Tăng cường kiểm soát dư lượng thuốc BVTV trên rau xanh:
Góp phần bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng
Chi cục Bảo vệ thực vật (BVTV) tỉnh vừa tổng kết việc phân tích, kiểm soát, giám sát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trên cây rau năm 2013. Kết quả cho thấy nhiều mẫu rau có dư lượng thuốc BVTV vượt quá mức cho phép, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Mối nguy từ sử dụng quá mức thuốc trừ sâu
Theo Chi cục BVTV tỉnh, diện tích trồng rau hàng năm ở tỉnh ta ước tính trên 14.000 ha, sản lượng rau xanh khoảng 300 ngàn tấn/năm, chưa kể một lượng rau lớn nhập về từ các địa phương khác trong nước. Trong những năm qua, việc nông dân lạm dụng quá nhiều thuốc BVTV trong phòng trừ sâu bệnh cho cây rau đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe cả người sản xuất lẫn người tiêu dùng.
Điều đáng chú ý trong sản xuất rau ở tỉnh ta là diện tích sản xuất nhỏ lẻ, các vùng trồng rau phân bố rộng và phân tán, đa dạng về chủng loại rau, gồm cả rau gia vị, rau xanh, laghim…, và đại bộ phận nông dân tự sản xuất, tự tiêu thụ là chính. Việc sử dụng các loại thuốc BVTV không đúng chủng loại, liều lượng, thời gian, lại sử dụng các loại hóa chất cấm, làm cho dư lượng hóa chất trong rau quả ở mức cao, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Hàng năm, nông dân trên địa bàn tỉnh đã sử dụng hàng trăm tấn thuốc trừ sâu bệnh, trừ cỏ và hàng ngàn tấn phân bón hóa học các loại cho cây trồng. Ngoài những hóa chất ít độc hại, còn có loại lâu phân hủy, tồn đọng và lan tỏa trong môi trường (đất, nước và không khí) gây độc hại cho người và gia súc.
Theo Chi cục BVTV, trong nguyên liệu sản xuất phân lân có chứa 3% Flo. Khoảng 50-60% lượng Flo này nằm lại trong đất và sẽ làm ô nhiễm đất khi hàm lượng của nó đạt tới 10mg/kg đất. Flo gây độc hại cho người và gia súc, kìm hãm hoạt động của một số enzim, ngăn cản quá trình quang hợp và tổng hợp protein ở thực vật.
Khi bón phân đạm cho cây trồng, cây chỉ sử dụng khoảng 40-60%, số còn lại đã bốc hơi hoặc lưu giữ trong đất. Sự biến đổi đạm thành Nitrat nếu tồn dư trong nông sản ở mức độ cao có thể gây ung thư. Mặt khác, Nitrat lưu lại trong đất làm chất lượng nước giảm. Urê bốc hơi trong không khí, trước hết khí NH3 làm ô nhiễm môi trường không khí, khí NO2 làm phá vỡ tầng ôzôn (NO2 sản sinh ra từ phân bón đến 15%), NH4 sẽ chuyển sang NO3 (tồn dư trong rau rất cao) do sử dụng liều lượng và tỉ lệ phân đạm không đúng quy định.
Tăng cường kiểm soát
Việc tăng cường giám sát và kiểm soát dư lượng hóa chất, thuốc BVTV trong nông sản là rất cấp thiết, nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, tăng khả năng cạnh tranh của các mặt hàng nông sản, rau xanh trên thị trường.
Ông Nguyễn Tấn Phát, Chi cục trưởng Chi cục BVTV tỉnh, cho biết: Trong năm 2013, được sự hỗ trợ kinh phí của Ban quản lý Dự án Cạnh tranh nông nghiệp tỉnh, Chi cục đã lấy mẫu kiểm tra dư lượng thuốc BVTV trên 2.100 mẫu rau xanh được lấy tại các chợ đầu mối, cánh đồng sản xuất rau ở TP Quy Nhơn, thị xã An Nhơn, các huyện Phù Cát, Phù Mỹ, Hoài Nhơn. Qua phân tích các mẫu rau, phát hiện 85 mẫu có dư lượng thuốc BVTV vượt mức cho phép, chiếm tỉ lệ 4% tổng số mẫu được phân tích. Các mẫu rau có dư lượng thuốc BVTV cao gồm: rau má, cải xanh, khổ qua, đậu cô ve, dưa leo, bắp cải, rau muống, hành lá, rau ngót, ớt cay… So với các năm trước đây, số mẫu rau xanh được phân tích trong năm nay có dư lượng thuốc BVTV vượt mức cho phép tuy có giảm nhưng vẫn còn đáng lo ngại. Hiện nay, Chi cục tăng cường tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật giúp người trồng rau các biện pháp sản xuất rau sạch; áp dụng các phương pháp trồng rau theo tiêu chuẩn VietGap để hạn chế việc sử dụng thuốc BVTV trong sản xuất rau.
Ngoài ra, Chi cục BVTV tỉnh còn hỗ trợ giám sát việc sản xuất rau tại các vùng chuyên canh rau và tăng cường lấy mẫu rau tại các chợ đầu mối ở các huyện Hoài Nhơn, Phù Cát, Phù Mỹ, thị xã An Nhơn, TP Quy Nhơn. Chọn một số loại rau, củ, quả có khả năng tồn dư thuốc BVTV cao, lượng tiêu thụ trên thị trường lớn như: cải xanh, rau má, rau muống, rau mồng tơi, dưa leo, khổ qua, ớt, rau ngót… để thử mẫu, phân tích hàm lượng hóa chất độc hại. Qua đó, kịp thời phát hiện các mẫu rau có hàm lượng thuốc BVTV vượt mức cho phép, khuyến cáo người sản xuất, người tiêu dùng nâng cao nhận thức trong sản xuất, tiêu thụ rau an toàn, góp phần bảo vệ sức khỏe con người và môi trường sinh thái…
NGUYỄN HÂN
Ngoài Chi Cục bảo vệ thực vật tỉnh thì Chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm , Trung tâm phân tích kiểm nghiệm - Sở y tế cũng có trách nhiệm trong việc này. Ba ngành nên ngồi lại với nhau để Góp Chút ít Trí tuệ cùng " Bàn" ra cách bảo vệ Người tiêu dùng trước tình trạng dư lượng thuốc bảo vệ thực vật có trong sản phẩm ngành Nông nghiệp cao ĐÁNG BÁO ĐỘNG như hiện nay. Phải Cùng nhau đi kiểm tra thực tế tại các chợ, các nơi cung cấp.Tránh trường hợp Ông này thì bảo ăn được còn Ông khác thì cho rằng ăn vào là mắc trọng Bệnh. Vấn đề này là trách nhiệm, là việc làm xuyên xuốt trong mọi thời điểm. Phải xác định là nhiệm Vụ trọng tâm của ngành. không thể thực hiện theo hình thức phát hiện ra thì "Tăng Cường kiểm tra" còn nếu Không phát hiện thì "Tăng" cái gì?