Tháng Chạp
Trong suy nghĩ của tôi, tháng Chạp không đơn giản là tháng cuối cùng của năm. Tháng Chạp là tháng mẹ tôi tảo tần lo Tết cho con. Mẹ tôi là nông dân. Tôi sinh ra ở quê và sớm biết chắc một điều làm nông không bao giờ nhàn dù trong vốn tiếng Việt có hai tiếng “nông nhàn”. Mẹ tôi không có một ngày nhàn, hết ruộng tới vườn, hết bò tới heo, hết đồng tới rừng, mẹ tôi luôn phải bơi ngược dòng thời gian cuốn xoáy. Và khi tháng Chạp gấp gáp đến, mẹ tôi bận rộn nhất. Nhưng chưa bao giờ bà thua cuộc. Đó là lý do vì sao với tôi, tháng Chạp không đơn giản là tháng cuối cùng của năm.
Anh Cả tôi nói anh em nhà tôi rất kỳ lạ, cứ canh tới tháng Chạp là đổ bệnh. Nhà tới tám anh em, những thứ bệnh như cảm, sốt siêu vi rất dễ lây nhưng cứ tới tháng Chạp là chị em rủ nhau mắc bệnh. Mẹ loay hoay với bầy con. Tháng Chạp, lúa đồng đang kỳ cần được cấy dặm. Vụ Đông Xuân cực nhất khâu này. Vừa ngớt mưa đã phải sạ nên ruộng rất dễ chỗ dày chỗ thưa. Mẹ đi từ sáng sớm, lúc chưa nhìn rõ mặt người và về nhà cũng là khi đã hết thấy đường. Ròng rã. Không thể thủng thẳng được, lúa mỗi ngày mỗi lớn, chần chừ thì mất ăn, mẹ nói vậy.
Vừa lo việc vừa tính chuyện Tết nhứt. Nhà nghèo thì có Tết nghèo, mà Tết nghèo càng phải vất vả lo toan nhiều hơn. Tết chỉ ba bữa nhưng có biết bao công việc phải làm để đón Tết, chính xác là việc cứ bày ra trước mắt. Thương con, không lo không được. Nhà cửa vừa dọn dẹp tươm tất mẹ lại lao vào với chuyện lo thực phẩm Tết. Hồi đó nhà có mảnh vườn nho nhỏ, mẹ trồng mấy hàng khoai từ, đậu ve và rau. Tháng Chạp - mẹ sinh thêm nghề bán rau. Để có một gánh rau cho phiên chợ sáng thì từ xẩm tối mẹ đã phải chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ. Chưa hết, ngồi chợ xong về còn tranh thủ ngâm gạo, đem bột tới lò tráng bánh, đem nếp đi đùng cốm rồi về chuẩn bị dưa chua, mứt gừng, mứt dừa, đúc bánh thuẫn, gõ bánh in, gom nếp để gói bánh tét…
Mẹ bận đến nỗi sau mâm cỗ cúng Tất niên, sau những giờ phút cả nhà quây quần bên mâm cơm đoàn tụ thì mẹ vẫn còn công việc. Mẹ sẽ bỏ than vào cái bàn ủi con gà, là phẳng phiu những bộ đồ cho chồng, con. Nếu hỏi sao không thấy đồ mẹ, mẹ sẽ nói Tết ở nhà chứ có đi đâu mà là với ủi...
Rồi tháng Chạp về! Rồi tháng Giêng đến… Mẹ lúc nào cũng tất bật cho cả nhà, trừ… mẹ. Mẹ không có thời gian cho riêng mình nữa, đó là điều mà mãi đến khi làm mẹ tôi mới bàng hoàng nhận ra.
NGUYỄN THỊ BÍCH NHÀN