Vai trò của Nguyễn Ái Quốc trong quá trình chuẩn bị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

Mùa Xuân năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời - một tất yếu lịch sử. Tuy nhiên, những chuyển biến của lịch sử, sự vận động của quy luật thành lập Đảng chịu sự tác động trực tiếp của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và các nhà cách mạng Việt Nam. Nghiên cứu về vai trò của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong quá trình chuẩn bị thành lập Đảng sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Người dân tham quan Nhà lưu niệm Chi bộ Vạn Đức (huyện Hoài Ân) - một trong những tổ chức đảng đầu tiên ở Bình Định. ẢNH: MAI LÂM

Vai trò của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong quá trình chuẩn bị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam thể hiện tập trung ở 3 vấn đề lớn.

Một là, tìm thấy và lựa chọn con đường cứu nước đúng đắn.

Trải qua quá trình bôn ba tìm đường cứu nước (1911 - 1920), tháng 7.1920, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc bắt gặp Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I.Lênin đăng trên báo Humanite (Nhân đạo) số ra ngày 16 - 17.7.1920. Tiếp đó, tháng 12.1920, tại Đại hội lần thứ 18 Đảng Xã hội Pháp, Người đã tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp và bỏ phiếu tán thành việc đảng này gia nhập Quốc tế Cộng sản.

Hai sự kiện này chứng tỏ Người đã tìm thấy và lựa chọn dứt khoát con đường cứu nước đúng đắn cho cách mạng Việt Nam. Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc khẳng định: Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản.

Hai là, truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê nin vào trong nước, chuẩn bị những điều kiện cần thiết cho sự ra đời của Đảng.

Trong giai đoạn 1921 - 1929, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã tích cực truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê nin vào Việt Nam, chuẩn bị về chính trị, tư tưởng và tổ chức cho sự ra đời của Đảng. Ở đây có ba điểm rất đáng lưu ý:

Thứ nhất, khi truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê nin vào Việt Nam, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc không bê nguyên xi mà vận dụng sáng tạo. Nghĩa là, chủ nghĩa Mác - Lê nin vào Việt Nam đã qua “nung nấu trí tuệ Hồ Chí Minh”. Vì thế, Người đã chọn những vấn đề căn cốt nhất, cách diễn đạt ngắn gọn, dễ hiểu nhất… Do đó, dễ dàng được dân tộc Việt Nam, trước hết là những nhà cách mạng tiếp thu.

Thứ hai, Người không chỉ truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê nin vào phong trào công nhân mà còn truyền bá vào phong trào yêu nước. Do đó, tạo ra một cơ sở xã hội rộng lớn cho chủ nghĩa Mác - Lê nin vào Việt Nam, tạo sự chuyển biến về chất của phong trào yêu nước Việt Nam. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi cho sự ra đời của đảng cộng sản ở Việt Nam.

Thứ ba, phương pháp truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê nin vào Việt Nam của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc cũng rất đặc biệt. Người tuyên truyền thông qua các bài viết, tác phẩm, bài báo (đặc biệt là báo Thanh niên); thông qua tổ chức (Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên) và thông qua những con người cụ thể (các lớp học tại Quảng Châu -Trung Quốc, phong trào “vô sản hóa” tại Việt Nam). Với những cách tuyên truyền đặc biệt này, một mặt giúp cho truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê nin vào Việt Nam nhanh và sâu rộng hơn; mặt khác, cùng với truyền bá truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê nin vào Việt Nam là quá trình chuẩn bị về tổ chức cho sự ra đời của Đảng sau này.

Ba là, chuẩn bị và chủ trì hội nghị thành lập Đảng.

Cuối năm 1929, đầu năm 1930, Người đã có một quyết định có tính bước ngoặt: chuẩn bị và chủ trì Hội nghị thành lập Đảng. Việc chuẩn bị và chủ trì Hội nghị của Người hoàn toàn chủ động, vì mãi đến tháng 2.1930 Chỉ thị của Quốc tế Cộng sản mới về đến Sài Gòn. Và vì thế, nếu không có sự chủ động của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc thì Đảng Cộng sản Việt Nam đã không ra đời khi những điều kiện đã chín mùi như lịch sử đã diễn ra.

Có thể thấy, trong hành trình ra đi tìm đường cứu nước (1911 - 1930), lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã có vai trò quan trọng đối với việc thành lập Đảng. Vai trò quan trọng của Người thể hiện rõ qua việc tìm thấy và lựa chọn con đường cứu nước đúng đắn cho cách mạng Việt Nam; chuẩn bị về chính trị, tư tưởng, tổ chức và chủ động triệu tập, chủ trì Hội nghị thành lập Đảng.

Từ đó, đã góp phần vô cùng quan trọng cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam vào mùa Xuân năm 1930 - người lãnh đạo cách mạng Việt Nam, đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác gần 90 năm qua. Do đó, có thể xác định lại quy luật ra đời của Đảng ta đúng như lịch sử đã diễn ra là Chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh kết hợp với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam.

Nghiên cứu về vai trò của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đối với quá trình thành lập Đảng cho chúng ta nhiều bài học kinh nghiệm hết sức quý báu: bài học về vận dụng lý luận vào thực tiễn (sáng tạo, bám sát thực tiễn Việt Nam); bài học về tính chủ động, bản lĩnh độc lập, tự chủ; bài học về sự trung thành với những nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lê nin v.v.

Những bài học nói trên ngày nay vẫn còn nguyên giá trị. Trước tình hình thế giới và trong nước có nhiều biến động phức tạp như hiện nay, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta phải giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng; kiên định, trung thành, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn. Mặt khác phải hết sức bình tĩnh, tỉnh táo, sáng suốt phân tích, nhìn nhận đánh giá chính xác tình hình. Từ đó, có được những đối sách phù hợp, thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa.

LÊ VĂN MINH