Tập trung tu sửa đê Khu Đông
Ông Phan Xuân Hải
Trận lũ lớn giữa tháng 11 vừa qua gây nhiều thiệt hại đối với hệ thống (HT) đê Khu Đông (ĐKĐ), ảnh hưởng đến việc ngăn mặn, giữ ngọt phục vụ sản xuất. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Phan Xuân Hải, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Đê điều và Phòng chống lụt bão (thuộc Sở NN-PTNT) về biện pháp khắc phục và các phương án ổn định lâu dài cho HT ĐKĐ trong thời gian tới.
* Ông đánh giá như thế nào về mức độ thiệt hại của HT ĐKĐ trong cơn lũ vừa qua?
- Phải nói rằng, trận lũ vừa qua khá phức tạp, bất ngờ, đỉnh lũ cao ở mức kỷ lục đã gây thiệt hại nghiêm trọng đến toàn bộ HT ĐKĐ. Nước lũ đã nhấn chìm 80% tổng chiều dài gần 50 km của ĐKĐ với mực nước từ 0,3 - 0,5m; nhiều đoạn đê bị ngập suốt cả tuần, như các đoạn qua xã Phước Hòa, Phước Thắng, Phước Sơn (huyện Tuy Phước), Cát Chánh (Phù Cát), gây sạt lở thân đê, một số đoạn bị vỡ đứt hàng chục mét, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc ngăn mặn, giữ ngọt cho sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản tại các xã Khu Đông huyện Tuy Phước, Phù Cát và TP Quy Nhơn.
Theo thống kê, đợt lũ lụt vừa qua đã làm vỡ đứt hoàn toàn 3 đoạn ĐKĐ với chiều dài 50 m, cuốn trôi hàng ngàn mét khối đất đá; nhất là tuyến đê qua địa phận xã Phước Thuận (huyện Tuy Phước) bị vỡ đứt 20 m, sâu từ 5 - 6 m; tuyến đê qua địa phận phường Nhơn Bình (TP Quy Nhơn) bị vỡ gần 10 m. Bên cạnh đó, lũ cũng đã cuốn trôi 5 cánh cửa tràn, sập 1 cầu dân sinh nối giữa thôn Huỳnh Giảng - xã Phước Hòa đến khu tái định cư Nhơn Phước - xã Nhơn Hội (TP Quy Nhơn). Nhiều cống lấy nước, tràn xả lũ trên đê bị sạt lở, ảnh hưởng đến việc đi lại, sản xuất của người dân địa phương.
* Việc khắc phục hậu quả lũ lụt đối với HT ĐKĐ đến nay đã được triển khai như thế nào, thưa ông?
- Để đảm bảo ngăn mặn, giữ ngọt phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân thuận lợi, ngay sau khi nước lũ rút, đơn vị đã phối hợp với Ban quản lý Dự án thủy lợi tỉnh cùng các địa phương tổ chức huy động phương tiện cơ giới đắp lại những đoạn đê bị vỡ đứt; dùng bao cát, cọc tre để áp trúc các đoạn đê bị sạt lở, nhằm đảm bảo cho việc tiêu thoát lũ, ngăn mặn được thuận lợi. Đến thời điểm này, đã cơ bản khắc phục những điểm sạt lở xung yếu trên toàn tuyến đê; các đoạn đê bị vỡ trên địa bàn huyện Tuy Phước, TP Quy Nhơn cũng đã khắc phục xong. Bên cạnh đó, đơn vị cũng đã nhanh chóng sửa chữa các cửa tràn, các cống lấy nước bị sạt lở, tu sửa, gia cố các điểm sạt lở trên toàn tuyến đê, đảm bảo cho việc tiêu úng thoát lũ, ngăn mặn được thuận lợi...
* Hầu như năm nào ĐKĐ cũng bị lũ lụt gây thiệt hại, Chi cục đã có giải pháp gì để nâng cấp, kiên cố tuyến đê, đảm bảo tính bền vững cho công trình trong thời gian tới?
- Qua kiểm tra, trên toàn tuyến ĐKĐ còn nhiều đoạn bị xuống cấp. Việc sửa chữa, nâng cấp đê đòi hỏi phải đúng thiết kế kỹ thuật, đảm bảo tính bền vững, hiệu quả của công trình. Tuy nhiên, để tu sửa, nâng cấp cùng một lúc thì khó có thể thực hiện vì thiếu vốn đầu tư. Do vậy, chủ trương của tỉnh thời gian qua là ưu tiên tu sửa, nâng cấp các đoạn đê bị xuống cấp nặng, các công trình trọng yếu trên đê nhằm đảm bảo an toàn cho việc tiêu thoát lũ và ngăn mặn. UBND tỉnh cũng đã tranh thủ các nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương, từ ngân sách tỉnh và các địa phương để triển khai nâng cấp toàn bộ tuyến đê.
Hiện nay, bên cạnh việc gia cố tạm các đoạn bị sạt lở để phục vụ sản xuất được thuận lợi, ngành Nông nghiệp tỉnh đang triển khai Dự án Nâng cấp HT ĐKĐ kết hợp trồng rừng ngập mặn để ứng phó với biến đổi khí hậu do ngân sách Trung ương hỗ trợ và vốn đối ứng của địa phương, với tổng mức đầu tư 304 tỉ đồng; thời gian thực hiện dự án từ năm 2013 đến 2015. Mục tiêu của Dự án là củng cố, nâng cấp 24,6 km ĐKĐ và các công trình trên đê để tiêu úng, thoát lũ cho gần 40.000 ha đất sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản; đồng thời, bảo vệ an toàn cho 147.342 nhân khẩu sống ven ĐKĐ của 6 xã, phường gồm: thị trấn Tuy Phước và các xã Phước Hòa, Phước Sơn, Phước Thuận (huyện Tuy Phước); phường Nhơn Bình, Nhơn Phú (TP Quy Nhơn).
Các hạng mục chính đang được triển khai thực hiện gồm sửa chữa, nâng cấp đê và công trình trên đê kết hợp đường giao thông và cứu hộ cứu nạn trong mùa mưa lũ vùng cửa sông Côn, sông Hà Thanh và vùng ven đầm Thị Nại. Sửa chữa, nâng cấp 13 tràn qua đê và 37 cống tiêu thoát lũ. Trồng mới, chăm sóc và bảo vệ khoảng 302 ha rừng ngập mặn tại khu vực cửa sông. Trong năm 2013, nâng cấp khoảng 3,5 km đê trên địa bàn phường Nhơn Bình và 4,5 km đê trên địa bàn xã Phước Thuận; trồng mới và chăm sóc 36,3 ha rừng ngập mặn. Năm 2014, nâng cấp 4,3 km đê ở phường Nhơn Bình, 3,7 km đê ở xã Phước Thuận, 1,5 km đê ở xã Phước Sơn; trồng mới và chăm sóc 66,7 ha rừng ngập mặn tập trung và 35 ha rừng ngập mặn phân tán. Năm 2015, nâng cấp khoảng 3,1 km đê ở xã Phước Sơn, 4,2 km đê ở xã Phước Hòa, trồng mới và chăm sóc 67 ha rừng ngập mặn tập trung…
* Xin cảm ơn ông!
NGUYỄN HÂN (Thực hiện)