Giảm thiểu, tiến tới xóa bỏ tảo hôn
Từ năm 2016 đến nay, trên địa bàn tỉnh không xảy ra hôn nhân cận huyết thống; tình trạng tảo hôn cũng có chiều hướng giảm. Chuyển biến đáng mừng này khích lệ các ngành, địa phương tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm giảm thiểu tảo hôn bền vững hơn, tiến tới xóa bỏ vấn nạn này.
Tín hiệu vui
Theo Ban Dân tộc tỉnh, nếu như từ năm 2015 trở về trước trên địa bàn tỉnh ghi nhận hơn 6.370 trường hợp tảo hôn, thì trong khoảng 4 năm trở lại đây (2016 - 2019) chỉ có 253 trường hợp. Cụ thể, năm 2016 có 78 cặp; trong đó cả vợ, chồng chưa đến tuổi kết hôn là 24 cặp, chỉ có vợ hoặc chồng chưa đến tuổi kết hôn là 54 cặp. Năm 2017 cũng có 78 cặp với phân tích cụ thể như trên lần lượt là 17 và 61 cặp. Con số này ở năm 2018 là 61 cặp, gồm 11 và 50 cặp; năm 2019 là 36 cặp, gồm 6 và 30 cặp.
Bên cạnh việc giảm về số lượng theo từng năm, mức độ vi phạm tảo hôn cũng giảm (tức tăng độ tuổi khi kết hôn), số trường hợp cả vợ và chồng đều chưa đủ tuổi ngày càng ít. Qua thống kê chi tiết của nhiều địa phương, trường học, không còn trường hợp tảo hôn ở độ tuổi 13, 14 (cấp THCS) như trước đây mà chủ yếu ở độ tuổi 16, 17 và chưa đủ 18.
Những năm gần đây, công tác tuyên truyền về xóa bỏ tảo hôn được thực hiện thường xuyên, hiệu quả.
- Trong ảnh: Phụ nữ huyện Vân Canh biểu diễn tiểu phẩm “Đừng để là lời ru buồn”.
Theo số liệu từ Vụ Dân tộc thiểu số (DTTS) thuộc Ủy ban Dân tộc, tính đến cuối năm 2015, trong số hơn 6.370 người tảo hôn trong toàn tỉnh, huyện Vân Canh chiếm số lượng cao nhất với 2.406 người. Qua nỗ lực phòng ngừa, giảm thiểu, tình hình này đã “hạ nhiệt”. Năm 2016, huyện Vân Canh có 31 trường hợp, năm 2018 chỉ còn 20 trường hợp, 10 tháng đầu năm 2019 có 14 trường hợp.
Tại huyện Vĩnh Thạnh, đáng ghi nhận là một số địa phương trên địa bàn giữ được thành tích 4 năm liên tục (2016 - 2019) không vi phạm (thị trấn Vĩnh Thạnh) hoặc vi phạm rất ít (xã Vĩnh Hảo: 2, xã Vĩnh Thịnh: 3).
Giảm thiểu bền vững, tiến tới xóa bỏ
Chuyển biến tích cực trên cho thấy nhận thức về hôn nhân, sức khỏe của người dân vùng DTTS ngày càng tiến bộ. Bên cạnh đó, kết quả này cũng thể hiện tác động tích cực của Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS” trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2015 - 2020.
Song để đẩy lùi bền vững nạn tảo hôn, thực tế còn nhiều vấn đề, khó khăn phải giải quyết. Theo nhận định của các cơ quan chức năng và cán bộ, người dân các địa phương vùng DTTS, tảo hôn ngày nay ngoài nguyên nhân tập tục lạc hậu còn là hệ quả từ mặt trái của lối sống hiện đại. Ảnh hưởng tiêu cực này đã làm cho quan điểm sống của thanh thiếu niên “thoáng” hơn. Trong khi đó, việc quản lý, giáo dục con em ở một số gia đình chưa sâu sát; chưa quan tâm đến đời sống tâm lý, tình cảm của con em khi bước vào độ tuổi vị thành niên. Công tác giáo dục giới tính cho vị thành niên chưa được quan tâm đúng mức…
Thực tế, đa số các trường hợp tảo hôn là vì “tình thế” - có thai nên phải cưới, khiến cho việc xử lý bị động, khó khăn. “Nhiều gia đình tuy có nhận thức nhưng bất đắc dĩ, vì lo ngại việc cấm cản dễ gây phản ứng tiêu cực ở con, nguy cơ hôn nhân sau này không thành, tương lai con cái dở dang, đứa trẻ sinh ra không có cha. Chính quyền cơ sở cũng lúng túng, rất cần được hỗ trợ những cách tháo gỡ hiệu quả”, ông Đinh Văn Hải, trưởng làng Chồm (xã Canh Liên, huyện Vân Canh), bày tỏ.
Theo Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Đinh Văn Lung, tình trạng tảo hôn tuy giảm đáng kể nhưng chưa bền vững, có tính chất đa dạng, nguy cơ cao. Do đó, cần tiếp tục phát huy hiệu quả của nhiều giải pháp đồng bộ. Cụ thể là đẩy mạnh đầu tư phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS; tăng cường tuyên truyền cho thanh thiếu niên, gia đình thực hiện nếp sống văn minh, gia đình văn hóa. Chính quyền địa phương phải kiên quyết trong xử lý, ngăn chặn; mỗi cán bộ, đảng viên phải gương mẫu chấp hành, có trách nhiệm hướng dẫn, vận động bà con, đồng bào thực hiện nếp sống văn minh, gia đình hạnh phúc. Đồng thời, thu hút, tập hợp vị thành niên vào các tổ chức hội, đoàn thể, các hình thức vui chơi, sinh hoạt văn hóa lành mạnh…
SAO LY