KỶ NIỆM 25 NĂM NGÀY THÀNH LẬP NGÀNH BẢO HIỂM XÃ HỘI VIỆT NAM (16.2.1995 - 16.2.2020)

Diện bao phủ BHXH, BHYT không ngừng mở rộng

Sau 25 năm, diện bao phủ BHXH, BHYT không ngừng mở rộng, góp phần đắc lực trong đảm bảo chính sách an sinh xã hội. Tại Bình Ðịnh, Giám đốc BHXH tỉnh Võ Năm khẳng định, đến nay, số lao động tham gia BHXH tăng về số lượng và mở rộng đối tượng đến các thành phần kinh tế; tỷ lệ bao phủ BHYT về đích sớm hơn lộ trình BHYT toàn dân.

Trụ cột của hệ thống an sinh xã hội

● BHXH và BHYT là hai chính sách xã hội quan trọng, là trụ cột của hệ thống an sinh xã hội, do Nhà nước tổ chức thực hiện. Kết quả thực hiện các chính sách này được thể hiện qua những con số ấn tượng nào, thưa ông?

Ông VÕ NĂM, Giám đốc BHXH tỉnh

- Năm 1995, số người tham gia BHXH của tỉnh chỉ dừng lại ở 29.600 người, thì sau 25 năm con số này tăng lên gấp 4 lần (trên 121 nghìn người); số người tham gia BHYT thời điểm đó có 212 nghìn người, tỷ lệ bao phủ đạt 14,8% dân số, thì đến nay là hơn 1,4 triệu người, bao phủ 94,6% dân số toàn tỉnh.

BHXH tỉnh đã kịp thời giải quyết chế độ, chính sách BHXH, BHYT cho hàng nghìn hồ sơ hưởng chế độ; quản lý quỹ an toàn, hiệu quả, chống thất thoát, lạm dụng. Đi liền với đó là đảm bảo việc chủ động cấp kinh phí để chi trả cho các đối tượng thụ hưởng tại địa bàn cư trú đảm bảo an toàn, tiết kiệm. Đến nay, tổng số người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH thường xuyên hàng tháng là 28.847 người. Đáng chú ý, năm 2019, chúng tôi đã thực hiện cấp sổ BHXH cho người lao động tham gia, với hơn 121 nghìn sổ, tỷ lệ đạt 100%.

Toàn hệ thống BHXH tỉnh đảm nhận tốt việc thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT, đảm bảo tốt nhất mọi quyền lợi cho người có thẻ. Bình Định là một trong những tỉnh, thành được giao dự toán kinh phí chi khám chữa bệnh BHYT nằm trong tốp cao của cả nước.

Những thành công đó, không riêng ngành BHXH tỉnh thực hiện được mà có sự chung tay, đồng hành của cả hệ thống chính trị. Đặc biệt, năm 2018, chúng ta triển khai Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về cải cách chính sách BHXH, công tác triển khai và phối hợp thực hiện hai chính sách BHXH, BHYT càng chặt chẽ, quyết liệt hơn.

● Ông vừa đề cập đến việc thực hiện cải cách chính sách BHXH như một cách để ngành phục vụ chính sách an sinh xã hội hướng đến sự hài lòng của người dân, DN?

- Thời gian qua, BHXH tỉnh đã đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, phát triển đối tượng tham gia và thực hiện hiệu quả các chế độ chính sách BHXH, BHYT tại địa phương, đặt dấu ấn lớn trong hoạt động của ngành. Đến nay, toàn tỉnh có 2.757/3.158 (87,3%) đơn vị sử dụng lao động thực hiện giao dịch BHXH điện tử; duy trì 100% đơn vị thực hiện nhận trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính qua dịch vụ bưu chính; thực hiện giao dịch trực tuyến mức độ 4 đối với 5/12 thủ tục hành chính (41,6%) theo quy định của Chính phủ.   

Truyền thông chính sách BHXH, BHYT cho người lao động tại một DN ở TX An Nhơn.

Ngành cũng đã triển khai hệ thống tương tác đa phương tiện giữa người dân, DN với cơ quan BHXH trong cung cấp thông tin về BHXH, BHYT; hỗ trợ người tham gia BHXH, BHYT tra cứu quá trình tham gia BHXH, hạn sử dụng thẻ BHYT, hồ sơ đã nộp, tình trạng hồ sơ… thông qua dịch vụ tra cứu tin nhắn trên điện thoại di động, thuận tiện cho người tham gia nắm bắt quá trình tham gia BHXH của cá nhân, về thẻ BHYT và hồ sơ giải quyết chế độ, chính sách, kịp thời trao đổi giải quyết những vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện chế độ, chính sách về BHXH, BHYT.

BHXH tỉnh cũng xây dựng Kế hoạch thực hiện Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 1.1.2019 của Chính phủ về cải thiện môi trường phục vụ, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, mở rộng chi trả chế độ BHXH qua tài khoản ATM… đáp ứng sự hài lòng của người tham gia.

Chính sách đi vào lòng dân

● Dù vậy, nhìn nhận một cách khách quan, số người tham gia BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp có tăng, nhưng tỷ lệ tham gia còn thấp so với tiềm năng; tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH vẫn còn phổ biến... Ông nhận định về vấn đề này như thế nào?

- Số lượng người dân tham gia BHXH tự nguyện chưa nhiều và chưa bền vững do chính sách hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện của Nhà nước chưa tạo tính hấp dẫn cho người tham gia. Tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH vẫn còn phổ biến, đến nay nợ khó đòi chiếm 16,8% tổng nợ. Chi phí khám chữa bệnh BHYT chưa được cân đối. Việc lạm dụng trong giải quyết hưởng các chế độ BHXH ngắn hạn tại các đơn vị sử dụng lao động tuy có giảm, nhưng vẫn còn xảy ra ở một số nơi, nhất là các đơn vị thuộc lĩnh vực sản xuất kinh doanh.

Chi đoàn BHXH tỉnh trao tặng thẻ BHYT cho học sinh gia đình cận nghèo tại huyện Phù Cát.

Về nguyên nhân, có thể nói là do chế tài xử phạt vi phạm BHXH, BHYT theo quy định hiện hành còn nhiều bất cập mặc dù Hội đồng thẩm phán TAND tối cao đã ban hành Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP hướng dẫn thực hiện một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung. Cơ chế chính sách BHXH, BHYT còn một số quy định chưa chặt chẽ, dễ bị lách luật, lợi dụng. Một số quy định về chính sách BHXH tự nguyện chưa sát với thực tế nên chưa động viên, khuyến khích người dân tham gia. Công tác phối hợp thanh tra, kiểm tra liên ngành thực hiện chưa triệt để. Công tác truyền thông chính sách, pháp luật BHXH, BHYT ở cơ sở vẫn còn hạn chế nhất định, một bộ phận người dân chưa tiếp cận đầy đủ quyền lợi về chính sách BHXH, BHYT. Một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT.

● Năm 2020 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong thực hiện chính sách BHXH, về đích lộ trình BHYT toàn dân, ngành BHXH tỉnh đã có những giải pháp nào, thưa ông?

- Năm 2020, chúng tôi tập trung vào đẩy mạnh triển khai thực hiện chính sách BHXH, BHYT; phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể tiếp tục thực hiện có kết quả các nghị quyết, chương trình hành động từ Trung ương đến tỉnh về cải cách chính sách BHXH, nhằm phát triển ổn định, bền vững đối tượng tham gia BHXH, BHYT.

Đẩy mạnh công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT theo kế hoạch của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, nghị quyết của HĐND tỉnh và quyết định của UBND tỉnh giao. Đôn đốc thu hồi nợ BHXH, BHYT tại các đơn vị sử dụng lao động, phấn đấu hoàn thành kế hoạch thu năm 2020 đúng tiến độ và giảm nợ BHXH, BHYT xuống thấp hơn tỷ lệ nợ bình quân chung toàn ngành.

Mặt khác, tiếp tục phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể, cơ quan thông tin đại chúng đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách, pháp luật về BHYT. Tiếp tục thực hiện rà soát dữ liệu, đồng bộ mã số BHXH theo quy định BHXH Việt Nam. Đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, giao dịch hồ sơ BHXH điện tử, các giải pháp rút ngắn thời gian giao dịch BHXH, BHYT…

● Xin cảm ơn ông!

MINH QUANG (Thực hiện)