Lớp học Ước mơ của trẻ da cam
Với những đứa trẻ sinh ra đã phải mang trong mình nhiều thiệt thòi và bất hạnh, điều bình thường như được đến trường, được có bạn bè, thầy cô cũng trở nên quá xa xôi. Thế nhưng, hơn một năm qua, giấc mơ ấy đã trở thành hiện thực với trẻ em khuyết tật nghi nhiễm chất độc da cam tại xã Cát Trinh, huyện Phù Cát.
Ngày 4.9.2012, lớp học dành cho trẻ khuyết tật thuộc Dự án phát triển kĩ năng giao tiếp, ứng xử xã hội và ý thức tự chủ của trẻ khuyết tật nhiễm và nghi nhiễm chất độc da cam tại trường Tiểu học số 2 Cát Trinh bắt đầu hoạt động. Dự án do Giáo sư Michio Umegaki (Trường đại học Keio, Nhật Bản) phối hợp với Hội Chữ thập đỏ tỉnh và Hội Chữ thập đỏ huyện Phù Cát tổ chức, thực hiện trong 2 năm với kinh phí 2.000 USD/năm.
Những nụ cười đã nở
Sáng Chủ nhật, tiếng ê a, cười nói ngô nghê làm xôn xao cả một góc trường Tiểu học số 2 Cát Trinh. Hướng về phía phát ra âm thanh ấy, chúng tôi đặt chân vào lớp học. Trên bục giảng, thầy Trần Đình Hải, đang bắt nhịp cho cả lớp bài hát Lớp chúng mình. Cô giáo Nông Thị Thúy Nga đang viết chữ mẫu vào vở tập viết cho trò.
Thấy có người lạ vào lớp, các em liền vội vã chào hỏi. 17 học trò, mỗi trò mang trong mình một khiếm khuyết riêng: câm điếc, khuyết tật vận động, thiểu năng trí tuệ… nên cách chào cũng thật đặc biệt. Có cô bé giọng ngọng líu ngọng lô, bắt chuyện: “on ào ô!” (Con chào cô!). Một trẻ câm điếc khác thì nắm chặt lấy tay, tay còn lại khua loạn xạ, môi mấp máy ra vẻ rất hào hứng. Điểm chung của các em là nụ cười trong trẻo, dễ khiến người khác xao lòng.
Trước những hình ảnh ấy, cô giáo Nguyễn Thị Hiền - Phó Hiệu trưởng trường, trực tiếp theo dõi và quản lý chương trình cho lớp - mỉm cười hài lòng. Cô Hiền tâm sự: “Không khí những ngày đầu tiên của lớp học Ước mơ không được đầm ấm, dễ thương như vầy đâu. Có em hét la, chạy trốn, thậm chí cào cấu thầy cô. Em khác lại im thin thít, nhất quyết không nghe, không mở lời. Hầu hết các em đều gặp vấn đề về nhận thức. Hoàn toàn không có chuyên môn, nghiệp vụ về giảng dạy cho trẻ khuyết tật đặc biệt, tôi và đồng nghiệp vô cùng bối rối. Nhưng cứ lấy cái tâm, sự dịu dàng ra mà sẻ chia, thuyết phục theo kiểu mưa dầm thấm lâu”.
Những nỗ lực của cô Nga, thầy Hải và 6 giáo viên đã được đền đáp. Tất cả các em dần dần đều thích đến lớp; mạnh dạn hơn trong giao tiếp, thể hiện tình cảm; nhiều em đã thuộc mặt chữ, viết được tên của mình; biết hát, biết phân biệt màu sắc và vẽ theo mẫu… Thầy Hải phấn khởi khi kể về sự tiến bộ của từng học trò trong quá trình hòa nhập cộng đồng: “Em Dương Văn Thương, 19 tuổi, ngày trước thường la hét, quậy phá nay đã biết vâng lời. Em Nguyễn Thị Hồng Liêm, 19 tuổi, đã tự sinh hoạt cá nhân, đến lớp còn chủ động kêu gọi các em khác cùng nhặt rác, quét lớp. Em Phạm Thị Bình, 27 tuổi, trước thường nhút nhát nhưng nay đã biết cách thể hiện tình cảm, viết tốt…”.
Trong lớp học ấy, chúng tôi còn bắt gặp nụ cười của những người làm cha làm mẹ. Nhìn cái cách họ dõi theo con, cách họ tưng tiu, trìu mến với con khi đón con về, mới hiểu những mòn mỏi vì phải chứng kiến những đau đớn, quằn quại của con. mặc cảm sinh ra những đứa con không lành lặn đã vơi đi phần nào. Ông Nguyễn Công Lý, 54 tuổi, ở thôn Phong An, chia sẻ: “Con gái tôi là Nguyễn Thị Thùy Linh, bị bệnh thần kinh. 22 năm trước, nó chưa một ngày dám ra khỏi nhà, ngại giao tiếp, luôn luôn sống trong cảm giác sợ hãi. Lúc được vận động đưa con đến lớp, tôi cũng từng ngần ngại. Vậy mà sau vài tháng, Linh đã thay đổi hẳn. Bây giờ con gái tôi có thể tự đi học với bạn, rất vui vẻ”.
Nhân thêm những ước mơ
Năm học 2013-2014, lớp học Ước mơ có thêm 3 thành viên mới. Ông Đặng Đình Phấn, phụ huynh của em Đặng Đình Nghĩa (10 tuổi), bị câm điếc, cho biết: “Mới chỉ 3 tháng theo lớp nhưng Nghĩa đã tiến bộ hơn nhiều. Con trai tôi biết làm toán, viết được tên của mình. Hôm nào Nghĩa cũng lật lịch đếm ngày đến lớp. Thấy con vui, cả nhà cũng vui theo”.
Khi được hỏi, lúc bắt đầu nhận triển khai dự án tại trường, liệu các thầy cô có sợ sẽ là công “dã tràng xe cát”. Cô Hiền cho biết: “Biết là sẽ vất vả hơn nhiều so với dạy dỗ các học sinh bình thường nhưng được giúp những mảnh đời bất hạnh, chúng tôi thấy hạnh phúc. Số học sinh giờ đã lên đến 20 em. Chúng tôi mong sao có thêm sự hỗ trợ để trang bị cơ sở vật chất phù hợp hơn cho các em; đồng thời các giáo viên được học tập phương pháp giáo dục học sinh đặc biệt để hoàn thành tốt hơn mục tiêu đã đặt ra”.
Đến thăm lớp, chứng kiến những tiến bộ của học sinh, cảm nhận được niềm hy vọng đang lớn lên từng ngày của các phụ huynh, chúng tôi trân trọng những nỗ lực của thầy cô giáo đang dạy dỗ, quản lý lớp. Mong sao những lớp học như thế này được nhân rộng.
Trong lần về thăm lớp cuối tháng 11, Giáo sư Michio Umegaki tỏ ra rất bất ngờ với sự phát triển của lớp. Ông sẽ tiếp tục vận động để có thêm nhiều sự hỗ trợ cho lớp học. Về phía Hội Chữ thập đỏ tỉnh, ông Ngô Vĩnh Khương, Phó Chủ tịch Hội, cho biết: “Những tiến bộ về giao tiếp, ứng xử của trẻ khuyết tật trong quá trình tham gia lớp đã cho thấy hiệu quả tích cực của lớp học. Tỉnh Hội cũng đang cố gắng vận động các nhà hảo tâm để có được những hỗ trợ thường xuyên về vật chất và tinh thần cho lớp, để nhiều trẻ khuyết tật được hỗ trợ hòa nhập hơn nữa”.
NGUYỄN MUỘI