Vốn duy tu, sửa chữa các tuyến tỉnh lộ:
“Thiếu trước, hụt sau”
Trong một thời gian dài, nguồn kinh phí cấp cho công tác duy tu, sửa chữa các tuyến tỉnh lộ trên địa bàn tỉnh luôn “thiếu trước, hụt sau”nên công tác duy tu, sửa chữa các tuyến đường này không đảm bảo yêu cầu. Trong khi đó, mật độ xe lưu thông ngày một gia tăng, cộng với mưa lũ thường xuyên xảy ra hàng năm nên các tuyến tỉnh lộ càng hư hỏng nặng thêm.
Thiếu vốn duy tu, sửa chữa
Theo quy định tại Thông tư số 10 ngày 19.4.2010 của Bộ GTVT về quản lý và bảo trì đường bộ: Đối với đường bê tông nhựa, sau 4 năm phải được sửa chữa vừa, sau 12 năm phải sửa chữa lớn; đường bê tông xi măng: 8 năm phải sửa chữa vừa, 24 năm phải sửa chữa lớn; đường đá dăm đen trộn nhựa: 3 năm phải sửa chữa vừa, 9 năm phải sửa chữa lớn… Nhưng trên thực tế ở tỉnh ta không có tuyến tỉnh lộ nào được sửa chữa theo đúng quy định này, thậm chí có nhiều tuyến đường đã được xây dựng cách nay 15-20 năm nhưng chưa được sửa chữa vừa, sửa chữa lớn lần nào. Nguyên nhân, do kinh phí cấp cho công tác duy tu, sửa chữa các tuyến tỉnh lộ trên địa bàn tỉnh không đảm bảo so với nhu cầu.
Năm 2013, nguồn kinh phí tỉnh cấp cho công tác quản lý, bảo trì các tuyến tỉnh lộ trên địa bàn tỉnh là 13 tỉ đồng. So với tổng số 537 km tỉnh lộ thì 1 km đường chỉ có khoảng 24 triệu đồng/năm để phục vụ cho việc quản lý, duy tu, sửa chữa. So với quy định chung của Bộ GTVT, nguồn kinh phí này chỉ đạt khoảng 35-40%. Do vậy, đơn vị đảm nhận công tác quản lý, duy tu, bảo dưỡng đường đành phải cắt bớt một số hạng mục trong quy định, như các hạng mục: đo cường độ mặt đường, đo độ trơn trợt, xử lý sình lún, chống chảy mặt đường… Các hạng mục còn lại cũng bị cắt giảm đi một khối lượng lớn so với định mức. Do không được duy tu, sửa chữa theo quy định, nên sau mỗi mùa mưa lũ, nhiều tuyến đường bị xuống cấp nặng. Theo thống kê của Sở GTVT, tổng thiệt hại do cơn lũ vừa qua gây ra đối với hệ thống giao thông trên địa bàn tỉnh lên đến trên 400 tỉ đồng.
Ông Đỗ Nguyên Đức, Phó Giám đốc Sở GTVT, cho biết: Sự chịu đựng của mặt đường đối với nước ngập phụ thuộc rất nhiều vào độ kín của mặt đường. Do vậy, nếu các vết nứt, ổ gà được kịp thời khắc phục, bảo dưỡng sửa chữa thường xuyên (sửa chữa nhỏ) và sửa chữa định kỳ (sửa chữa vừa) đúng thời hạn thì tuổi thọ của đường sẽ tăng cao. Thực tế, các tuyến tỉnh lộ ở tỉnh ta nhiều nơi mặt đường rạn nứt, nước ngấm được vào kết cấu, đã phá hoại nghiêm trọng kết cấu, nhiều đoạn khi khôi phục sau lũ phải làm mới lại cả móng. Điều này làm tăng thêm nhu cầu vốn để duy tu, sửa chữa thường xuyên.
Đường xuống cấp nặng
Đường sá không được duy tu, bảo dưỡng đúng quy định, trong khi hoạt động giao thông lại ngày càng phát triển nên các tuyến tỉnh lộ ở tỉnh ta hiện đã xuống cấp nặng. Theo Ban An toàn giao thông tỉnh, số lượng các phương tiện giao thông cơ giới ở tỉnh ta thời gian gần đây tăng lên không ngừng, đặc biệt là ô tô. Nếu như các năm trước, số lượng các xe tải lớn chở hàng hóa nặng đi lại trên các tuyến tỉnh lộ chỉ vài chục chiếc/ngày thì nay đã là hàng trăm chiếc, đặc biệt trên các tuyến: ĐT 639 (Nhơn Hội - Tam Quan), ĐT 638 (Diêu Trì - Mục Thịnh), ĐT 630 (Cầu Dợi - Kim Sơn)…
Tuyến ĐT 639 có chiều dài 106 km, là mạch giao thông chính nối liền các xã ven biển các huyện Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Phù Cát với TP Quy Nhơn. Trên tuyến đường này chỉ cho phép xe có tải trọng dưới 13 tấn lưu thông, nhưng hầu hết xe vận tải chở cát, đá, titan… đi qua đều có tải trọng hơn 20 tấn, thậm chí có nhiều xe tải trọng lên đến 30 - 40 tấn. Lượng xe lưu thông tăng, nhiều xe tải trọng lớn, đã làm cho tuyến đường xuống nhanh và nặng hơn, mặt đường nhiều chỗ đã bong dộp, tạo thành ổ trâu, ổ voi; có nơi cả một đoạn dài mặt đường biến dạng, gây cản trở và mất an toàn giao thông.
Tuyến ĐT 638 mỗi ngày cũng phải “gồng mình” chịu đựng hàng trăm chuyến xe chở cát, đá, mía, lâm sản… có tải trọng cao hơn nhiều so với mức cho phép, nên đường xuống cấp rất nhanh. Đặc biệt, sau cơn lũ vừa qua, tuyến đường này bị hư hỏng rất nặng, với 7 cống thoát nước bị phá hỏng, mặt đường bê tông nhựa bị hư 950m2 và nền đường sạt lở, bồi lấp khoảng 11.000 m3… Tuyến ĐT 630, có nơi cả một đoạn dài mặt đường toàn ổ voi, ổ gà, cản trở việc đi lại của người dân và mất an toàn giao thông.
Ông Nguyễn Văn Bảo - Phó Giám đốc Công ty cổ phần Quản lý giao thông thủy bộ Bình Định - đơn vị chịu trách nhiệm quản lý, bảo trì các tuyến tỉnh lộ, cho biết: Sau đợt lũ vừa qua, Sở GTVT đã chỉ đạo đơn vị kịp thời khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, do mức độ thiệt hại khá lớn, kinh phí có hạn, nên công tác khôi phục hệ thống giao thông sau lũ ở tỉnh ta chỉ mới dừng lại ở việc đảm bảo giao thông trước mắt. Việc đảm bảo giao thông theo kiểu “gồng mình chống đỡ” khiến các tuyến đường đã xuống cấp lại càng xuống cấp nặng thêm.
Theo ông Đỗ Nguyên Đức, đầu tư vốn cho công tác duy tu, bảo dưỡng đường sẽ hiệu quả gấp 3- 4 lần so với đầu tư nâng cấp, cải tạo, đồng thời, kéo dài tuổi thọ cho các công trình đường bộ, phát huy hiệu quả nguồn vốn đầu tư, tránh lãng phí... Thế nhưng, trong tình hình tài chính khó khăn như hiện nay, kinh phí dành cho việc duy tu, sửa chữa đường sá vẫn sẽ còn được cấp thiếu so với nhu cầu hàng năm. Do vậy, để đảm bảo giao thông, bên cạnh việc tăng kinh phí cho công tác duy tu, sửa chữa đường, cần có biện pháp xử lý xe quá tải một cách triệt để, vì đây là nguyên nhân chính khiến đường sá mau xuống cấp.
NGỌC THÁI
Hiện nay công tác quản lý XDCB của ta không thật tốt, hay du di cho nhà thầu, công tác nghiệm thu chỉ mang tính hình thức, vì vậy nhiều công trình đường mới vừa xây làm xong qua 1 cơm mua thì hư hỏng nặng, không thấy sửa chữa, trong khi đó công tỳinh còn có 12 tháng bảo hành cơ mà. Ở xã Bình Tân, huyện Tây sơn quê tôi có con đường bê tông xi măng đoạn nối liền giữa 2 thôn An Hội và Mỹ Thạch là 1 kết quả chứng minh điều đó. Trên đoàn đường này có 1 đoạn do nhà thầu là Cty Hiếu Ngọc xây dựng tận năm 2003 chất lượng công trình rất tốt cho đến hôm nay hơn 10 năm mà vẫn tốt, không hư hỏng gì cả. Còn đoạn từ cuối thôn Mỹ Thạch đi An Hội do Cty Kim Oanh mới xây dựng năm 2010 chất lượng công trình rất kém, sau thời gian thi công chưa được1 năm trên mặt đường Xi măng đã đi đâu hết rồi còn để lại toàn là đá, hư hỏng nặng. Như vậy có hay chăng việc chủ đầu tư cùng với Nhà thầu là Cty Kim Oanh bắt tay chia chác nhằm rút ruột công trình trong vụ này hay không, dân nhìn thấy nhưng không dám nói.
Cứ làm đúng Quy trình chất lượng công trình theo dự toán rút tiền Ngân sách đi. Mời Nhân dân tại các địa phương có con đường thi công đi qua giám sát chặc chẽ chất lượng thi công trên công trình hằng ngày, hằng giờ đi. làm thử 2 năm thấy Dư Vốn liền! Làm đường kiểu như đường ĐT 638 đoạn Canh Vinh thì 3 tháng đã hư chứ nói gì đơn vị tính bằng năm. Cách làm hiện nay cứ theo phương châm : "Làm mới rồi mới làm lại" không ai kiểm tra giám sát. chưa Làm mà đã "Ăn" thì lấy gì mà không hư, không xuống cấp.