Trung tâm Khám phá khoa học: Ðưa khoa học đến gần với công chúng
Là một trong những điểm nhấn của Khu Ðô thị Khoa học và Giáo dục Quy Hòa (phường Ghềnh Ráng, TP Quy Nhơn), Trung tâm Khám phá khoa học đang thu hút nhiều người đến để tham quan và khám phá sự bí ẩn của khoa học.
Các em học sinh trải nghiệm trò chơi xếp hình.
Chiều 24.12.2019, cô giáo chủ nhiệm Hồ Thị Thu Hiền và 40 học sinh lớp chuyên Toán Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn có mặt tại Trung tâm Khám phá khoa học. Lớp phó Trần Thu Vân cùng một số bạn lần đầu đến đây đã ngay lập tức bị thu hút bởi kiến trúc độc đáo của tòa nhà chính, đặc biệt chóp mái là hai hình elip xếp chồng, lệch tâm nhau, biểu tượng về quỹ đạo của các hành tinh. Mái vòm được ghép từ những tấm kim loại hình tam giác còn có ý nghĩa từ những mảnh ghép nhỏ, đơn giản tạo thành những mảnh ghép lớn, có ý nghĩa phổ quát, tượng trưng cho chức năng chính của Trung tâm là phổ biến khoa học đến với công chúng. Trạm Quan sát thiên văn phổ thông kế bên tòa nhà chính tuy đang trong giai đoạn hoàn thiện nhưng cũng khiến không ít học sinh quan tâm vì lối kiến trúc ấn tượng.
Trong khi đó, Nguyễn Thành Đạt cùng một số bạn khác lại muốn vào ngay bên trong để đi đến nhà chiếu hình vũ trụ, đến các phòng trưng bày để giải các ô toán hóc búa, ghép hình kim tự tháp, xây cầu không cần vữa, quan sát kính thiên văn… Cả lớp đã dán mắt vào quả cầu mô phỏng hành tinh, thích thú nghe chuyên gia Dương Tuấn Anh giới thiệu ngày 26.1 có nhật thực 1 phần, sau đó được xem hiện tượng nhật thực tương tự trong những năm qua ở nhiều nơi trên thế giới. Đa số học sinh có nhiều cảm xúc khi bước ra khỏi phòng trải nghiệm tốc độ gió, em Nguyễn Thành Đạt chia sẻ: “Trước giờ mỗi khi có gió bão, em thường ở trong nhà. Nay trực tiếp đối đầu với những cơn gió có tốc độ khác nhau, em thật sự cảm nhận được sức mạnh của gió, qua đó hiểu rõ hơn tác hại của gió bão và thiệt hại mà bà con mình phải gánh chịu”.
Theo Th.S Nguyễn Hữu Hà, Phó Giám đốc Sở KH&CN kiêm Giám đốc Trung tâm Khám phá khoa học, năm 2019, Trung tâm đã chế tạo mới 8 mô hình trưng bày, nâng tổng số mô hình trưng bày tại Trung tâm lên 48 mô hình. Đặc biệt, trong năm 2019, Trung tâm đã thiết kế và tổ chức các chương trình trải nghiệm khoa học cho các em học sinh ở nhiều lứa tuổi. Năm nay, Trung tâm đã đón tiếp tổng cộng 95 đoàn với 1.869 lượt khách trong nước và quốc tế. Đặc biệt, Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân đã đến tham quan và góp ý nội dung trưng bày về lĩnh vực tài nguyên, môi trường. Ngoài ra, các đoàn khách của lãnh đạo tỉnh, các giáo sư nước ngoài đến tham quan cũng có nhiều ý kiến bổ ích để hoàn thiện thiết kế trưng bày tại Trung tâm.
Thông qua Hội Gặp gỡ Việt Nam và GS Trần Thanh Vân, Trung tâm đã phối hợp với một số nhà khoa học nổi tiếng trên thế giới thiết kế 7 phòng trưng bày. Thời gian qua, Trung tâm đã làm việc với Đài Thiên văn Nha Trang về vận hành và quản lý Trạm Quan sát thiên văn phổ thông, ký biên bản ghi nhớ hợp tác với Trung tâm Vũ trụ Việt Nam (thuộc Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam) về việc hợp tác triển khai các hoạt động khám phá khoa học, vận hành nhà chiếu hình vũ trụ và trạm quan sát thiên văn.
Ông Hà cho biết thêm, Trung tâm đã kiện toàn bộ máy tổ chức, đưa nhân viên ra học tập ở Trung tâm Vũ trụ Việt Nam tại Hà Nội và đang tiến hành xây dựng mới website theo hướng tương thích và phù hợp với tiêu chuẩn các website các trung tâm khám phá khoa học của thế giới.
“Năm 2020, Trung tâm sẽ tiếp nhận mái vòm và hoàn thiện nhà chiếu hình vũ trụ, sau đó phối hợp với các chuyên gia đào tạo nhân viên kỹ thuật vận hành nhà chiếu hình vũ trụ, tiếp tục hoàn thiện các phòng trưng bày và mua sắm thiết bị, bổ sung nhân sự cho Trạm Quan sát thiên văn phổ thông”, ông Hà trao đổi.
NGỌC TÚ