Ký ức “mũ rơm & tem phiếu”
Đó là nội dung chủ yếu trong tập sách Hà Nội, mũ rơm và tem phiếu của nhà văn Trung Sỹ, do Nhà xuất bản Lao Động ấn hành. Bằng giọng kể chậm rãi, hóm hỉnh, tác giả khắc họa một cách sinh động, chân thực về một Hà Nội “thời mũ rơm và tem phiếu”. Mà không chỉ Hà Nội, một phần đất nước cũng thấp thoáng sau từng trang sách.
Theo đó, về giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, tác giả viết: “… Những đứa trẻ thời chiến tranh chúng tôi lại được sử dụng một vật phẩm đặc biệt khác làm từ rơm, đó là chiếc mũ rơm… Chiếc mũ rơm chú Phương đan cho tôi vừa hoàn thành, nặng trịch chụp lên đầu thằng bé con lớp Một, khiến nó trông lùn gí xuống như một chiếc nấm vàng”. Đến giai đoạn tem phiếu bao cấp, bức tranh về Hà Nội được Trung Sỹ khắc họa độc đáo đến bất ngờ: “Tin cá bể tươi về xôn xao hàng phố. Ra nhanh kẻo hết! Các bà nội trợ nhớn nhác cắp rổ đi như chạy ra gian chợ, vừa rảo chân vừa thông báo với nhau mậu dịch hôm nay cắt ô số 14 - 15 phiếu ND, mỗi phiếu nửa cân. Những người đi chợ bao giờ trên tay cũng cầm một tập phiếu, bởi chẳng ai hay hôm đó mậu dịch có bán những thứ gì, cắt ô phiếu nào, nên tốt nhất là mang đủ”.
Tác giả viết như nói hộ một góc lòng của những người cùng thời, bởi Hà Nội, mũ rơm và tem phiếu là “Kỷ niệm ken dày cô đọng xếp chật ký ức, tăm tắp dàn trải đều trên bước thời gian, như những viên gạch lát vỉa hè hàng phố”… Dù vậy, nhà văn Trung Sỹ cũng gợi mở: “Tất cả những thành phố không riêng gì Hà Nội đều có một tiến trình thay đổi, có những ngày sẽ trôi qua và có những ngày sẽ đến, chúng ta sẽ nhìn thấy sự thay đổi theo thời gian ấy một cách rất bình thường. Những lớp người đi trước như chúng tôi đều không mong muốn lớp trẻ sẽ phải sống lại trong thời thiếu thốn như vậy nữa”.
VIẾT HIỀN