Lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Thủ đoạn cũ, thiệt hại lớn
Những phiên tòa xét xử tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản gần đây cho thấy, nhiều người vì tham và tin tưởng, để rồi dễ dàng bị người khác chiếm đoạt tài sản.
Bị cáo Hà Thị Thu Thủy trong lúc chờ nghị án tại tòa. Với hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Thủy bị tuyên phạt mức án 14 năm tù giam.
Hám lời và đặt lòng tin sai chỗ
Sau nhiều lần hoãn, hủy, cuối cùng Hội đồng xét xử TAND tỉnh đã thống nhất tuyên phạt mức án 20 năm tù giam đối với bị cáo Nguyễn Thị Liễu (SN 1965) và 14 năm tù giam đối với bị cáo Nguyễn Văn Năm (SN 1964, huyện Tây Sơn) cùng về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Phiên tòa được xét xử sơ thẩm ngày 16.6.
Với mức lãi suất từ 4,5% - 6%/tháng, vợ chồng Liễu và Năm đã huy động trên 56 tỷ đồng từ 8 công dân. Cụ thể, trong quá trình kinh doanh đa ngành nghề, vợ chồng Liễu vay tiền của ngân hàng và những người khác để mở rộng kinh doanh nhưng làm ăn bị thua lỗ. Thay vì công khai việc làm ăn thua lỗ thì cả 2 vợ chồng che đậy và nói dối vẫn làm ăn hiệu quả để tiếp tục vay tiền. Tại phiên tòa, 2 vợ chồng thừa nhận hành vi lừa đảo của mình, song cho rằng có những khoản chưa thỏa đáng và ngụy biện: “Nếu nói thật về tình trạng kinh doanh thua lỗ thì ai dám cho mượn. Hơn nữa, bị cáo nghĩ trong làm ăn lúc thế này, lúc thế khác nên đắp đổi để giải quyết những khó khăn trước mắt... ngờ đâu”.
Không mở công ty kinh doanh, nhưng Hà Thị Thu Thủy (SN 1974, TX An Nhơn) vẫn vay tiền của người khác rồi cho vay lại để đáo hạn ngân hàng. Để huy động được nhiều tiền trang trải cho những khoản nợ chưa thu hồi được, bị cáo Thủy dùng chiêu lãi suất cao, thời gian trả nợ ngắn để dễ dàng huy động vốn. Với thủ đoạn này, chỉ trong vòng 3 tháng, Thủy huy động hơn 11 tỷ đồng, đã trả 1,374 tỷ đồng và chiếm đoạt hơn 9,9 tỷ đồng. Là người cho Thủy vay nhiều lần với số tiền trên 5 tỷ đồng, trừ đi số tiền Thủy đã trả lãi hơn 1 tỷ đồng, bị hại P.T.C. (huyện Tuy Phước) cho biết: “Vì hám lời nên không chỉ lấy tiền của mình mà tôi còn đi vay lại của nhiều người khác để hưởng chênh lệch lãi suất. Trong những lần vay trước, Thủy đều trả lãi trước, thấy vậy nên tôi rất tin tưởng...”.
Theo cơ quan tiến hành tố tụng, điểm chung của tội này chính là lợi dụng lòng tin của người khác để chiếm đoạt tài sản. Đơn cử như vụ án Nguyễn Thị M. (SN 1988, huyện Hoài Ân) mà cơ quan chức năng đang thụ lý. M. dùng thủ đoạn gian dối từ bản photo hợp đồng mua bán 1 căn hộ tại chung cư Long Thịnh để chiếm đoạt tiền của người mua. Cụ thể, M. thuê căn hộ này sống, nhưng sau đó rao bán, lấy tiền cọc 110 triệu đồng. Đến khi người mua yêu cầu làm thủ tục công chứng chuyển nhượng căn hộ, chủ nhà mới phát hiện bị lừa và báo cho cơ quan chức năng.
Theo ông Đỗ Văn Quý, Trưởng phòng Thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra xét xử sơ thẩm án hình sự về an ninh, ma túy, kinh tế & tham nhũng chức vụ Viện KSND tỉnh: “Tội phạm này không nhiều so với các loại tội phạm khác, song hệ lụy gây ra lại nặng nề bởi số tiền trong từng vụ án thường nhiều và kéo theo nhiều bị hại. Hành vi phổ biến của loại tội phạm này là đánh trúng vào tâm lý hám lợi, tin tưởng của nhiều người từ việc trả lãi suất cao, vay tiền hoặc thông qua hợp đồng kinh doanh hoặc dựa trên mối quan hệ quen biết để chiếm đoạt tài sản. Nhìn chung là vậy, song trong từng vụ án thủ đoạn, phương thức lại khác nhau và cũng khá tinh vi khiến nạn nhân dễ bị sập bẫy”.
Cảnh giác để bảo vệ tài sản
Theo thống kê của cơ quan chức năng, 6 tháng đầu năm 2020, tình hình tội phạm trên địa bàn tỉnh giảm song những diễn biến liên quan đến kinh doanh thương mại, tranh chấp về hợp đồng vay, mua bán còn diễn biến phức tạp. Bởi đa phần tội phạm này đều lợi dụng lòng tin của nạn nhân để thực hiện hành vi phạm tội. Cụ thể, từ đầu năm đến nay, các cơ quan tiến hành tố tụng đã truy tố 11 vụ/31 bị can phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản diễn ra dưới nhiều hình thức như mua bán, cầm cố, thế chấp, vay mượn... trong đó, nạn nhân thường có quan hệ gia đình, bạn bè, đối tác làm ăn, người sử dụng lao động… với người phạm tội.
Theo đánh giá của các cơ quan tiến hành tố tụng, nguyên nhân chủ yếu của tội phạm này là do một số người luôn đặt lợi ích kinh tế lên hàng đầu, bất chấp thủ đoạn, kể cả phạm pháp để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản người khác. Vì vậy, đa phần trong các vụ án này, tài sản để thi hành án gần như không có. Đơn cử, tại phiên tòa xét xử sơ thẩm mới đây, bị cáo Thủy thừa nhận bản thân không còn tài sản nào để trả nợ. “Nhà cửa bị cáo không có, bản thân giờ đi tù, 2 con còn nhỏ dại nên cũng không biết sẽ hoàn trả các khoản nợ như thế nào!”, Thủy nói.
Bên cạnh sự bất chấp của đối tượng phạm tội, thì sự cả tin, hám lợi của bị hại cũng chính là “mồi ngon” để tội phạm này hoạt động. Vị chủ tọa phiên tòa xét xử vợ chồng bị cáo Liễu cho rằng: “Đây là thủ đoạn không mới nhưng nhiều người vẫn bị sập bẫy. Vì vậy, người dân cần nêu cao cảnh giác trước thủ đoạn lừa đảo quen thuộc này”.
K.ANH