Qua hơn 2 năm thực hiện thí điểm bảo hiểm chăn nuôi:
Kết quả không như mong đợi
Tỉnh ta đã triển khai nhiều biện pháp nhằm thực hiện có hiệu quả công tác thí điểm bảo hiểm nông nghiệp (BHNN) theo tinh thần Quyết định số 315/QĐ-TTg ngày 1.3.2011 của Thủ tướng Chính phủ, song kết quả đạt được vẫn không như mong đợi. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Đào Văn Hùng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, quanh vấn đề này.
* Xin ông cho biết kết quả của việc thí điểm BHNN tại tỉnh ta trong thời gian qua?
- Thí điểm BHNN giai đoạn 2011-2013 được triển khai tại 20 tỉnh, thành trong cả nước. Trong đó, tỉnh ta được Bộ NN-PTNT chọn thực hiện thí điểm bảo hiểm chăn nuôi (BHCN) heo thịt, heo nái, heo đực giống; bò thịt, bò cày kéo, bò sinh sản và bò sữa; rủi ro được bảo hiểm bồi thường là do bão lũ, hạn hán, rét đậm, rét hại; bệnh lở mồm long móng; dịch heo tai xanh.
Tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo (BCĐ), tổ công tác cấp tỉnh và tổ chức lấy ý kiến chính quyền các địa phương, thống nhất lựa chọn 9 xã có phong trào chăn nuôi phát triển mạnh là Nhơn Lộc, Nhơn Khánh, Nhơn An (thị xã An Nhơn); Bình Nghi, Bình Tường, Bình Hòa (Tây Sơn); Hoài Mỹ, Hoài Sơn, Hoài Tân (Hoài Nhơn) làm điểm thực hiện thí điểm BHCN. Các địa phương nói trên cũng đã thành lập BCĐ, tổ công tác thực hiện BHCN. Ngành Nông nghiệp tỉnh cùng với Công ty Bảo Minh Bình Định (BMBĐ - đơn vị thực hiện BHCN) đã phối hợp với BCĐ và tổ công tác các địa phương thống kê đối tượng được thụ hưởng chính sách ưu đãi của Nhà nước, số gia súc được người chăn nuôi (NCN) tham gia BHCN tại các địa phương; phổ biến các văn bản của Trung ương của tỉnh trên lĩnh vực BHCN và vận động nông dân tham gia thí điểm BHCN. BMBĐ hình thành các đại lý và tổng đại lý tại các thôn, xã tham gia thí điểm BHCN để hướng dẫn và ký hợp đồng BHCN với người dân.
Qua điều tra, tại 62 thôn của 9 xã thực hiện thí điểm BHCN, có 25.653 hộ dân thuộc diện được tham gia BHCN (hộ nghèo 2.433 hộ, hộ cận nghèo 2.560 và 19.660 hộ khác) với 23.168 con bò, 16.981 con heo nái, heo đực giống và 66.592 con heo thịt. Từ năm 2012 đến nay, Công ty BMBĐ đã tiến hành ký hợp đồng 4 đợt BHCN với 7.405 lượt hộ chăn nuôi, tổng số vật nuôi được bảo hiểm là 46.689 lượt con gia súc, gồm 6.966 con bò, 5.830 con heo đực giống và 33.893 con heo thịt. Tổng trị giá bảo hiểm trên 224,676 tỉ đồng, phí bảo hiểm (PBH) trên 7,553 tỉ đồng. Trong đó, đợt 1 có 1.855 hộ nghèo, 100 hộ cận nghèo và 5 đối tượng thuộc diện bình thường tham gia BHCN; đợt 2 có 1.607 hộ nghèo, 3 hộ cận nghèo và 2 hộ bình thường; đợt 3 có 1.420 hộ nghèo, 267 hộ cận nghèo và 98 hộ bình thường; đợt 4 có 1.589 hộ nghèo, 308 hộ cận nghèo và 155 hộ bình thường.
* Thực tế cho thấy, số hộ và số lượng gia súc thuộc diện được tham gia BHCN tại các địa phương khá lớn, nhưng số hộ tham gia BHCN ít, chủ yếu là các hộ nghèo và cận nghèo, còn hộ bình thường rất ít tham gia. Vì sao vậy thưa ông?
- Việc BHCN là nhằm hỗ trợ người chăn nuôi bù đắp thiệt hại do hậu quả thiên tai, dịch bệnh gây ra cho vật nuôi, góp phần bảo đảm an sinh xã hội nông thôn, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển. Bởi vậy, chính sách hỗ trợ các đối tượng tham gia BHCN rất thông thoáng. Tham gia BHCN, nông dân là hộ nghèo được Nhà nước hỗ trợ 100% PBH; hộ cận nghèo thì năm 2012 được hỗ trợ 80% và năm 2013 hỗ trợ 90%. Nông dân không thuộc các diện trên khi tham gia BHCN được hỗ trợ 60% PBH và hỗ trợ 20% PBH cho các tổ chức sản xuất nông nghiệp tham gia BHCN.
Tuy nhiên, qua thực tế, số hộ tham gia BHCN chủ yếu là hộ nghèo (được hỗ trợ 100% PBH), còn hộ cận nghèo và các đối tượng khác ít tham gia, do nhận thức của bà con về lợi ích của việc tham gia BHCN còn hạn chế, trong khi đó công tác tuyên truyền, phổ biến các văn bản liên quan đến BHCN của BCĐ thí điểm BHCN một số xã, thôn chưa tốt, việc vận động nông dân tham gia BHCN cũng chưa đến nơi đến chốn. Mặt khác, có nhiều quy tắc ràng buộc của đơn vị thực hiện BHCN chưa phù hợp với thực tiễn, không đáp ứng yêu cầu nguyện vọng của người chăn nuôi. Cụ thể, đơn vị thực hiện BHCN chỉ BHCN đối với bò trưởng thành, còn bê, nghé và heo con theo mẹ không được BHCN. Trong khi đó, bê, nghé và heo con là các đối tượng vật nuôi có sức đề kháng yếu, rất dễ bị thiệt hại do thiên tai, bão lũ, dịch bệnh… Nhiều hộ không tham BHCN cũng vì lý do này.
* Trong năm 2013, lũ lụt đã gây nhiều thiệt hại cho người chăn nuôi trong tỉnh, việc đền bù thiệt hại cho các đối tượng tham gia BHCN được thực hiện như thế nào, thưa ông?
- Thời gian qua, Sở NN-PTNT thường xuyên nhắc nhở BMBĐ kiểm tra thực tế tình hình chăn nuôi tại các địa phương có NCN tham gia thí điểm BHCN, phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh, trong đó chú ý đến việc đền bù cho các hộ tham gia BHCN có gia súc bị thiệt hại theo quy định của Nhà nước. Thực tế cho thấy, công việc này đã được BMBĐ thực hiện khá tốt. Từ năm 2012 đến nay, BMBĐ đã tiến hành bồi thường gần 500 triệu đồng cho các nông hộ tham gia BHCN có gia súc bị thiệt hại do thiên tai, bão lũ, dịch bệnh gây ra… Riêng đợt lũ lụt xảy ra từ ngày 15-18.11.2013, có một hộ dân ở xã Bình Nghi bị thiệt hại 12 con heo, hiện BMBĐ đang phối hợp với chính quyền địa phương, hướng dẫn hộ này hoàn thiện thủ tục để bồi thường, đồng thời tiếp tục rà soát các địa phương khác…
Có thể nói, trong tình hình ngành chăn nuôi thường bị tác động xấu bởi thiên tai, bão lũ, dịch bệnh, thì việc hỗ trợ, bù đắp thiệt hại cho NCN thông qua hoạt động thí điểm BHCN là việc làm mang tính nhân văn và rất cần thiết. Bởi vậy, chúng tôi sẽ tổ chức tổng kết, đánh giá, rút ra bài học kinh nghiệm qua hơn 2 năm thực hiện thí điểm BHCN để báo cáo với tỉnh và BCĐ thực hiện thí điểm BHNN Trung ương, đồng thời kiến nghị với Trung ương tiếp tục cho gia hạn hoạt động nói trên thêm 3 năm nữa.
* Xin cảm ơn ông!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)