“Khát” giữa mùa nước lên
Hơn nửa tháng sau khi lũ rút, hàng trăm người dân ở huyện Vĩnh Thạnh - vùng thượng nguồn sông Côn rơi vào tình trạng thiếu nước sạch, bởi nhiều công trình nước sạch tự chảy bị hư hỏng nặng.
Chật vật vì thiếu nước sạch
Tại nơi đoạn ống dẫn nước dài 14 m bắt ngang qua suối Tà Má bị cuốn trôi và hỏng nặng, chúng tôi gặp chị Đinh Thị Phí, 24 tuổi, đang giặt giũ. Chị Phí kể, hơn nửa tháng nay, bà con ở làng Hà Ri đều phải ra suối để tắm, giặt. Riêng nước uống, nấu nướng thì phải đi xách nhờ ở các nhà bên cạnh. Sáng sớm nào, chị cũng phải đi gánh hai can nước về nhà bố chồng vì nhà không có giếng riêng.
Ông Đinh Văn Lịch, 53 tuổi, Bí thư Chi bộ làng Hà Ri, cho biết: “Do trận lũ quét vừa qua nên bà con mới phải ra suối tắm giặt. Đầu nguồn suối Tà Má gần ruộng rất dễ bị ô nhiễm thuốc trừ sâu, phân bón. Hiện làng Hà Ri có trên 20 cái giếng nhưng vì bỏ hoang lâu ngày nên số giếng có thể sử dụng được chỉ còn hơn nửa. Nên 5-6 nhà phải sử dụng chung một giếng”. Còn chị Đinh Thị Thuynh, 31 tuổi, góp lời: “Để có nước, tôi phải vòng sang xóm 4. Cả xóm 3 hiện chỉ có 4 cái giếng. Nhà có nuôi 21 con heo, vừa rồi hai vợ chồng tôi quyết định bán non 10 con vì cái công xách nước nấu cháo cho heo nhiều quá”.
Ông Lê Văn Sơn, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hiệp, cho biết:“Hệ thống nước sạch tự chảy của xã Vĩnh Hiệp đã bị tê liệt do lũ cuốn và phá hỏng đường ống dẫn nước. Khoảng 700 người dân của 2 làng Thạnh Quang và Hà Ri không có nước sạch để dùng. Đây là vấn đề hết sức khẩn cấp, ảnh hưởng đến sinh hoạt của bà con”.
Hiện trên 1.900 nhân khẩu của 5 làng Kon Trú, O3, O5, Đăk Tra, K6 đều không có nước sạch để dùng do đường ống bị cuốn trôi, phá hỏng hoặc nghẹt rác. Bà con ở đây đang dựa vào lượng nước ít ỏi của các giếng trong làng. Tuy nhiên, một số giếng của làng Đăk Tra lại bị nhiễm phèn khiến bà con rất chật vật. Ông Lê Công Chính, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Kim, cũng cho biết như vậy.
Tương tự, tại xã Vĩnh Sơn, hệ thống nước sạch tự chảy của 3 làng K2, K4, K8 cũng đã ngừng hoạt động. Toàn bộ 8 làng của xã Vĩnh Thuận cũng không có nước sạch để dùng, do các công trình dẫn nước về làng bị lũ làm hư hỏng. Công trình nước sạch làng M3 của xã Vĩnh Thịnh cũng không còn nguyên vẹn.
Cần hỗ trợ sửa chữa
Ngoài nguồn nước giếng và nước suối, vợ chồng chị Đinh Thị Thuynh, làng Hà Ri, xã Vĩnh Hiệp, còn tìm cách hứng nước trời. Chị Thuynh tâm sự: “Nhà có nhiều bao nilon nên chồng mình nghĩ ra cách buột bao nilon vào 4 cọc cây đã được chôn xuống đất để hứng nước mưa vào lu. Hôm nào trời mưa dầm, mấy cái lu thường xuyên có nước để hai đứa nhỏ tắm rửa và mình rửa chén bát”.
“Để đảm bảo an toàn cho người dân khi sử dụng lại các giếng cũ, thời gian qua, địa phương đã cử cán bộ đi phun thuốc khử trùng, hướng dẫn bà con làng K2, K4, K8 làm sạch giếng. Tuy nhiên, phương án này vẫn chỉ là tạm thời, nhiều nhà phải dùng nước suối, nước hồ bởi số giếng trong làng vẫn không đủ phục vụ cho các gia đình. Các thôn và xã đang tiếp tục rà soát để tìm ra hướng khắc phục, đồng thời đề xuất huyện hỗ trợ kinh phí”, ông Đinh Ply, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Sơn, cho biết.
Còn ông Đinh Văn Sao, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thuận, chia sẻ: “Đến thời điểm hiện tại, xã vừa khắc phục được hư hại của công trình nước sạch phục vụ 6 làng. Mấy hôm nay, bà con ở đây đã có nước sạch để dùng. Riêng công trình ở làng 5 và làng 7 thì chưa thể khôi phục lại bởi thiệt hại quá nặng. 300 nhân khẩu ở đây vẫn đang “khát” nước. Một số hộ có điều kiện phải mua nước lọc để uống”.
Theo báo cáo thiệt hại do mưa lũ của UBND huyện Vĩnh Thạnh, huyện cần 4,2 tỉ đồng để khắc phục 6 công trình nước sinh hoạt bị hỏng nặng do lũ ở các xã Vĩnh Sơn, Vĩnh Kim, Vĩnh Thuận, Vĩnh Thịnh, Vĩnh Hiệp. Trong đó, hai xã Vĩnh Kim và Vĩnh Thuận được đề xuất hỗ trợ 1 tỉ đồng/xã. Tuy nhiên đến nay, vẫn chưa có nguồn hỗ trợ dành cho các công trình nước sạch của các địa phương.
NGUYỄN MUỘI