định phẫu thuật để cân bằng điều tiết hai mắt.

Giám đốc Bệnh viện Mắt Nguyễn Thanh Triết cho biết, trẻ mắc bệnh lý về mắt ngoài ảnh hưởng chất lượng sống, còn mang mặc cảm. Năm 2018, với hỗ trợ của Tổ chức Orbis Việt Nam, khoa Mắt trẻ em chính thức hoạt động, đáp ứng được nhu cầu khám, chữa bệnh mắt cho bệnh nhi trong tỉnh và 4 tỉnh lân cận: Quảng Ngãi, Phú Yên, Gia Lai, Kon Tum. Số trẻ đến khám và phẫu thuật ngày càng tăng. Riêng năm 2019, khoa đã khám cho trên 9.000 bệnh nhi, trong đó phẫu thuật khoảng 200 trẻ mắc các bệnh mắt bẩm sinh.

Đặc biệt, Orbis đã hỗ trợ một loạt hoạt động đào tạo, “cầm tay chỉ việc” cho đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng và đầu tư nguồn lực cho Bệnh viện Mắt, BVĐK tỉnh đủ năng lực khám sàng lọc, điều trị bệnh võng mạc ở trẻ sinh non (ROP) - một trong những nguyên nhân chính gây mù ở trẻ sinh non. Bác sĩ Phạm Thiện Ngôn, Trưởng khoa Nhi sơ sinh (BVĐK tỉnh), bày tỏ: “Mỗi năm, số trẻ sinh non tại khoa Nhi sơ sinh, BVĐK tỉnh cần phải tầm soát ROP từ 130 - 150 trẻ, nhưng có đến phân nửa số trẻ không được tầm soát do gia đình không có khả năng về tài chính, vì phải chuyển trẻ vào TP Hồ Chí Minh tầm soát và điều trị. Nhưng từ năm 2018, Bình Định bắt đầu triển khai sàng lọc, tầm soát và điều trị ROP cho trẻ sinh non, thì không chỉ bệnh nhân vui mà bác sĩ chúng tôi cũng thế”.

Thiết lập mạng lưới chăm sóc mắt toàn diện

Tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc mắt trẻ em liên tục từ cộng đồng đến cơ sở y tế nhằm phòng chống mù lòa ở trẻ em đã trở thành vấn đề quan trọng trong chiến lược toàn cầu về phòng, chống mù lòa. Ngoài phát triển chuyên sâu tại Bệnh viện Mắt và BVĐK tỉnh, Orbis còn hỗ trợ cho Bình Định và 4 tỉnh lân cận thiết lập mạng lưới chuyển tuyến, liên kết điều trị với các bệnh viện tuyến Trung ương; đồng thời thiết lập 4 đơn vị khúc xạ tại TTYT TX An Nhơn, Hoài Nhơn, Hoài Ân, Phù Cát và đang tiếp tục triển khai cho Tây Sơn.

Tại huyện Hoài Nhơn, một nghiên cứu tại 7 trường THPT trên địa bàn cho thấy, tật khúc xạ ở học sinh chiếm đến 36,2%. “Ngoài lượng bệnh nhân đến khám mắt khoảng 25 - 35 trường hợp/ngày, chúng tôi chú trọng phối hợp với phòng GD&ĐT, các hội, đoàn thể tổ chức các hoạt động tuyên truyền để nâng cao nhận thức cộng đồng”, bác sĩ Trần Hữu Vinh, Giám đốc TTYT huyện Hoài Nhơn, cho hay.

Bác sĩ Nguyễn Thanh Triết cho biết, đến nay, dự án do Orbis hỗ trợ cho Bình Định và 4 tỉnh lân cận bước vào giai đoạn kết thúc, nhưng Bệnh viện Mắt đã lên kế hoạch dự án mở rộng bệnh viện, khi đó khoa Mắt trẻ em cũng phát triển chuyên sâu. Cùng với đó, bệnh viện có cơ chế chính sách đặc biệt dành cho các bác sĩ chuyên ngành mắt trẻ em.

“Điều trị các bệnh mắt trẻ em là một thách thức rất lớn với ngành Y tế tỉnh. 5 năm qua, với hỗ trợ của Orbis, khó khăn này đã từng bước được giải quyết, đặc biệt trong việc tầm soát ROP ở trẻ sinh non. Các kết quả ấn tượng trong công tác điều trị của dự án vẫn tiếp tục được phát triển, đồng thời hoạt động cộng đồng tầm soát bệnh mắt ở trẻ em cũng được đẩy mạnh”, Giám đốc Sở Y tế Lê Quang Hùng nhấn mạnh.

MAI HOÀNG