Đô thị thân thiện
Nhiều năm trước, khi khái niệm “thân thiện với môi trường” còn chưa phổ biến, anh Trần Văn Vinh, một người bạn mới quen, làm việc trong ngành Thủy sản cảnh báo về những hệ lụy sẽ tới do cách người dân phá rừng ngập mặn nuôi tôm. “Chắc chắn sẽ tới, mà có khi sẽ tới sớm thôi” - anh quả quyết.
Nghe anh nói, khi ấy tôi rất nghi hoặc; thầm nghĩ, tay này phá hoại chính sách đây, nghề nuôi tôm đang “hót hòn họt”! Không nghi hoặc không được vì lúc đó nhiều người đang đắm đuối với những vụ tôm bội thu, những ngôi nhà nhiều tầng đua nhau mọc lên nhờ tiền bán tôm; dân quê Phước Hòa, Phước Sơn tiêu tiền còn bạo hơn dân phố Quy Nhơn; bản thân tôi và bạn bè đang ngất ngây khi cất cao tiếng hát “mời anh đến đầm tôm quê tôi nơi họ hàng tôm yêu nhau trọn đời” kia mà!
Mãi đến khi có một chuyên gia đầy đủ uy tín phân tích kỹ lưỡng và xác nhận cảnh báo của anh Vinh là đúng, tôi chớm tin. Khi đặt khu Đông Tuy Phước vào lăng kính theo dõi, tôi càng thêm tin dự báo của anh. Khi có dịp trò chuyện nhiều hơn, rất nhiều lần anh chia sẻ, lẽ ra nên trồng thêm thật nhiều rừng ngập mặn. Cứ phát triển rừng đi, rồi từ từ nhiều lợi ích bền vững hơn sẽ đến. Chắc chắn thế! Thực tế khó khăn của nghề nuôi tôm những năm qua, trào lưu bảo vệ môi trường sinh thái, sống xanh những năm gần đây cho thấy quan điểm của anh Vinh là đúng, đúng đến mức nhiều khi tôi và một số bạn bè cứ tiếc - Nếu ta sớm giữ và phát triển rừng ngập mặn vùng đầm Thị Nại, có khi giờ ta đã có một khu sinh quyển xịn xò hạng tầm cỡ quốc tế cũng nên!
Cách đây 16 năm, một trận động đất ở ngoài khơi đảo Sumatra đã gây ra một cơn sóng thần trên khắp Ấn Độ Dương làm 226 nghìn người tại 14 nước thiệt mạng, trong đó có hơn 120 nghìn người dân Indonesia. Ngay khi đài báo rúng động với sự kiện này, một lần nữa anh Vinh gọi điện cho tôi, giọng vừa đau xót, vừa tiếc nuối: Tổn thất sẽ giảm đi rất nhiều nếu người Indonesia đừng phá bỏ gần như hoàn toàn diện tích rừng ngập mặn. Có rừng thì rừng sẽ cản sóng được nhiều lắm, thậm chí có khi cản được tới 5-7 phần đấy… Bao nhiêu người thoát chết trong con số 226 nghìn kia nếu rừng ngập mặn được giữ nguyên? Không ai trả lời được câu hỏi của bài toán giả lập này nhưng điều ai cũng có thể chắc chắn là rất nhiều.
Ở tỉnh ta bây giờ, nhiều khu đô thị đang nở ra rất nhanh tại những vùng ven biển, ven đầm, ven hồ. Tôi hình dung những khu phố mới sẽ mọc lên giữa những rừng cây xanh tốt, nép mình bé nhỏ bên đầm, hồ chứ không ngạo nghễ, hung hăng đâm xoạc vào tự nhiên. Tôi hình dung như thế mà luôn mong rằng mình đúng.
ĐÔNG A